Od czwartku 8 września wchodzą w życie istotne zmiany w egzekucji komorniczej. Istotne dla dłużników, wierzycieli i komorników. Przede wszystkim zaczną obowiązywać automatyczne, elektroniczne zajęcia rachunków bankowych. Wprowadzono również nowe kwoty wolne od zajęcia z rachunków bankowych.
W pierwszych tygodniach września wchodzą w życie ważne zmiany dotyczące prowadzenia egzekucji. Większość dotyczy automatyzacji i informatyzacji tego procesu i ma na celu jego usprawnienie i przyspieszenie. Jednak to nie wszystko. Od tej pory wierzyciel nie będzie też musiał wskazywać komornikowi sposobów egzekucji. Komornik dobierze sposób egzekucji z zachowaniem zasady, aby był on najmniej uciążliwy dla dłużnika.
E- zajęcie rachunku bankowego i nowe kwoty wolne od zajęć
Wchodzące w życie zmiany mają usprawnić zajęcia rachunków bankowych dłużników. Do tej pory stosowana przy tym tradycyjna metoda polegała na tym, że komornik w celu zajęcia rachunku bankowego wysyłał pismo do banku i czekał na podjęcie stosownego działania. Teraz będzie mógł to zrobić całkowicie elektronicznie. Po podpisaniu przez komornika zajęcia (przy użyciu podpisu elektronicznego), trafiać ono będzie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego przygotowanego do obsługi takich zajęć do banku, którego dotyczy, a ten niezwłocznie zablokuje konto dłużnika.
Jak twierdzą przedstawiciele komorników, przyspieszy to znacznie postępowanie egzekucyjne oraz ograniczy możliwość wypłacania przez dłużników wszystkich posiadanych na rachunkach środków zanim bank zdąży dokonać blokady. Zastąpienie tradycyjnej metody e-zajęciem ma również obniżyć koszty postępowań egzekucyjnych i obsługi zajęć.
8 września br. zmienia się również sposób określania i wysokość kwoty wolnej od zajęcia z rachunków bankowych. Do tej pory obowiązywał jeden, nieodnawialny limit określany jako trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (ostatnio nieco ponad 12 000 zł). Nowelizacja prawa bankowego w tym zakresie wprowadza zmianę polegającą na ustanowieniu miesięcznej kwoty wolnej od zajęcia – do wysokości 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę (75 proc. z 1850 zł płacy minimalnej).
E-licytacja ruchomości przesunięta w czasie
Wcześniej, również na początek września, zapowiadano też wprowadzenie e-licytacji ruchomości. Zakładano, że będzie możliwa sprzedaż zajętych ruchomości w drodze licytacji elektronicznej. Taka sprzedaż miała być dokonywana na wniosek wierzyciela i za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Aby e-licytacja mogła dojść do skutku, ruchomości musiałyby być odbierane dłużnikom przez komorników.
Teraz wiadomo jednak, że wprowadzenie tego rozwiązania zostało przesunięte w czasie. Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej w wywiadzie udzielonym "Rzeczpospolitej" wskazuje, że na e-licytację ruchomości będziemy musieli poczekać około pół roku. Dodaje też, że na tę chwilę, poza e-zajęciem rachunku bankowego, rusza także elektroniczna komunikacja komorników z administracyjnymi organami egzekucyjnymi oraz organami podatkowymi za pośrednictwem systemu ePUAP.
Nowe zasady skarg na czynności komornicze
Jak informuje Krajowa Rada Komornicza w przygotowanym na temat zmian prawa komunikacie, zgodnie z nowymi przepisami skarga na czynności komornicze będzie wnoszona przez dłużnika za pośrednictwem komornika, który dokonał danej czynności. Tym samym nie wszystkie skargi będą trafiać do sądu. – Jeżeli komornik uzna skargę za zasadną w całości, będzie mógł ją uwzględnić, co zwolni go z obowiązku przekazania jej do sądu – wyjaśnia Krajowa Rada Komornicza.
– Takie rozwiązanie umożliwi szybką ocenę sprawy, znacząco przyspieszy rozpoznawanie skarg, a także odciąży sądy. Wyeliminuje również przypadki wnoszenia skargi do niewłaściwego sądu i wprowadzi pewność co do prawomocności działań organu egzekucyjnego. Sprawy egzekucyjne wymagają niszowej wiedzy i doświadczenia, dlatego docelowo, aby możliwy był bardziej efektywny nadzór nad czynnościami komorników, potrzebne będzie wprowadzenie instytucji sędziego egzekucyjnego – ocenia Rafał Fronczek, Prezes Krajowej Rady Komorniczej.
– Aby postępowanie egzekucyjne nie było paraliżowane, zmienią się zasady wyłączenia komornika sądowego. Komornik, którego dotyczy wniosek o wyłączenie będzie mógł podejmować wszystkie czynności egzekucyjne z wyjątkiem wydania postanowienia o zakończeniu postępowania – dodaje również KRK.
Ważne zmiany także dla wierzycieli
Poza wspomnianymi zmianami informatycznymi czy modyfikacją kwoty wolnej od zajęcia z rachunków bankowych, na 8 września 2016 roku zapowiedziano również wejście w życie jeszcze innych istotnych zmian kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących właśnie postępowania egzekucyjnego. Kilka z nich dotyczy między innymi wniosków składanych komornikowi przez wierzycieli i ustalania sposobów egzekucji.
Do tej pory to jedynie wierzyciel, jako decydent postępowania, wskazywał we wniosku składanym komornikowi rzeczy i prawa, z których ma być prowadzona egzekucja. Mógł wskazać kilka sposobów egzekucji, przy czym miał obowiązek zastosowania sposobu najmniej uciążliwego dla dłużnika. Od 8 września 2016 r. wierzyciel nie będzie już miał obowiązku wskazywania sposobów egzekucji. Samo złożenie wniosku egzekucyjnego umożliwiać będzie zastosowanie wszystkich dopuszczalnych sposobów, za wyjątkiem egzekucji z nieruchomości (ten sposób nadal będzie możliwy wyłącznie na wniosek wierzyciela). Komornik będzie mógł wybrać sposób egzekucji. Zasadą pozostanie, aby był on najmniej uciążliwy dla dłużnika.
W sprawach, w których wierzyciel nie wskaże majątku pozwalającego na zaspokojenie świadczenia, komornik będzie wzywał dłużnika do złożenia wykazu majątku lub innych wyjaśnień niezbędnych do przeprowadzenia egzekucji. Taki wykaz dłużnik będzie składał przed komornikiem pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Wierzyciel będzie mógł zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika dopiero wtedy, gdy czynności z udziałem dłużnika (wykaz majątku) nie doprowadzą do ujawnienia majątku pozwalającego na zaspokojenie świadczenia.
