Ile kosztuje podział majątku byłych małżonków?

Sprawy rozwodowe najczęściej są przeżyciem bardzo trudnym i niosą ze sobą silny ładunek emocjonalny. Oboje ekswspółmałżonków jak najszybciej chce mieć to już za sobą - warto jednak, nawet kosztem przedłużenia rozprawy, od razu uporać się także z rozdzielnością majątkową. Pominięcie tej kwestii może w przyszłości sprawić wiele problemów, łącznie z ponownym wezwaniem do sądu.

Rozwód powoduje, że ustaje wspólność majątkowa małżonków, ale nie jest to jednoznaczne z podziałem wspólnego majątku. Można go dokonać w każdym czasie, nawet wiele lat po rozstaniu, ponieważ roszczenia te nie ulegają przedawnieniu. Podziału majątku można dokonać umownie, u notariusza lub w sądzie.

Umowny podział majątku

Gdy byli małżonkowie są zgodni co do podziału majątku, mogą tego dokonać na mocy umowy, oszczędzając sporo pieniędzy i czasu.

W przypadku umownego podziału ruchomości i praw majątkowych wystarczy umowa pisemna, w której małżonkowie wymienią przedmioty podlegające podziałowi, określą ich wartość oraz sposób podziału. Jeśli okaże się, że wartość przydzielonych każdej stronie przedmiotów nie jest równa, w gestii małżonków pozostaje ustalenie odpowiednich dopłat czy spłat.

Jeżeli w skład majątku wchodzi nieruchomość, umowa musi zostać zawarta – pod rygorem nieważności – w formie aktu notarialnego.

Podział majątku u notariusza

Wysokość wynagrodzenia notariusza ustalana jest umownie. Nie może być ono jednak wyższe niż określone w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości maksymalne stawki taksy notarialnej. Zależą one od wartości dzielonego majątku i wynoszą:

• majątek do 3.000 zł - maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi 100 zł,
• powyżej 3.000 do 10.000 zł - 100 zł plus 3 proc. od nadwyżki powyżej 3.000 zł,
• powyżej 10.000 do 30.000 zł - 310 zł plus 2 proc. od nadwyżki powyżej 10.000 zł,
• powyżej 30.000 do 60.000 zł - 710 zł plus 1 proc. od nadwyżki powyżej 30.000 zł,
• powyżej 60.000 do 1.000.000 zł – 1.010 zł plus 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60.000 zł,
• powyżej 1.000.000 do 2.000.000 zł – 4.770 zł plus 0,2 proc. od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł,
• powyżej 2.000.000 zł – 6.770 zł plus 0,25 proc. od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł.

Do tego wynagrodzenia trzeba doliczyć 23 proc. podatku VAT oraz zapłacić za odpisy i wpisy (6 zł od strony plus 23 proc. VAT).

Dodatkowo konieczne może się okazać uiszczenie opłaty sądowej w wysokości 150 zł za wpis prawa własności w księdze wieczystej. Jeśli w księdze wieczystej wpisani byli oboje małżonkowie, a w wyniku podziału majątku nieruchomość przypadała jednemu z nich, notariusz pobierze opłatę za wpis zmiany odnośnie do właściciela.

Podział majątku przez sąd

Sąd w postępowaniu rozwodowym może dokonać podziału majątku wspólnego na wniosek małżonków. Zrobi to, jeżeli proces podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W przeciwnym wypadku konieczne jest wszczęcie osobnego postępowania o podział majątku wspólnego (w sądzie rejonowym miejsca położenia majątku).

Wniosek o podział majątku podlega opłacie w wysokości 1000 zł, niezależnie od wartości dzielonych dóbr. Jeżeli małżonkowie są zgodni co do podziału majątku, opłata sądowa jest niższa i wynosi 300 zł.

W ramach kosztów sądowych można ponieść również te z tytułu wynagrodzenia biegłego (jeżeli został powołany w sprawie), koszty mediacji czy ewentualnej apelacji od orzeczenia sądu. Zasady ponoszenia zwolnień oraz zwrotu kosztów sądowych określa Kodeks postępowania cywilnego.

Osoby, które w trakcie podziału majątku korzystają z usług profesjonalnego pełnomocnika – np. adwokata lub radcy prawnego – poniosą dodatkowe koszty określone w stosownej umowie. W tej kwestii rozporządzenie Ministra Finansów wyznaczają jedynie minimalne stawki w sprawach cywilnych. Wynoszą one w zależności od wartości przedmiotu sprawy:

• wartość przedmiotu do 500 zł – minimalna stawka wynosi 90 zł,
• powyżej 500 zł do 1500 zł – 270 zł,
• powyżej 1500 zł do 5000 zł – 900 zł,
• powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1800 zł,
• powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 3600 zł,
• powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 5400 zł,
• powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł – 10 800 zł,
• powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł - 15 000 zł,
• powyżej 5 000 000 zł - 25 000 zł.

Do każdej stawki doliczany jest 23 proc. podatek VAT.

Koszty podziału majątku mogą być znaczne. Ich ostateczna wysokość uzależniona jest od tego, czy byli małżonkowie są zgodni co do sposobu podziału, od rodzaju i stopnia zawiłości sprawy, wysokości taksy notarialnej, a także wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.

Źródło: