Wyniki najnowszego badania OC&C Retail Proposition Index 2024 wskazują, że najniższe ceny utrwaliły się w preferencjach Polaków jako kluczowe kryterium zakupowe, ale zaczynają oni również zwracać uwagę na inne elementy propozycji. W strategiach na 2025 rok sieci i sklepy detaliczne powinny budować ofertę odpowiadającą na potrzeby wielu pokoleń, w tym „zetek”, a także zadbać o przyjemność z zakupów przy wykorzystaniu nowoczesnych technologii.
W porównaniu z poprzednimi latami główny ranking najlepiej ocenianych marek detalicznych w Polsce pozostaje stabilny – Allegro i Nike trzeci rok z rzędu obronili pierwszą i drugą lokatę. Wyższe miejsca w porównaniu z zeszłorocznym raportem zdobyły: Ikea (awans z 6. na 5.), Hebe (z 8. na 6.) czy 4F (z 9. na 7.).
Nowością w zestawieniu ogólnym jest marka Zooplus (wysoko oceniana za łatwy proces zakupowy oraz obsługę klienta), a największym nieobecnym w pierwszej dziesiątce została sieć dyskontów Lidl – po raz pierwszy od 2015 roku nie znalazła się w TOP10.
Priorytety polskich konsumentów
W 2024 roku Polacy kontynuowali ostrożne i przemyślane podejście do zakupów, dostosowując swoje priorytety do zmieniających się realiów gospodarczych. Wysoka inflacja oraz ogólna niepewność ekonomiczna sprawiły, że poszukiwanie najlepszej oferty cenowej stało się jednym z podstawowych kryteriów w podejmowaniu decyzji zakupowych. Skorzystały na tym platformy zakupowe ze wschodu – Temu, AliExpress czy Shein to niekwestionowani liderzy rankingu niskich cen.
Jednak, jak wskazują wyniki raportu OC&C Retail Proposition Index 2024, już niedługo najniższa cena nie będzie jedynym wyznacznikiem lojalności konsumentów. Klienci coraz częściej wymagają, aby łączyć ją z radością i przyjemnością całego procesu zakupowego. Widzimy też, że konsumenci zaczynają postrzegać wartość oferowaną przez detalistów nie tylko poprzez aspekt ceny, ale również jakości.
– Nasze wyniki wskazują, że pomimo poprawy sytuacji makroekonomicznej, konsumenci nadal zwracają szczególną uwagę na najniższe ceny. Wejście do Polski chińskich platform – Shein i Temu – zmieniło punkt odniesienia w tym obszarze. Czołowe dyskonty – Lidl i Biedronka - dotychczas intensywnie rywalizujące o palmę pierwszeństwa, nie znalazły się nawet w pierwszej dziesiątce najlepiej ocenianych sklepów – mówi Bartek Krawczyk, Partner Zarządzający OC&C Strategy Consultants Polska.
– Jednak aby odnieść sukces w kolejnych latach, detaliści będą musieli bardziej holistycznie podejść do swojej oferty, zwłaszcza budując propozycję wartości przez doświadczenia i ścieżkę zakupową wspierające radość i przyjemność z zakupów, wspomagane technologią.
Zakupy muszą dawać klientom radość – najlepiej dopasowaną do nich indywidualnie
Oczekiwania konsumentów zmieniają się i znaczenie technologii rośnie. Nowi gracze, tacy jak Shein i Temu, wyznaczają nowe standardy – oferują zaawansowane narzędzia do personalizacji zakupów. Ich algorytmy, analizujące preferencje użytkowników, aktywnie sugerują konsumentom najbardziej dopasowane produkty oraz proponują promocje w czasie rzeczywistym.
