foto: thinkstock
Jak poinformował nas Piotr Wołejko, ekspert z organizacji Pracodawcy RP, firmy ubiegające się o zwrot VAT coraz częściej trafiają pod lupę organów kontrolnych.
– Wygląda to na zorganizowaną praktykę urzędów skarbowych i urzędów kontroli skarbowej, które od pewnego czasu wstrzymują coraz więcej zwrotów należnego podatku VAT. Sytuacja budżetowa państwa nie jest najlepsza, wpływy z podatków w pierwszych miesiącach tego roku są gorsze od założeń i wydaje się, że to właśnie stanowi przyczynę intensyfikacji kontroli dotyczących zwrotu VAT-u. Drugi powód to rosnąca skala nadużyć związanych z VAT-em – mówi Wołejko.
Kiedy należy ci się zwrot VAT?
Teoretycznie po złożeniu wniosku o zwrot podatku od towarów i usług organ podatkowy powinien zwrócić podatnikowi wnioskowaną kwotę w terminie 60 dni (w niektórych przypadkach w terminie 25 dni). Przepis art. 87 ust. 1 ustawy o VAT daje jednak organom podatkowym prawo do przedłużenia terminu zwrotu – do czasu zakończenia weryfikacji rozliczenia, dokonywanego w ramach czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego. Przedłużenie to powinno być uzasadnione wówczas, gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowego zweryfikowania, a z tym, jak twierdzi Małgorzata Gach, radca prawny i doradca podatkowy w kancelarii Gach, Hulist, Mizińska, Wawer, bywa różnie.
| »Z jakich faktur nie można odliczyć VAT? |
– Każdy podatnik zamierzający wystąpić o zwrot podatku VAT winien się liczyć po pierwsze z podjęciem przez organ podatkowy czynności kontrolnych, czyli z prześwietleniem jego rozliczeń podatkowych za dany okres, a po drugie z możliwością dalszego przedłużenia terminu do zwrotu podatku do czasu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy – mówi Małgorzata Gach.
Chcesz zwrotu? Najpierw spodziewaj się kontroli
– Dlaczego podatnicy domagający się zwrotu podatku są sprawdzani? Odpowiedź jest prosta: organy podatkowe stoją na straży dochodów budżetu państwa i oceniają, czy nie chodzi o wyłudzenie zwrotu podatku przez podatnika. Celem organów podatkowych jest więc określenie, czy zachodzą podstawy prawne do zwrotu, czy jest to uzasadnione, na czym polegała konkretna transakcja, czy w ogóle do niej doszło, czy podatek do zwrotu został wykazany prawidłowo etc. – wyjaśnia Małgorzata Gach.
Badając wskazane powyżej okoliczności, organy podatkowe mogą dokonywać tzw. kontroli krzyżowych, występując do kontrahentów podatnika o przekazanie określonych dokumentów.
Kontrole krzyżowe przyczyniają się do upadłości firm
Jak tłumaczy Wołejko, krzyżowy mechanizm kontroli polega na tym, że urzędy skarbowe i urzędy kontroli skarbowej wymiennie kontrolują przedsiębiorców, prowadząc postępowanie w sprawie zwrotu VAT-u. W wyniku tego wydłużeniu ulega czas oczekiwania firm na zwrot pieniędzy.
 | »Jak bronić się podczas kontroli fiskusa? |
Przykładem może być Centrum Handlowe Nexa z Lubelszczyzny. Przedłużające się kontrole Lubelskiego Urzędu Skarbowego i Urzędu Kontroli Skarbowej w Lublinie doprowadziły firmę na skraj bankructwa. Suma zwrotu VAT-u, który zablokował jej US w Lublinie, to obecnie ponad 30 mln zł. Firma straciła płynność, nie jest w stanie regulować należności, a obsługujące ją banki wypowiedziały jej kredyt kupiecki. Spółka ma problemy ze spłatą swoich zobowiązań, a ze 173 osób, które jeszcze 2 lata temu pracowały w firmie, dziś zatrudnionych jest zaledwie 18.
– Ministerstwo Finansów powinno zająć w tej sprawie jasne stanowisko i powstrzymać podległe sobie służby. Należy oczywiście dążyć do wykrycia i zatrzymania osób odpowiedzialnych za nadużycia, lecz nie można tego robić metodami, które zagrażają funkcjonowaniu uczciwych przedsiębiorców – komentuje oburzony Wołejko.
| – Niedokonane w rzeczywistości transakcje dostawy towarów lub usługi zwane są powszechnie „pustymi fakturami”. Generują jednak obowiązek zapłaty podatku w nich wykazanego. Okoliczność ta wynika bezsprzecznie z brzmienia przepisu art. 108 Ustawy o VAT, przy czym może ona budzić pewne wątpliwości interpretacyjne. Zgodnie jednak z obecnym stanowiskiem sądów administracyjnych wystawca tego rodzaju faktury jest zobligowany do zapłaty VAT-u również wtedy, gdy faktura nie odzwierciedla jakiejkolwiek transakcji. Podatnik, który otrzymał taką fakturę, nie ma prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z takiej faktury, jak również nie ma prawa żądania zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wynikającego z „pustej” faktury. Wynika to z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a Ustawy o VAT – wyjaśnia Patrycja Balcer, Kancelaria Łatała i Wspólnicy Sp. k. . |
Piechowicz tłumaczy też, że wielu podatników, wprowadzając do obiegu tzw. puste faktury, zmniejsza kwotę podatku VAT, która podlega odprowadzeniu do urzędu skarbowego, czy wręcz dopuszcza się wyciągania z budżetu VAT-u, który nie został zapłacony na wcześniejszym szczeblu obrotu. Reasumując – jedna fikcyjna faktura daje nieuczciwym podatnikom możliwość wyłudzenia podatku VAT i zmniejszenia zobowiązań w podatku dochodowym.
Justyna Niedbał
Bankier.pl
j.niedbal@bankier.pl
