Firma lobbingowa powiązana z ważnymi brytyjskimi politykami i przemysłem naftowym otrzymała 4,7 mln USD od władz Azerbejdżanu za ocieplanie wizerunku tego kraju przed szczytem klimatycznym COP29 - ustalili dziennikarze śledczy Lucas Amin i Peter Geoghegan na łamach portalu Democracy for Sale.
Pomiędzy 11 a 22 listopada odbędzie się w stolicy Azerbejdżanu, Baku, 29. Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP29).
Wybór Azerbejdżanu na gospodarza tego wydarzenia wywołał kontrowersje nie tylko dlatego, że gospodarka tego kraju jest w dużym stopniu uzależniona od paliw kopalnych (60 proc. dochodu kraju stanowi sprzedaż ropy i gazu), lecz także z uwagi na fakt, że w powszechnej opinii jest to kraj autorytarny, w którym łamie się prawa człowieka i wtrąca do więzień przeciwników politycznych, w tym aktywistów klimatycznych - przypominają dziennikarze na portalu Democracy for Sale, badającym zagadnienia prania brudnych pieniędzy, korupcji i ukrytych wpływów.
Dochodzenie portalu, przeprowadzone we współpracy z gazetą "I" oraz portalem Source Material, który bada zagadnienia zmian klimatycznych, demokracji i korupcji, ujawniło, że firma konsultingowa Teneo, określana jako lobbingowy gigant, zawarła z władzami Azerbejdżanu siedmiomiesięczny kontrakt, w ramach którego miała "wybielać" wizerunek tego autorytarnego kraju. Wśród osób zatrudnionych w Teneo są: główny doradca biznesowy byłego premiera Wielkiej Brytanii Borisa Johnsona Alex Hickman czy były Patrick Loughlan, jeden z byłych specjalnych doradców Tony'ego Blaira. Ten pierwszy otrzymuje według dziennikarzy „miesięczną opłatę w wysokości 25 tys. USD plus premie w łącznej wysokości 50 tys. USD za pracę w niepełnym wymiarze godzin".
W ramach kontraktu Teneo zobowiązała się do przeprowadzenia „szkoleń medialnych” oraz doradztwa w zakresie „rozwoju narracji” dla gospodarzy szczytu COP pod kierownictwem prezesa ds. strategii globalnej Teneo Geoffa Morrella, który wcześniej pracował dla giganta naftowego BP. Koncern jest największym inwestorem zagranicznym Azerbejdżanu. Dziennikarze przypominają, że podczas pracy dla BP Morrell zarzucił ekologom wyolbrzymianie wpływu eksplozji platformy wiertniczej Deepwater Horizon w Zatoce Meksykańskiej. W katastrofie zginęło 11 osób, a do oceanu trafiło 4 mln baryłek ropy naftowej.
Cytowana przez dziennikarzy aktywistka Kathy Mulvey podkreśla, że jest to „wyraźny konflikt interesów”. „Firma PR jest opłacana za obsługę zarówno klientów firm naftowych i gazowych, które napędzają kryzys klimatyczny, jak i rządu kraju, któremu powierzono kierowanie nadchodzącymi międzynarodowymi rozmowami klimatycznymi” - zauważa.
Prezydent Azerbejdżanu Ilham Alijew powiedział na początku br., że „posiadanie złóż ropy i gazu nie jest naszą winą. To dar od Boga”, a także że jako głowa kraju bogatego w paliwa kopalne będzie bronić prawa podobnych krajów do kontynuowania inwestycji i produkcji, ponieważ „świat tego potrzebuje”.
Teneo i rząd Azerbejdżanu odmówiły komentarza - piszą w artykule Amin i Geoghegan. Ten pierwszy znanym dziennikarzem śledczym. Drugi natomiast jest dziennikarzem, pisarzem i nadawcą, którego artykuły ukazywały się w wielu najbardziej znanych gazetach, takich jak np. "New York Times" czy "Guardian". Jest autorem książki "Democracy for Sale. Dark Money and Dirty Politics" (demokracja na sprzedaż - brudne pieniądze i szemrani politycy), która ukazała się w 2020 r.
"Dyrektor wykonawczy COP29 omawiał interesy z podstawionym inwestorem"
BBC twierdzi, że dyrektor wykonawczy zbliżającego się szczytu, Elnur Sołtanow, wykorzystał swoje stanowisko w celu przyciągnięcia inwestora do państwowej spółki przemysłu naftowo-gazowego, z którą jest związany. Sołtanow jest bowiem zastępcą ministra energetyki Azerbejdżanu, zasiada też w zarządzie państwowej spółki naftowo-gazowej SOCAR.
Na sporządzonym z ukrycia nagraniu, przesłanym BBC przez Global Witness, widać Sołtanowa omawiającego „możliwości inwestycyjne” w państwowej spółce naftowo-gazowej z mężczyzną udającym inwestora. "Mamy wiele złóż gazu, które należy zagospodarować” - mówi na filmie Sołtanow.
Podstawiony przez Global Witness "potencjalny inwestor" podawał się za szefa nieistniejącej firmy inwestycyjnej z Hongkongu, specjalizującej się w energetyce. Deklarował zainteresowanie sponsorowaniem szczytu COP29, w zamian za co oczekiwał omówienia możliwości inwestycyjnych w SOCAR. "Jest wiele potencjalnych wspólnych przedsięwzięć” - mówi Sołtanow na nagraniu i dodaje, że "SOCAR handluje ropą i gazem na całym świecie, w tym w Azji”.
Dziennikarze BBC twierdzą, że także widzieli korespondencję mailową pomiędzy zespołem COP29 a fałszywymi inwestorami. W jednym z nich zespół omawia umowę sponsorską o wartości 600 tys. USD (462 tys. funtów) z nieistniejącą firmą w zamian za dopuszczenie SOCAR do panelu dotyczącego „zrównoważonego inwestowania w ropę i gaz” podczas COP29. Korespondencja zawierała również pięć przepustek z pełnym dostępem do szczytu oraz projekt umowy, która pierwotnie wymagała od firmy podjęcia pewnych zobowiązań w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Christiana Figueres, była szefowa Ramowej konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC), która nadzorowała podpisanie porozumienia paryskiego z 2015 r., mającego na celu ograniczenie globalnego wzrostu temperatury do poziomu poniżej 2 st. C, powiedziała BBC, że jest zszokowana i że nie może tak być, że ktokolwiek w procesie COP wykorzystuje swoją pozycję do zawierania umów dotyczących ropy i gazu. Określiła takie postępowanie "sprzecznym i rażącym" z celem misji COP, oraz "zdradą" procesu.
ijp/ mal/ hey/ akl/
