Debata zorganizowana przez Bankier.pl zgromadziła ekspertów reprezentujących różne perspektywy w odniesieniu do ESG: audytora, przedstawicieli spółek giełdowych, banku, organizacji pozarządowej i inwestora instytucjonalnego.
Uczestnicy debaty:
- Karolina Adamska-Woźniak, dyrektorka zarządzająca Forum Odpowiedzialnego Biznesu,
- Agnieszka Baklarz, prezes Monte Vero Audit and Advisory,
- Anna Malinowska, ekspertka z Departamentu Strategii i Rozwoju Ryzyka oraz ESG, Bank Pekao,
- Piotr Minkina, dyrektor ds. strategii inwestycyjnych i ESG, Generali Investments TFI,
- Marcin Obroniecki, członek zarządu Monte Vero Audit and Advisory,
- Iza Rokicka, dyrektor biura relacji inwestorskich, raportowania ESG i analiz rynkowych w ING,
i moderator: Andrzej Stec, redaktor naczelny Bankier.pl.
Dyskusja zaczęła się od fundamentalnego pytania: czym właściwie jest ESG – kolejnym uciążliwym wymogiem, dodatkowym kosztem czy może szansą na rozwój?
ESG jako szansa na rozwój
Karolina Adamska-Woźniak, dyrektorka zarządzająca Forum Odpowiedzialnego Biznesu, stanowczo odrzuciła postrzeganie ESG jako obciążenia, podkreślając, że "w Forum Odpowiedzialnego Biznesu traktujemy ESG absolutnie jako szansę, jako korzyść, jako zysk". Argumentując, że skupianie się na kosztach ESG jest mylne, wskazała przykład redukcji kosztów energetycznych jako jedną z wielu korzyści. Podobną perspektywę zaprezentował Piotr Minkina, dyrektor ds. strategii inwestycyjnych i ESG, Generali Investments TFI, który określił ESG jako "mega trend" otwierający nowe możliwości inwestycyjne, jednocześnie podkreślając rosnące znaczenie regulacji w tym obszarze.
Anna Malinowska, ekspertka z Departamentu Strategii i Rozwoju Ryzyka oraz ESG, Bank Pekao (reprezentująca zarówno spółkę giełdową, jak i bank, czyli kredytodawcę), zwróciła uwagę na "ogromny potencjał rynkowy w ESG czy może szerzej: w zrównoważonym rozwoju". Zwłaszcza w kontekście finansowania transformacji energetycznej i wspierania klientów w ich własnych procesach transformacji.
Raportowanie ESG – wyzwanie, ale i narzędzie do rozwoju
Iza Rokicka, dyrektor biura relacji inwestorskich, raportowania ESG i analiz rynkowych w ING, reprezentująca zarówno spółkę giełdową, jak i laureata pilotażowego zestawienia najlepszych firm w obszarze ESG (wspólna akcja Bankier.pl i firmy Monte Vero Audit and Advisory), zauważyła, że w powszechnym odbiorze ESG często sprowadzane jest jedynie do raportowania, co postrzegane jest jako "duży wysiłek - to jest wymóg, to jest regulacja i w wielu przypadkach jest to koszt monetarny", szczególnie dla mniejszych firm. Jednakże, podkreśliła, raportowanie to "tylko narzędzie", a prawdziwa wartość ESG leży w zrozumieniu go jako "szansy biznesowej".
Z perspektywy audytora rola ESG skupia się na "zapewnieniu tego, żeby sprawozdania i sposób ich oceny był porównywalny" oraz na ocenie rzeczywistych działań przedsiębiorstw, a nie tylko deklaracji. Marcin Obroniecki, członek zarządu Monte Vero Audit and Advisory (były szef Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego), dodał, że ESG może być "jednym z takich narzędzi, które być może pozwala w dużej mierze poradzić sobie z tymi efektami zewnętrznymi" działalności gospodarczej, prowadząc do budowania długoterminowej wartości.
Zróżnicowana świadomość ESG w Polsce
Eksperci zgodnie zauważyli, że poziom świadomości i przygotowania do wdrażania ESG w Polsce jest zróżnicowany. Karolina Adamska-Woźniak wskazała na dużą świadomość wśród największych firm zrzeszonych w Forum Odpowiedzialnego Biznesu, z których część "wyprzedza wręcz trendy". Jednakże, zaznaczyła, poza tą "bańką" świadomość jest niska, a wiele mniejszych firm "nawet nie wie, czym ten termin jest".
