Serbia przygotowuje poprawkę do projektu ustawy budżetowej, która umożliwiłaby przejęcie należącego do Rosji i objętego sankcjami USA koncernu naftowego Serbski Przemysł Naftowy (NIS) - poinformowała w rozmowie z Euronews szefowa parlamentu Ana Brnabić. Pomoc Serbii w dostawach ropy zaoferowały Węgry.
- Jedną z przedłożonych poprawek będzie ta, która przewiduje, że w pewnym momencie przejmiemy NIS - powiedziała Brnabić. Przewodnicząca serbskiego parlamentu dodała, że izba rozpocznie debatę nad poprawkami do ustawy budżetowej, przygotowanymi przez rządzącą Serbską Partię Postępową (SNS), w środę po południu lub w czwartek.
Prezydent Serbii Aleksandar Vuczić oświadczył we wtorek, że jeśli Stany Zjednoczone nie zniosą sankcji nałożonych na NIS, rafineria koncernu - jedyna w kraju - zostanie zamknięta za cztery dni. Dodał, że serbski rząd da rosyjskim właścicielom NIS 50 dni na sprzedanie swoich udziałów, po których Belgrad złoży im propozycję wykupienia.
Prezydent zapewnił, że kraj posiada nadal rezerwy paliwowe, dzięki którym krajowe zaopatrzenie nie jest w najbliższym terminie zagrożone.
W środę minister spraw zagranicznych Węgier Peter Szijjarto udał się do Belgradu, by omówić sytuację wokół objętej sankcjami firmy. Zapewnił, że Budapeszt zamierza udzielić Belgradowi pomocy po wstrzymaniu dostaw ropy z Chorwacji.
Minister zadeklarował w Belgradzie, że węgierski koncern paliwowy MOL jest gotowy zwiększyć dostawy nośników energii do Serbii. Szijjarto oświadczył w nagraniu udostępnionym na Facebooku, że MOL podwoił dostawy do Serbii w listopadzie i dostarczy w grudniu dwa i pół razy więcej ropy naftowej i paliw niż zwykle.
Stany Zjednoczone wpisały w styczniu NIS na listę firm objętych sankcjami, aby - jak ogłoszono – zapobiec finansowaniu wojny w Ukrainie pieniędzmi, pochodzącymi od rosyjskich koncernów energetycznych. Restrykcje weszły w życie, po kilkukrotnym odkładaniu, na początku października. Banki wstrzymały wówczas przetwarzanie płatności NIS, a chorwacki rurociąg JANAF wstrzymał dostawy ropy naftowej do jej rafinerii.
Waszyngton dąży do całkowitego wyeliminowania kapitału rosyjskiego z NIS i 15 listopada dał firmie czas do 13 lutego na znalezienie nabywcy rosyjskich udziałów.
Od 2008 r. większościowymi udziałowcami w NIS są Gazprom i Gazprom Nieft, naftowa spółka Gazpromu, który jest właścicielem około 96 proc. jej akcji. Gazprom Nieft posiadał wówczas 50 proc. udziałów w NIS, państwo serbskie - 29,87 proc., a Gazprom - 6,15 proc. Pozostałe udziały należały do obywateli, obecnych i byłych pracowników oraz innych mniejszościowych akcjonariuszy.
Chociaż struktura własnościowa NIS była w ostatnim czasie kilkakrotnie zmieniana, koncern nadal pozostaje w większości w rękach rosyjskich firm. Gazprom wycofał się z NIS we wrześniu, a jego udziały przejęła inna zarządzana przez niego firma: spółka Intelligence z Petersburga - wynika z danych Giełdy Papierów Wartościowych w Belgradzie.
Jakub Bawołek (PAP)
jbw/ mal/
