REKLAMA
TYLKO U NAS

X umożliwia targetowanie reklam po wrażliwych danych. Fundacja Panoptykon alarmuje

2025-07-15 18:38
publikacja
2025-07-15 18:38

Platforma X niezgodnie z prawem europejskim umożliwia targetowanie reklam z wykorzystaniem wrażliwych danych użytkowników, np. stanu zdrowia i opinii politycznych - twierdzi Fundacja Panoptykon. We wtorek, wraz z ośmioma europejskimi organizacjami, złożyła w tej sprawie oficjalne pismo do KE.

X umożliwia targetowanie reklam po wrażliwych danych. Fundacja Panoptykon alarmuje
X umożliwia targetowanie reklam po wrażliwych danych. Fundacja Panoptykon alarmuje
fot. sdx15 / / Shutterstock

Jak wskazały organizacje w piśmie wysłanym do Komisji Europejskiej, organizacja non-profit AI Forensics udowodniła w czerwcowym raporcie, że portal X umożliwia targetowanie reklam na użytkowników ze względu na ich poglądy polityczne, orientację seksualną, wyznanie i stan zdrowia.

Fundacja Panoptykon wskazała w mediach społecznościowych, że badacze działali na dwa sposoby: po pierwsze sprawdzili ustawienia kampanii reklamowych jako reklamodawcy. W „funkcji targetowania” znaleźli opcję „tematy rozmów”, a tam pozycje związane z konkretnymi partiami politycznymi i politykami. Drugi sposób to analiza repozytorium reklam wybranych kont, gdzie eksperci AI Forensics natknęli się na reklamodawców, którzy definiowali grupy docelowe lub wykluczone za pomocą haseł związanych z seksualnością, polityką, religią, czy zainteresowaniem konkretnymi lekami.

Jak wskazał Panoptykon, to Akt o usługach cyfrowych (DSA) nałożył na duże platformy obowiązek prowadzenia repozytoriów, czyli bibliotek reklam; jego przepisy zakazują targetowania reklam adresowanych do użytkowników platform na podstawie danych wrażliwych (art. 26.3). Według organizacji, które wysłały pismo, tego typu praktyki "zwiększają ryzyko dyskryminacji, wyrządzenia szkody użytkownikom i naruszenia podstawowych praw człowieka".

Prezeska Fundacji Panoptykon Katarzyna Szymielewicz poinformowała w rozmowie z PAP, że pismo sygnalizujące problem trafiło do Komisji Europejskiej. Dodała, że organizacje złożyły skargi na platformę X do trzech krajów UE, które wdrożyły DSA. Zgodnie z obowiązującą procedurą skargi trafią ostatecznie do Irlandii, gdzie znajduje się siedziba firmy X Corp., należącej do Elona Muska. - Chcielibyśmy złożyć skargę również w Polsce, ale nie mamy takiej możliwości ze względu na przeciągające się wdrożenie DSA - powiedziała Szymielewicz.

- Mikrotargetowanie, czyli precyzyjne i nierzadko inwazyjne dopasowywanie przekazu reklamowego, np. na podstawie poglądów politycznych odbiorcy, może dawać „dobre” rezultaty w kampanii reklamowej. Ale z perspektywy odbiorcy może być odczuwane jako manipulacja, igranie z naszymi lękami czy głęboko zinternalizowanymi przeświadczeniami, bez naszej wiedzy i zgody - podkreśliła ekspertka.

- AI Forensics zdobyło dowody na to, że platforma X narusza standardy wynikające z DSA i dopuszcza się szkodliwych, nielegalnych praktyk. Celem naszej skargi jest zmiana tej sytuacji, a konkretnie ochrona Europejczyków przed nadużywaniem ich danych w targetowanej reklamie - dodała.

Pod pismem, oprócz Fundacji Panoptykon, podpisały się organizacje pozarządowe m.in. z Niemiec, Francji, Holandii i Belgii: AI Fornecis, Centre for Democracy and Technology Europe, Entropy, European Digital Rights (EDRi), GFF, Global Witness, Stichting Bits of Freedom, VoxPublic.

W ubiegłym tygodniu oficjalne pismo do KE wysłał także wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski. Pismo dotyczyło modelu AI Grok, który publikował obraźliwe posty w serwisie X.

W grudniu 2023 r. Komisja Europejska wszczęła postępowanie naruszeniowe wobec platformy X. Zarzuty dotyczyły m.in. braku oceny ryzyk i mechanizmów ich ograniczania, wpływu na debatę publiczną i procesy demokratyczne, stosowania tzw. dark patterns (manipulacyjne mechanizmy wpływające na decyzje użytkowników - PAP), braku dostępu badaczy do danych oraz braku transparentności reklam. W kwietniu 2024 r. Komisja ustaliła, że platforma X narusza przepisy DSA w trzech obszarach: stosowania zwodniczych interfejsów, braku dostępu dla badaczy oraz braku przejrzystości reklam. W styczniu br. wydano nakaz retencji danych w celu zbadania działania systemów rekomendacyjnych platformy.

Akt o usługach cyfrowych (DSA) jest pierwszą na świecie regulacją cyfrową (rozporządzeniem), która nakłada na firmy w całej UE odpowiedzialność za treści zamieszczane na ich platformach. W całości obowiązuje w krajach członkowskich od 17 lutego 2024 r. Nakłada na duże platformy i wyszukiwarki internetowe wymagania dotyczące m.in. moderowania treści, w tym blokowania dezinformacji i mowy nienawiści, oznaczania treści oraz reklam politycznych, a także oceny potencjalnych zagrożeń dla użytkowników serwisów.

Za wdrożenie DSA w Polsce odpowiada Ministerstwo Cyfryzacji, które prowadzi działania legislacyjne w tym kierunku, m.in. przez projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Szef resortu Krzysztof Gawkowski przekazał PAP w ubiegłym tygodniu, że ma nadzieję, iż projekt trafi pod obrady rządu i zostanie ostatecznie przyjęty „w najbliższych tygodniach”. Dodał, że zamierza rozmawiać o tej sprawie z prezydentem elektem Karolem Nawrockim. Od marca projekt znajduje się w Stałym Komitecie Rady Ministrów.

W maju br. Komisja Europejska pozwała Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z niezapewnieniem skutecznego wdrożenia Aktu o usługach cyfrowych.

Monika Blandyna Lewkowicz (PAP)

mbl/ mmu/ lm/

Źródło:PAP
Tematy
Najlepsze konta premium – wrzesień 2025 r.
Najlepsze konta premium – wrzesień 2025 r.
Advertisement

Komentarze (1)

dodaj komentarz
stain
Taaa..... Tylko X, na pewno. Zapytajmy teraz dlaczego ten Panoptykon nie piętnuje dokładnie takich samych działań innych platform. Nie odpowie? To przynajmniej niech ujawni przez kogo jest finansowany.

Powiązane: Media społecznościowe

Polecane

Najnowsze

Popularne

Ważne linki