Anna Malinowska podkreśliła rolę banków we "wspieraniu klientów" w transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju, dodając, że "bank nie zrobi tego bez swoich klientów, bez swoich dostawców". Izabela Rokicka zaś zwróciła uwagę na "zasadę proporcjonalności" w standardach ESG, która chroni małe i średnie firmy przed nadmiernymi kosztami.
Piotr Minkina z perspektywy inwestora instytucjonalnego zauważył, że "pokrycie danymi w zakresie zrównoważonego rozwoju jest cały czas bardzo małe" na polskim rynku kapitałowym, co utrudnia ocenę ryzyka i może zniechęcać inwestorów zagranicznych.
Rok 2024 – rewolucja w raportowaniu ESG?
Eksperci byli zgodni, że rok 2025 przyniesie "znaczące zmiany w obszarze ESG", związane z implementacją dyrektywy CSRD. Agnieszka Baklarz, audytor, zwróciła uwagę na znaczną zmianę dotyczącą samych podmiotów, które powinny raportować swoją działalność i aktywność w obszarze ESG, co oznacza znaczne rozszerzenie grupy firm objętych nowymi regulacjami. Marcin Obroniecki dodał, że opóźnienia w implementacji dyrektywy w Polsce są "niestety trochę naszą tradycją".
Edukacja i wsparcie – kluczowe dla rozwoju ESG
Gdzie szukać pomocy i wsparcia oraz edukacji na temat ESG? Karolina Adamska-Woźniak wskazała Forum Odpowiedzialnego Biznesu jako "najstarszą organizację, która zajmuje się w Polsce zrównoważonym rozwojem". Zachęcając do korzystania z rzetelnej edukacji oferowanej przez Forum, podkreśliła rolę "sprawdzonych podmiotów" w szerzeniu wiedzy o ESG.
Rosnąca rola ESG w decyzjach inwestorów
Piotr Minkina zauważył, że polscy inwestorzy instytucjonalni "coraz bardziej" dostrzegają znaczenie ESG, ale ich poziom wiedzy jest na razie "jeszcze niski". Podkreślił rosnącą popularność funduszy inwestycyjnych promujących zrównoważony rozwój.
Przedstawiciel Generali Investments TFI stwierdził, że w przyszłości "spółki, które poważnie będą podchodzić do zrównoważonego rozwoju, będą mogły liczyć na premię od inwestorów". Jednakże, zaznaczył, kluczowa będzie jakość raportu.
Współpraca banku z klientem w obszarze ESG
Anna Malinowska z Banku Pekao podkreśliła, że banki odgrywają ważną rolę we "wspieraniu takich przedsiębiorstw, które chcą iść do przodu z transformacją w kierunku zrównoważonego rozwoju", oferując narzędzia takie jak "kalkulatory śladu węglowego", wsparcie w budowaniu strategii dekarbonizacji i szkolenia.
Izabela Rokicka, dzieląc się doświadczeniem ING Banku Śląskiego, który zajął wysokie miejsce w pilotażowym rankingu ESG Bankier.pl i firmy Monte Vero Audit and Advisory, podkreśliła znaczenie "zaangażowania zarządu” i „odpowiednio skonstruowanych KPI” dla skutecznego wdrażania ESG w dużych organizacjach.
Rola audytorów i doradców w dynamicznie rozwijającym się obszarze ESG
Prezeska Monte Vero Audit and Advisory zaznaczyła, że biegli rewidenci są dobrze przygotowani do weryfikacji danych finansowych, ale "problemem czy wyzwaniem dla biegłych audytorów, zwłaszcza na początku, może być podejście do kwestii jakościowych".
Marcin Obroniecki dodał, że "ESG to nie jest tylko liczenie śladu węglowego, ale obszar znacznie szerszy".
Ranking ESG Bankier.pl – narzędzie do promowania dobrych praktyk
Agnieszka Baklarz zapowiedziała publikację pełnowartościowego rankingu ESG (wspólnie z Bankier.pl) w 2025 roku, opartego na "twardej, mocnej metodologii". Podkreśliła, że standaryzacja raportowania ułatwi porównanie spółek i przyczyni się do promowania dobrych praktyk w obszarze ESG.
