„Z rodowodem”, „po championach”, „domowa hodowla” – to popularne hasła powtarzane przez sprzedawców psów rasowych, które nie zawsze okazują się zgodne z prawdą. Szczeniak po rzekomych championach może mieć szereg wad genetycznych, domowa hodowla może okazać się klatkami w piwnicy, a rodowód świstkiem wydrukowanym na 5 minut przed przyjazdem kupującego.
W tym miesiącu polskie media obiegły budzące odrazę zdjęcia z jednej z hodowli psów w okolicach Bydgoszczy. Psy były trzymane w zatrważających warunkach, a mimo to ich właściciele mogli z powodzeniem i legalnie sprzedawać buldogi francuskie, maltańczyki, shih tzu i inne popularne rasy. Okazuje się, że kupno psa rasowego ze sprawdzonej hodowli nie jest takie łatwe. Jak nabyć rasowego czworonoga, a nie czworonoga w typie rasy?


Od 2012 roku obowiązuje znowelizowana ustawa o ochronie zwierząt, która miała ukrócić proceder rozmnażania psów w niezarejestrowanych hodowlach. Okazało się, że miała ona skutek odwrotny – jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać stowarzyszenia i związki mające niewiele wspólnego z rzetelnym hodowaniem psów, a tym bardziej z dbałością o czystość rasy. Biznes jest dochodowy, a osób, które chcą taniego, acz rasowego czworonoga przybywa. Na łamach Bankier.pl podpowiadamy, jak nie naciąć się, szukając nowego domownika.
Rodowód FCI – czy jest mi potrzebny
Na portalach aukcyjnych można bez trudu odnaleźć ogłoszenia, w których sprzedawcy zapewniają o zarejestrowanej hodowli i wydanym rodowodzie. Okazuje się, że rodowód poza polskim Związkiem Kynologicznym może być po prostu niewiele wart. - Z punktu widzenia kynologii pies rasowy to pies, który odpowiada wzorcowi rasy, wiernie przekazuje swoje cechy potomstwu oraz ma udokumentowane pochodzenie – informuje ZKwP.
Mimo że na pierwszy rzut oka zapisy mogą brzmieć podobnie, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na różnice w wymaganiach uznania suki hodowlanej, a także ograniczeń w liczbie dopuszczonych kryć w czasie roku. Dość często w hodowlach niezrzeszonych w ZKwP dochodzi do nadużyć, które powodują nadmierną eksploatację suk hodowlanych, przetrzymywanie psów w warunkach często zagrażających ich życiu oraz rozmnażanie zwierząt z wadami genetycznymi.
– Wzorzec rasy jest ustalany przez poszczególne organizacje kynologiczne zrzeszające hodowców na danym terenie. W Europie najstarszą i największą organizacją kynologiczną jest FCI (Federation Cynologique Internationale), to FCI zrzesza poszczególne organizacje z różnych krajów i nadzoruje ich pracę. W Polsce jedyną organizacją podlegającą tej instytucji jest Związek Kynologiczny w Polsce, który posiada prawo do wydawania metryk/rodowodów, organizacji wystaw, przyznawania uprawnień hodowlanych i tytułów psom rasowym. Oprócz tego nadzoruje pracę hodowlaną zrzeszonych hodowców, warunki utrzymania psów i prowadzenia hodowli – informuje Związek Kynologiczny z oddziałem w Wałbrzychu.
Niektóre obowiązki hodowców związane z procedurą rozmnażania psów rasowych |
||
---|---|---|
Związek Kynologiczny |
Stowarzyszenia i związki, które nie podlegają pod FCI |
|
Uznanie suki hodowlanej |
Ukończenie 15 miesięcy, musi uzyskać w dowolnej klasie, od co najmniej dwóch sędziów, trzy oceny co najmniej bardzo dobre, w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej w przypadku stwierdzenia przez sędziów agresji do ludzi – unieważnia się uprawnienia |
Ukończenie 15 miesięcy, uznanie i wpisanie do księgi suki hodowlanej następuje po przeglądzie hodowlanym |
Uprawnienia reproduktora |
Pies musi należeć do Związku Kynologicznego i uzyskać po ukończeniu 15 miesięcy w dowolnej klasie od co najmniej dwóch sędziów, trzy oceny minimum doskonałe, w tym jedną na wystawie międzynarodowej lub klubowej. Pies użytkowy, posiadający certyfikat użytkowości uprawniający do wystawiania w klasie użytkowej, może być dopuszczony do hodowli z trzema ocenami co najmniej bardzo dobrymi od co najmniej dwóch sędziów, w tym jedną uzyskaną na wystawie międzynarodowej lub klubowej |
Pies musi być zarejestrowany w stowarzyszeniu/związku (uznawane są inne niż macierzysty) |
Przegląd kwalifikacyjny |
Przeglądu kwalifikacyjnego dokonuje Międzynarodowy Sędzia Kynologiczny odpowiedniej specjalności |
Przegląd miotu i przegląd hodowlany dokonuje osoba upoważniona przez zarząd stowarzyszenia/związku |
Częstotliwość krycia suki hodowlanej |
Miot suki ograniczony do jednego w roku kalendarzowym |
Do 3 razy w ciągu 2 lat |
Źródło: opracowanie własne Bankier.pl na podstawie regulaminów ZKwP, Kennel Clubu i SWKiPR |
Przykładowo – FCI nie uznaje błękitnego koloru buldoga francuskiego w przeciwieństwie do innych stowarzyszeń działających na ternie Polski. Kupując psa tej rasy z niebieskim genem, należy mieć na uwadze, że wielopokoleniowe kojarzenie takich psów prowadzi do ślepoty, sierść takiego psa jest bardziej podatna na uszkodzenia, a skóra na wyłysienia – w związku z możliwością dziedziczenia tych wad FCI uznaje kolor błękitny (gen blue) za dyskwalifikujący.
Dlaczego pies rasowy jest drogi i dlaczego taki powinien być
Na Allegro czy OLX sprzedawcy wystawiają szczenięta rasowe za niewielką kwotę. Rozbieżności cenowe sięgają nawet kilku tysięcy złotych – jednak nawet wybór najdroższego szczeniaka nie zagwarantuje kupującemu zdrowego psa z domowej hodowli.
Koszty założenia i prowadzenia hodowli w ZKwP oraz SWKiPR |
||
---|---|---|
Koszty założenia i prowadzenia hodowli |
ZKwP |
Stowarzyszenia Właścicieli Kotów i Psów Rasowych |
Wpisowe |
70 zł |
50 zł |
Składka roczna |
70 zł |
60 zł |
Opłata za wyrobienie rodowodu krajowego |
60 zł |
30 zł |
Rejestracja psa |
30 zł |
30 zł |
Nostryfikacja, wpis do Księgi Wstępnej |
60 zł |
30 zł |
Rejestracja przydomka |
120 zł |
40 zł |
Zgłoszenie psa do wystawy |
Od 80 do 150 zł |
Od 50 do 60 zł |
Ekwiwalent za krycie |
Od 1000 zł do 2500 zł |
Od 100 do 2000 zł |
Karta krycia |
30 zł |
Brak informacji |
Założenie karty miotu |
25 zł |
Brak informacji |
Przegląd miotu |
80 zł |
Brak informacji |
Przegląd hodowlany |
80 zł |
150 zł |
Testy psychiczne |
100 zł |
Brak informacji |
Przegląd hodowlany owczarków niemieckich i testy |
100-150 zł |
Brak informacji |
Chip |
50-100 zł |
|
Tatuaż |
5-10 zł |
|
Metryka |
Ok. 30 zł/sztuka |
Brak informacji |
Przegląd miotu |
Ok. 15 zł |
Brak informacji |
Źródło: opracowanie własne Bankier.pl na podstawie tabeli opłat dostępnych na stronach oddziałów regionalnych ZKwP oraz SWKiPR |
Żeby zmaksymalizować szansę na kupienie psa ze sprawdzonego źródła, przed dokonaniem zakupu należy:
- sprawdzić wiarygodność hodowli – dane właściciela, nazwę, numery związane z działalnością gospodarczą, poszukać opinii o niej;
- sprawdzić samą hodowlę – przyjechać przed odbiorem szczeniaka i zobaczyć, w jakich warunkach żyją zwierzęta, poprosić o metryki szczeniąt i rodowody rodziców, jeśli kupujący chce nabyć rasę, która jest szczególnie narażona na wady genetyczne – zażądać przedstawienia dokumentów potwierdzających, że dane psy są wolne od wad (w przypadku np. owczarka niemieckiego są to zaświadczenia mówiące o braku dysplazji z wpisem do rodowodu);
- zweryfikować, czy u sprzedawcy odbył się przegląd miotu i czy wszystkie psy otrzymały metryki (rodowody otrzymuje się później);
- sprawdzić, jakie inne rasy hoduje sprzedawca (na przykład przez weryfikację ogłoszeń) – czy biorąc pod uwagę różnice w zakresie karmienia i opieki weterynaryjnej, cena za psa jest odpowiednia.
Warto pamiętać o badaniach, którym powinny podlegać psy szczególnie narażone na niektóre choroby. W przypadku np. owczarków niemieckich są to testy wykluczające dysplazję, które hodowca wpisuje do rodowodu:
- prześwietlenie na dysplazję HD z wpisem do rodowodu - od ok. 150 do ok. 200 zł,
- prześwietlenie na dysplazję ED z wpisem do rodowodu - od ok. 100 do ok. 150 zł.
Dla rasy Cavalier Kings Charles Spaniel wykonuje się natomiast m.in. badania serca. Rzetelni hodowcy mogą przedstawić kupującemu badania, które wykluczają następujące schorzenia: EFS (epizodyczne upadanie), CC & DES (syndrom kręconej sierści i suchego oka), a także profil genetyczny DNA (certyfikat), aktualne badanie serca (MVD), badanie Patella Luxation.
W zależności od rasy koszty po stronie hodowcy mogą rosnąć, a co za tym idzie – cena szczeniaka. Aby nie kupić chorego psa, który zamiast metryki dostanie nic nieznaczący kawałek papieru, należy dokładnie przyjrzeć się osobie sprzedającej i z podejrzliwością patrzeć na hasło powtarzane jak mantrę: „domowa hodowla”.