Zarząd Narodowego Banku Polskiego ogłosił uruchomienie
nadzwyczajnych instrumentów, niestosowanych dotąd w polskiej polityce
monetarnej. Rozpoczął skup obligacji skarbowych,
operacje repo oraz uruchomił kredyt wekslowy dla banków. Rekomenduje też Radzie Polityki Pieniężnej obniżenie stóp procentowych.
- Wprowadzamy operacje zasilające banki w płynność, tzw. operacje repo. Dostęp do tych operacji będzie rodzajem ubezpieczenia na wypadek pojawienia się potrzeby zasilania banków w płynność. Tego typu działania podjęło już wiele banków centralnych. Pierwszą operację repo przeprowadziliśmy w dniu dzisiejszym – czytamy w poniedziałkowym komunikacie zarządu NBP.
- Wdrożymy także na dużą skalę zakup obligacji skarbowych na rynku wtórnym w ramach strukturalnych operacji otwartego rynku, co zmieni długoterminową strukturę płynności w sektorze bankowym. Skutkiem tych operacji powinno być także utrzymanie płynności rynku wtórnego obligacji skarbowych – ogłosił NBP.
Nadzwyczajne środki proponowane przez Narodowy Bank Polski wpisują się w decyzje, jakie w ostatnich dniach podjęły największe banki centralne na świecie. W niedzielę w nocy amerykańska Rezerwa Federalna obniżyła stopę procentową praktycznie do zera i uruchomiła program skupu aktywów (QE) za 700 mld USD. W czwartek Europejski Bank Centralny zapowiedział „dodrukowanie” 120 mld euro na skup aktywów finansowych oraz uruchomi preferencyjne pożyczki dla banków komercyjnych (TLTRO III).
Zarząd NBP poparł też postulat prezesa Adama Glapińskiego, który zaproponował Radzie Polityki Pieniężnej obniżenie stopy procentowe.
- Wpłynęłaby ona na obniżenie bieżących marż odsetkowych banków, jednak w dłuższej perspektywie będzie wspierała sytuację finansową banków dzięki korzystnemu oddziaływaniu na jakość portfela kredytowego – uważa zarząd Narodowego Banku Polskiego.
- Wiele firm jest kredytobiorcami i obniżenie stóp procentowych wpłynie na poprawę ich kondycji finansowej, podobnie jak i gospodarstw domowych spłacających kredyty, zwłaszcza mieszkaniowe. Obniżka stóp procentowych to natychmiastowy i bezpośredni sposób obniżenia kosztów zaciągniętych zobowiązań kredytowych. Jest to więc ulga dla większości zadłużonych, w tym dla sektora finansów publicznych - tak potrzebę obniżenia stóp procentowych uzasadnia zarząd NBP.
- Zmiany stóp procentowych nie zapobiegną zaburzeniom po stronie podaży, ani nie sprawią, że w krótkim okresie wzrośnie w gospodarce popyt, jednak obniżą się obciążenia wynikające z istniejących zobowiązań, co będzie stanowić wsparcie dla budżetów firm i gospodarstw domowych, a także obniży koszty niezbędnych działań fiskalnych – przyznaje jednak NBP.
- Wprowadzimy kredyt wekslowy dla banków, który - podobnie jak program TLTRO wprowadzony przez EBC - będzie umożliwiać refinansowanie kredytów udzielanych przez banki przedsiębiorstwom sektora niefinansowego – to kolejny „awaryjny” instrument aktywowany dziś przez bank centralny Polski.
- Rekomendujemy także Radzie Polityki Pieniężnej istotne obniżenie stopy rezerwy obowiązkowej oraz podniesienie oprocentowania rezerwy z 0,5% do poziomu stopy referencyjnej. Umożliwi to utworzenie dodatkowego bufora płynnościowego dla banków oraz obniży ich koszty z tytułu utrzymywania rezerwy – doradza zarząd NBP Radzie Polityki Pieniężnej.
Ponadto zarząd NBP wydał rekomendacje dla rządu w zakresie polityki fiskalnej i nadzorczej, co jest sytuacją bezprecedensową. Zwykle bankierzy centralni nie odnoszą się do polityki rządu. NBP rekomenduje „działania zmniejszające obciążenia przedsiębiorstw, co powinno ograniczyć straty i zmniejszyć ryzyko upadłości firm”. Zaleca też czasowe wprowadzenie zasady kasowej rozliczenia podatków oraz zawieszenie płatności podatków i składek na ZUS i PPK.
- Wdrożone i rekomendowane działania po stronie NBP są odwracalne – to ważne na wypadek, gdyby sytuacja szybko się poprawiła, na co wszyscy liczymy. Zdecydowane i wyprzedzające działania są obecnie niezbędne, aby przejściowe zaburzenia gospodarcze nie utrwaliły się, co jest konieczne dla utrzymania długofalowego potencjału polskiej gospodarki – zaznacza kierownictwo banku centralnego Polski.
- Zaopatrzenie banków w znaki pieniężne przebiega, pomimo zwiększonych wypłat klientów, sprawnie na terytorium całego kraju (…) Wartość banknotów w zapasie NBP umożliwia w całości realizację zamówień banków – uspokaja zarząd Narodowego Banku Polskiego.
Krzysztof Kolany
