Organy ścigania mogą sprawdzić, o czym piszesz na Messengerze

Usunięte wiadomości, komentarze, lista znajomych, zdjęcia i wykazy grup – to wszystko (i jeszcze więcej) mogą uzyskać organy ścigania, jeśli skutecznie zawnioskują o wyjawienie takich informacji. Jednak nie tylko Facebook jest proszony o dane swoich użytkowników, polska prokuratura pozyskuje informacje również od Apple’a, Google’a czy Twittera.

Choć Polska nie należy do krajów, gdzie nagminnie próbuje się uzyskać informacje o użytkownikach internetu, to liczba żądań o ujawnienie danych z roku na rok rośnie. W pierwszej połowie 2017 roku organy ścigania zawnioskowały o przekazanie danych z Facebooka 1476 razy, a pozytywnie rozpatrzono niewiele ponad 50 proc.

Tekst powstał na życzenie naszych Czytelników. W cotygodniowej sondzie #naBankiera to ten temat  otrzymał najwięcej głosów.

Procedury prawne – czy łatwo uzyskać nasze dane?

Najogólniej mówiąc, polskie służby muszą mieć dobre podstawy, aby dowiedzieć się czegoś o użytkownikach internetu. Każda z korporacji ma własne wymagania, które mogą skutkować ujawnieniem wiadomości na portalach społecznościowych, numerów IP czy lokalizacji użytkowników.

Google podaje na swojej stronie, że jest wiele przepisów, które pozwalają instytucjom państwowym na dochodzenie w związku z naruszeniem prawa lub działalnością przestępczą. – Otrzymujemy żądania ujawnienia informacji od instytucji zajmujących się przypadkami łamania prawa, od różnych organów administracyjnych, sądów i innych podmiotów. Wymagamy, by wszystkie żądania instytucji państwowych dotyczące udostępnienia danych użytkowników były wysyłane bezpośrednio do Google'a, a nie przekazywane przy wykorzystaniu kanałów nieoficjalnych. Dział prawny Google'a sprawdza każde otrzymane przez nas zgłoszenie i zwykle odrzuca te o zbyt szerokim zakresie lub niezgodne z przyjętą procedurą. Jesteśmy liderem pod względem jawności w rozpatrywaniu wniosków urzędowych o udostępnienie informacji o użytkownikach – podaje firma na początku cyklicznie publikowanego „Raportu przejrzystości”.

Podobnie w tej kwestii wypowiada się Facebook, który podaje, że procedury obsługi wniosków o ujawnienie danych są bardzo rygorystyczne. Każdy nakaz jest dokładnie sprawdzany pod kątem podstaw prawnych. Od organów państwowych serwis wymaga szczegółowego opisania, prawnego uzasadnienia i rzeczowego udokumentowania każdego wniosku. – Wszystkie wnioski zawierające wady prawne są odrzucane, podobnie jak zbyt ogólnikowe lub niejasne żądania ujawnienia informacji. Często udostępniamy wyłącznie podstawowe dane osób korzystających z serwisu – komentuje w rozmowie z Bankier.pl przedstawiciel biura prasowego Facebooka.

Jak często organy ścigania chcą się czegoś o nas dowiedzieć?

Każdy z gigantów technologicznych publikuje co pół roku tzw. raporty przejrzystości, dzięki którym można dowiedzieć się, ile razy organy ścigania wysłały wniosek do danej instytucji celem ujawnienia danych użytkowników oraz ile z nich uznano za zasadne.

Z takich informacji spowiada się AT&T, Apple, Automattic, Cloudflare, Credo Mobile, Dropbox, Google, LinkedIn, Microsoft, Pinterest, Tumblr, Twitter, Verizon, Yahoo!. Jednak w wielu przypadkach polskie organy ścigania nie uznają za niezbędne zgłaszania się do wymienionych firm o dane na temat użytkowników.

I tak na przykładzie Apple'a prokuratura może zawnioskować o informacje na temat kont iTunes lub Cloud czy treści zawartych na Cloud – takich jak przechowywane zdjęcia, wiadomości e-mail, kopie zapasowe urządzeń iOS, kontakty lub informacje zawarte w kalendarzach. W przypadku Facebooka lista ta jest znacznie dłuższa. Głośnym echem odbiła się w portalach społecznościowych dokumentacja śledztwa z 2009 r. opublikowana przez "The Boston Phoenix", gdzie pokazano dane, o których żądał prokurator. Były to dane kontaktowe, prywatne wiadomości (również te usunięte), zdjęcia i filmy umieszczone przez wskazanego użytkownika oraz te, na których został oznaczonych, lista grup, do których należał, pełna lista przyjaciół oraz wszystkie wpisy, notatki i powiadomienia, a także listę adresów IP, z których logowano się na konto danej osoby.

Bez wątpienia to Facebook jest najczęstszym źródłem informacji na temat podejrzanych, po które sięgają organy ścigania.

Organy ścigania w Stanach Zjednoczonych najczęściej żądają ujawnienia danych dotyczących podejrzanych w toku prowadzonych śledztw. W pierwszej połowie 2017 roku złożono ponad 32 tys. takich wniosków i w przypadku 85 proc. ujawniono informacje na temat wskazanych osób. Wysokim odsetkiem skutecznie złożonych żądań cechują się również takie państwa, jak Belgia (85 proc.), Holandia (92 proc.), Szwecja (88 proc.) czy Wielka Brytania (90 proc.).

W Polsce organy ścigania zawnioskowały o przekazanie danych dotyczących użytkowników Facebooka 1476 razy i dotyczyły one 1896 poszczególnych kont. Jednak za skuteczne uznano jedynie 53 proc. z nich i jedynie w tych przypadkach udzielono jakichkolwiek informacji.

Źródło: