Osoby wykonujące wolne zawody mają powody do zadowolenia. Ci, którzy pracują na własną rękę, spodziewają się, że skala ich działalności będzie rosła w ciągu najbliższych pięciu lat. Nie mniej optymistyczne są osoby zatrudnione na etatach. Profesjonaliści doceniają dobre strony swojej sytuacji: elastyczność, możliwości rozwoju i samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej.
W beczce miodu jest jednak i łyżka dziegciu – nie brakuje takich, którzy już dziś widzą przed sobą poważne wyzwania. O ich aktualne nastroje i perspektywy na przyszłość zapytał Deutsche Bank. Wnioski można znaleźć w jego najnowszym raporcie: „Wolne zawody w Polsce. Portret profesjonalisty 2017”.
Własna firma, elastyczne godziny pracy, biurko w swoim domu – dla wielu brzmi to jak spełnienie marzeń. Taki model kariery udaje się często realizować tym, którzy wykonują tzw. wolny zawód. Tej specyficznej grupie, w swoim najnowszym raporcie po raz kolejny przyjrzał się Deutsche Bank.
Większość przedstawicieli wolnych zawodów prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. –Przebadani przez nas profesjonaliści są istotną częścią segmentu mikroprzedsiębiorstw, który wypracowuje jedną trzecią polskiego PKB – komentuje Waldemar Jarek, odpowiedzialny za rozwój oferty kredytowej dla Klientów indywidualnych i mikroprzedsiębiorstw w Deutsche Bank.
Motywacja do pracy: elastyczność i rozwój
Reprezentanci wolnych zawodów cenią w swojej pracy przede wszystkim swobodę i elastyczność. Dotyczy to szczególnie przedstawicieli generacji milenijnej (urodzonych w latach 1980-2000), którzy przykładają szczególną wagę do tzw. „przedsiębiorczości stylu życia”. – Dla „millenialsów” motorem prowadzenia biznesu nie jest wyłącznie maksymalny wynik finansowy. Bardzo ważną rolę pełni również możliwość realizowania własnych zainteresowań i pasji, a także szansa na prowadzenie określonego stylu życia – tłumaczy prof. Małgorzata Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej.
Profesjonaliści najczęściej dążą do tego, by swobodnie kształtować swój czas pracy i decydować, gdzie będą ją wykonywać. Według badania Deutsche Bank, dla niemal 52 proc. z nich ta wolność wyboru to najważniejsza zaleta wykonywanego zawodu. Dla niektórych idealnym miejscem do pracy będzie domowe zacisze, inni wybiorą przestrzeń coworkingową. Według danych przedstawionych na stronie Coworking Poland, freelancerzy chętniej wybierają pierwszą z wymienionych opcji: aż 90 proc. z nich pracuje we własnym mieszkaniu lub domu*.
Oprócz elastyczności ważną rolę pełni także poczucie misji. – W sposobie, w jaki zarabiają na życie, profesjonaliści chcą łączyć możliwość pogłębiania zainteresowań, zaspokajania ciekawości świata i realizacji pasji – wyjaśnia prof. Małgorzata Bombol. – Do takiego podejścia zachęcają przykłady wielu przedsiębiorców, którzy udowodnili, że niemal każde hobby można z sukcesem przekuć w biznes.
Możliwość realizacji pasji w pracy to najlepsza motywacja do zdobywania nowych kompetencji. Ponad 13 proc. uczestników badania Deutsche Bank wskazuje, że najważniejsza jest dla nich szansa rozwoju i doszkalania się w organizacji branżowej. Szukają także nowych wyzwań i bardziej cenią własną działalność niż pracę na etacie.
Polski profesjonalista w obliczu wyzwań
Choć profesjonaliści funkcjonują w bardzo różnorodnych branżach – od prawniczej czy medycznej, po nowe technologie – mają wiele wspólnych cech. Dysponują szeroką wiedzą i doświadczeniem, a ich praca wymaga odpowiedzialności i zaangażowania, a także nieustannego poszerzania kompetencji. Wiele osób wykonujących wolny zawód jest zobowiązanych w drodze ustawy do przynależności do odpowiedniego samorządu zawodowego. Ponoszą też nierzadko osobistą odpowiedzialność za należycie zrealizowane świadczenia. Wymienione czynniki stanowią jednocześnie wyzwanie, jak i wsparcie w wykonywaniu danej pracy.