Sieć sklepów Żabka i jej aplikacja Żappka są bardzo dobrym polskim przykładem, jak rozwijać zaawansowane rozwiązania technologiczne, które wspierają wygodę klientów i wprowadzają do całego procesu trochę zabawy. Aż 7 mln użytkowników aktywnie korzysta z aplikacji mobilnej Żabki, ponieważ znajdują w niej zarówno program lojalnościowy, spersonalizowane kupony oraz promocje, jak i sezonowo udostępniane gry interaktywne. Z kolei rozwijana sieć sklepów autonomicznych Żabka Nano jest unikalnym projektem nawet na skalę światową, który umożliwia zakupy o dowolnej porze dnia, w pełni samodzielnie i bez konieczności wchodzenia w interakcje z innymi ludźmi.
Powyższe elementy propozycji są zwłaszcza istotne dla pokolenia Z, którego rola wśród konsumentów rośnie. Ta generacja wyraźnie różni się pod względem społecznym od pozostałych, zwłaszcza w kwestii podejścia do zakładania rodziny i wchodzenia w związki. Przekłada się to na inne podejście do zakupów i inne oczekiwania wobec marek detalicznych - znacznie większą koncentrację na własnych potrzebach, przyjemności i indywidualizmie, a mniejszą na przykład na szerokości asortymentu.
– Dla detalistów kluczowe może okazać się zrozumienie oczekiwań „zetek” oraz zdefiniowanie, jak połączyć ofertę dla nich z propozycją dla pozostałych pokoleń. To wyzwanie, ale również ogromna szansa na budowanie lojalności wśród nowego pokolenia konsumentów – zauważa Bartek Krawczyk.
Przykładem marki, która skutecznie trafia w potrzeby pokolenia Z, jest np. Zalando. Firma łączy ofertę nowych produktów z rozwiązaniami second-hand, co odpowiada na rosnącą świadomość ekologiczną młodszych konsumentów, a także posiada rozwiązania technologiczne personalizujące doświadczenie zakupowe. Także wspomniana już Żabka, dzięki swoim innowacjom, jest jedną z najlepiej ocenianych przez pokolenie Z marek detalicznych.
Strategiczne priorytety dla detalistów na 2025 rok
Detaliści, chcąc skutecznie konkurować na rynku, powinni skupić się na trzech kluczowych obszarach. Po pierwsze, zapewnić unikalną propozycję wartości, rozumianej jako połączenie ceny i jakości, przynajmniej w części swojej oferty. Po drugie, inwestować w technologie i angażujące przestrzenie handlowe wspierające zindywidualizowane doświadczenia zakupowe i dostarczanie przyjemności z zakupów. Po trzecie, zweryfikować, gdzie i w jakim stopniu mogą dostosować ofertę do potrzeb pokolenia Z, bez utraty klientów pozostałych pokoleń. Młodsi konsumenci cenią personalizację, autentyczność marek oraz zrównoważony rozwój.
Raport OC&C Retail Proposition Index 2024, będący efektem analizy opinii publicznej ponad 48 tys. konsumentów z 9 krajów, w tym 2,5 tys. z Polski, to jedno z najbardziej kompleksowych badań dotyczących postrzegania 568 detalistów na całym świecie. Na polskim rynku badanie objęło 62 marki, wskazując preferencje klientów i wyzwania stojące przed lokalnymi sprzedawcami. Wyniki wyraźnie pokazują, że aby odnieść sukces w 2024 roku, detaliści musieli skupić się nie tylko na atrakcyjnych cenach, ale także na oferowaniu klientom rozrywki i przyjemności z robienia zakupów.
Retail Proposition Index jest publikowany od 2012 roku i od tego czasu zbadał zachowania ponad 25 tysięcy polskich konsumentów, poddając analizie około 2,5 miliona indywidualnych ocen. Po jedenastu latach od pierwszej publikacji stanowi on skuteczne narzędzie do lepszego zrozumienia zmian zachodzących wśród polskich konsumentów oraz w ich otoczeniu, a także do identyfikacji kluczowych, długoterminowych trendów kształtujących handel detaliczny.
