Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" księga IV
Pierwszymi producentami likierów byli lekarze i mnisi, którzy wytwarzali je poszukując środków leczniczych. Aby zneutralizować gorycz swoich ziołowych eliksirów, dodawali do nich cukru i miodu. Likiery to słodkie i gęste napoje alkoholowe z dodatkiem cukru, środków aromatyzujących, wyciągów i destylatów roślinnych oraz owocowych, soków owocowych i olejków eterycznych. Zamiast cukru można do ich produkcji używać miodu, glukozy i karmelu.
Klasyfikacja likierów może być dokonywana w różny sposób, a więc w zależności od mocy, zawartości cukru, sposobu produkcji, czy też rodzaju surowców podstawowych. Ze względu na składniki rozróżnia się likiery ziołowe, korzenne, gorzkie, owocowe (z soków owocowych), o aromacie owocowym (z owoców lub ich części) i likiery typu whiskey.
Likiery różnią się też zawartością alkoholu. Likiery owocowe, kakaowe, kawowe i herbaciane zawierają nie mniej niż 25 % obj. alkoholu. Brandy owocowe i likiery waniliowe zawierają 30% obj. alkoholu. Likiery o aromacie owocowym i likiery z miodu z oznaczeniem "triple sec" - co najmniej 35 % obj.alkoholu. Likiery są niezbędnymi składnikami do sporządzania napojów mieszanych i spełniają rolę środków barwiących, słodzących lub smakowych.
Złoty likier
Goldwasser (z niemieckiego - "Złota woda") - bezbarwny, klarowny, mocny (zawartość minimum 38% alkoholu) likier ziołowo-korzenny wytwarzany wg receptury z XVI wieku, wytwarzany od ponad 400 lat w Gdańsku. Był ulubionym trunkiem króla Francji Ludwika XIV
Jest aromatyzowany naturalnymi olejkami eterycznymi oraz destylatem z wielu surowców przyprawowych. Dodatkową atrakcją tego wyrobu są pływające w nim cieniutkie płatki złota. Doskonały jako dodatek do kawy i deserów. Charakterystyczną cechą tego trunku są drobne, cieniutkie płatki 22-karatowego złota, które są zawieszone w alkoholu. Według przekazów osobliwe złote listki przynoszą szczęście.
Likier został stworzony przez Ambrożego Vermollen'a, XVI-wiecznego holenderskiego emigranta, który osiadłszy w Gdańsku, zajął się produkcją kardamonowego likieru wg własnej receptury. Kiedy w 1598 roku Vermollen uzyskał Gdańskie obywatelstwo założył w tym mieście fabrykę likierów, którą nazwał "Der Lachs" (Łosoś) - od królewskiej ryby uważanej za symbol szczęścia i dobrobytu. Unikatowa kompozycja ponad 20 ziół i korzeni zapewnia likierowi wyjątkowy smak i aromat. Twórcy receptury udało się znakomicie połączyć zalety tak różnych składników, jak kardamon, kolendra, jałowiec, macierzanka, cynamon, lawenda, goździki czy anyż. Mieszał je ze specjalnie przygotowanymi płatkami czystego, 22-karatowego złota.
Likier cieszył się zasłużoną renomą, zdobywając tytuł: "Likier królów - król wśród likierów" i trafiał na stoły najznamienitszych wówczas postaci. Już w 1767 dostarczany był na dwór Katarzyny Wielkiej.
Receptura likieru była przekazywana z pokolenia na pokolenie i obecnie jej właścicielem jest graf von Hardenberg, właściciel fabryki likierów w Niemczech. Wszystkie składniki proporcje kolejność i sposób łączenia po dzień dzisiejszy są tajemnicą firmy. Obecnie likier produkowany jest według starej receptury w miejscowości Norten-Hardenberg.
Jest znany i ceniony w całej Europie, a jego produkcję naśladuje się w wielu miastach, głównie w Hamburgu i w Poznaniu.
Według jednej z gdańskich legend to właśnie Neptun przyczynił się do powstania słynnej gdańskiej nalewki Goldwasser. Oburzony, iż do fontanny wrzucane są monety, które ją zapchają, uderzył trójzębem w wodę i rozbił złoto w drobne płatki, które odtąd zdobią go swym blaskiem.
Prastary przepis na Goldwasser:
Przepis na 1 litr likieru: 35 ml zaprawy Goldwasser, 450 g cukru, 25 ml koniaku lub winiaku, 430 ml spirytusu o mocy 95ż, 60 ml wody.
Zaprawa Goldwasser: 5 g anyżku gwiaździstego, 2 g cynamonu (kory), 3 g gałki muszkatołowej, 1 g goździków, 1 g kardamonu, 4 g kolendry, 4 g melisy, 2 g mięty pieprzowej, 1 g rozmarynu, 6 g skórki cytrynowej, 8 g skórki pomarańczowej, 500 ml spirytusu o mocy 55ż.
1. Przygotować zaprawę: 300 ml spirytusu o mocy 95ż rozcieńczyć 210 ml wody, dzięki czemu otrzyma się 500 ml spirytusu o mocy 55ż. 2. Surowce przeznaczone na zaprawę rozdrobnić, włożyć do słoja, zalać spirytusem. Macerować 2-3 tygodnie, po czym zlać i trzymać w ciepłym miejscu. 3. Zaprawę zmieszać z cukrem rozpuszczonym w przegotowanej wodzie, dodać koniak i spirytus o mocy 95ż, ewentualnie dopełnić wodą do objętości litra i odstawić na 4-6 miesiecy. 4. Po zakończeniu dojrzewania, wodkę przefiltrować. Do "Złotej Wody" dla dekoracji dodawane są skrawki płatków złota, nie ma to jednak znaczenia dla smaku likieru.
Goldwasser na ciepło:
Składniki: - 50 ml wódki Goldwasser, - ok. 15 ziarenek kawy (jakościowo jak najlepsza).
Jak przyrządzić? Wódkę (ciepłą, temp. pokojowa) i kawę dodajemy do kieliszka koktajlowego, ruchem okrężnym dotykamy wódką całego kieliszka (tak aby ścianki kieliszka były nawilżone alkoholem), następnie podpalamy zapalniczką, żeby z kawy wydobył się aromat, przykrywamy pokrywką (np.: wafel barmański) i gasimy płomień. Podajemy bezpośrednio po zgaszeniu płomienia. Smacznego!
Złota nalewka:
Składniki: 1 l wódki, pomarańcza, 40 dag cukru.
Sposób przyrządzenia: Do dużego słoja wlej litr wódki. Pomarańczę nakłuj goździkami, przewiąż nitką i zawieś w słoju tak, by nie dotykała alkoholu. Naczynie zakręć. Po dwóch miesiącach dodaj 40 g cukru w kostkach i odczekaj dwa miesiące. Po tym czasie nalewka nabierze aromatu pomarańczy i uzyska złocistą barwę.
Źródło:
