Mimo że w strefie euro od ponad 6 lat obowiązuje ujemna stopa depozytowa, dopiero fala pandemicznych oszczędności przekonała większość banków w Niemczech do obniżenia oprocentowania depozytów gospodarstw domowych poniżej 0.
Do niedawna banki działające w strefie euro nie decydowały się na takie kroki, obawiając się ostrego sprzeciwu klientów, a w konsekwencji - potencjalnych działań polityków. Instytucje finansowe radziły sobie w inny sposób - wprowadzając ujemne oprocentowanie depozytów firmowych czy podwyższając opłaty lub zmieniając ich sposób naliczania. Sytuację zmieniła pandemia - zauważa "The Wall Street Journal".
W obliczu wzrostu obaw o przyszłość i ograniczenia możliwości wydawania pieniędzy oszczędności ludności wyraźnie wzrosły. Niemieckie gospodarstwa domowe, odpowiadające za aż 30 proc. depozytów mieszkańców strefy euro, zwiększyły stan posiadania w bankach o 6 proc. do 2,55 bln euro. Ponadto do banków trafiła fala pieniędzy z potężnych programów pomocowych, prowadzonych przez Europejski Bank Centralny (skup obligacji od banków) czy władze poszczególnych państw.
Jako że równocześnie spadło zapotrzebowanie na kredyt - bo firmy mniej chętnie inwestują w okresie niepewności, a konsumenci bardziej boją się zadłużać - a same instytucje finansowe wolą nie ryzykować pożyczania pieniędzy, to banki borykają się z nadmiarem środków. A za trzymanie ich w banku centralnym muszą płacić, bo stopa depozytowa EBC wynosi -0,5 proc.
Według danych portalu Verivox, które przytacza "WSJ", już 237 banków za naszą zachodnią granicą narzuca zwykłym klientom ujemne oprocentowanie depozytów. W marcu ubiegłego roku było to zaledwie 57 instytucji. W 2020 r. na taki krok zdecydowały się m.in. Deutsche Bank i Commerzbank. Ujemnie oprocentowane są depozyty powyżej pewnej kwoty, wynoszącej od 25 tys. do 100 tys. euro. Dzieląc 2,55 bln euro (depozyty niemieckich gospodarstw domowych) przez 41,5 mln (liczba gospodarstw domowych), otrzymamy kwotę ponad 60 tys. euro. Według danych EBC w grudniu oprocentowanie nowych depozytów gospodarstw domowych do 1 roku po raz pierwszy spadło poniżej 0.
W Polsce średnia oprocentowanie lokaty do 2 lat włącznie wynosi 0,4 proc. rocznie. W przypadku depozytów bieżących w obu krajach jest równe 0. Stopa referencyjna NBP (główna stopa procentowa polskiego banku centralnego) wynosi 0,1 proc., natomiast stopa depozytowa: 0 proc.
Maciej Kalwasiński