Wyzwaniem numer jeden dla profesjonalistów jest duża konkurencja w branży (48,5 proc. wskazań). Taka sytuacja rodzi potrzebę szukania przewag, które pozwolą wyróżnić się na tle pozostałych przedsiębiorców. Warto pamiętać, że o odniesieniu sukcesu nie zawsze decyduje najniższa cena czy unikalność oferowanych produktów i usług. Istotną rolę pełni także wysoka jakość obsługi, indywidualne podejście do klientów i szybkość realizacji zleceń.
Z dużą konkurencją pośrednio łączą się trudności z zapewnieniem regularnych dochodów. Na ten problem zwróciło uwagę niemal 43 proc. reprezentantów wolnych zawodów, czyli o 3,5 p.p. więcej niż w ubiegłym roku. Można przypuszczać, że dotyczy to przede wszystkim osób prowadzących własną działalność gospodarczą, które muszą samodzielnie troszczyć się o zdobywanie i utrzymanie przy sobie klientów.
Przedstawiciele wolnych zawodów podkreślają także znaczenie odpowiedzialności prawnej za wykonaną pracę. W badaniu Deutsche Bank zwróciło na to uwagę ponad 43 proc. z nich. Zaniedbanie czy nawet nieumyślny błąd może wywołać poważne konsekwencje zarówno dla profesjonalisty, jak i jego klientów. Stąd obowiązek posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, które jest wymogiem m.in. dla adwokatów czy radców prawnych.
Przepis na rynkowy sukces
Aby odnieść sukces, trzeba skutecznie pozyskiwać nowe rynki zbytu produktów i usług. Taki pogląd podziela 26 proc. profesjonalistów. Przedstawiciele wolnych zawodów podkreślają również, że należy zadbać nie tylko o poszerzanie bazy klientów, ale także swojej oferty. Kompleksowe zaspokojenie potrzeb odbiorców może stanowić źródło trwałej przewagi konkurencyjnej.
Choć kluczowym czynnikiem sukcesu jest zapewnianie wysokiej jakości usług, nie bez znaczenia pozostaje też zaplecze, jakim dysponuje profesjonalista. Co piąty przedstawiciel wolnego zawodu zwracał uwagę na dobrą lokalizację biura lub gabinetu oraz jego wyposażenie jako ważne elementy budujące sukces. Te obszary wymagają inwestycji, które nierzadko nie mogą się obyć bez finansowego wsparcia z zewnątrz.
- Wielu profesjonalistów jest w ważnym momencie zwrotnym swojej kariery – szansy na skokowy rozwój własnego biznesu. Rosnące wymagania klientów wymuszają ciągłe inwestycje w nowy, lepszy sprzęt, oprogramowanie, ale też bardziej reprezentacyjną siedzibę w atrakcyjniejszej lokalizacji - podkreśla ekspert Deutsche Bank. - Dla cenionego lekarza czy okulisty to może być moment, w którym pojawia się myśl o własnej klinice. Wsparcie profesjonalistów w realizacji tych planów to ważne zadanie dla sektora bankowego - dodaje.
Co drugi respondent przewiduje zwiększenie skali działalności w ciągu kolejnych 5 lat. Niemal połowa tej grupy podkreśla przy tym, że planuje znaczną ekspansję. Mimo licznych wyzwań profesjonaliści nieustannie stawiają na swój osobisty rozwój, co ma również znaczenie dla kondycji firmy.
***
Badanie zostało zrealizowane na zlecenie Deutsche Bank przez Instytut Badań Społecznych IBRiS metodą telefonicznych standaryzowanych wywiadów kwestionariuszowych wspomaganych komputerowo (CATI) na losowej reprezentatywnej próbie osób wykonujących wolne zawody m.in. z branży medycznej, weterynaryjnej, finansowej, księgowej, prawniczej, architektonicznej, budowniczej, podatkowej i IT. Próba n = 1 000.
* http://www.coworkingpoland.pl/coworking-w-liczbach/
