Ministrowie środowiska państw UE zgodzili się w środę na ustanowienie celu klimatycznego na 2040 r. - do tego czasu emisje gazów cieplarnianych dla Unii mają zostać zmniejszone o 90 proc. względem 1990 r. Ponadto Polsce i innym przeciwnikom systemu ETS2 udało się opóźnić jego wejście w życie o rok.
Głosowanie ministrów nie kończy procesu legislacyjnego. Ostateczny kształt przepisów zmienionego prawa klimatycznego UE zostanie przyjęty po negocjacjach Rady UE reprezentującej państwa członkowskie i Parlamentu Europejskiego.
Nowy cel uzupełni obecnie obowiązujące w UE prawo klimatyczne, zgodnie z którym w 2030 r. Wspólnota obniży emisje o 55 proc., a w 2050 r. stanie się klimatycznie neutralna (wszelkie emisje mają być równoważone poprzez pochłanianie).
Powinniśmy zablokować wejście w życie ETS2. Inaczej koszty dla rodzin będą drastyczne
Powinniśmy zablokować wejście w życie ETS2 lub próbować go opóźniać, żeby sprawę dogłębnie zbadać - ocenił w rozmowie z PAP prof. Zbigniew Krysiak z SGH. Dodał, że wejście w życie ETS2 spowoduje, że do kosztów ciepła i energii każde gospodarstwo domowe dopłaci średnio 600 zł miesięcznie.
Bolesta: Polska zagłosowała przeciwko celowi klimatycznemu na 2040 r.
Wiceminister klimatu Krzysztof Bolesta poinformował w środę, że Polska głosowała przeciwko ustanowieniu nowego celu klimatycznego na 2040 r. Nie mogliśmy poprzeć takich ambicji - powiedział. Jak dodał, udało się „wybić zęby” systemowi ETS2, który wejdzie w życie o rok później.
- Negocjowaliśmy cały dzień i całą noc. Udało się zrobić coś, co jeszcze nie tak dawno było nie do pomyślenia - posprzątać to zaniedbanie, do którego doprowadził rząd PiS, czyli system ETS2 - podkreślił Bolesta po posiedzeniu ministrów środowiska. - Dzisiaj udało się wybić zęby systemowi ETS2 - dodał.
Jak tłumaczył, w tekście rozporządzenia europejskiego prawa klimatycznego zostało wpisane przełożenie systemu ETS2. Rozszerzenie systemu handlu pozwoleniami do emisji CO2 na transport i budownictwo, zwany systemem ETS2, ma wejść w życie w 2028 r., a nie w 2027 r.
- Oprócz tego udało się załatwić szereg postulatów, o które Polska walczyła od samego początku: ulgi dla przemysłu obronnego, klauzula rewizyjna, która pozwoli nam na to, żeby to prawo klimatyczne było znośne dla konsumentów. Jeżeli chodzi o cel, to mamy de facto cel nie 90 proc., a znacząco poniżej - ogłosił.
21 państw za nowym celem; Polska, Słowacja, Czechy i Węgry - przeciwko
Za nowym celem klimatycznym UE opowiedziało się 21 państw UE, przeciwko były: Polska, Słowacja, Czechy i Węgry, a Belgia i Bułgaria wstrzymały się od głosu. W ramach celu zredukowania emisji o 90 proc. 5 proc. będą mogły stanowić tzw. międzynarodowe kredyty węglowe, z możliwością zwiększenia o kolejne 5 proc.
Ponadto ministrowie środowiska przyjęli w środę nowe zobowiązanie w ramach porozumienia paryskiego, z którym UE pojedzie na rozpoczynający się w czwartek w Brazylii szczyt COP30. Komisja Europejska zapowie na nim, że do 2035 r. UE zmniejszy emisję w przedziale o 66,25-72,5 proc. w porównaniu z poziomami z 1990 r.
Międzynarodowe kredyty węglowe to instrument finansowy mający ułatwić UE osiągnięcie celów klimatycznych. Pozwoli na kompensowanie własnych emisji zakupem kredytów na zielone projekty realizowane w krajach trzecich. Duńska prezydencja w Radzie UE zaproponowała, by kredyty węglowe mogły w 2036 r. stanowić 3 proc. całego wysiłku redukcyjnego. Wiele krajów chciało więcej, w tym Polska - 10 proc.
Przyjęcie udziału kredytów węglowych na poziomie 5 proc. z możliwością rozszerzenia o kolejne 5 proc. otwiera drogę do tego, by w 2040 r. skala redukcji emisji w UE musiała wynieść 80, a nie 90 proc.
Tusk: ETS2 odłożony. KE musi przygotować w najbliższym czasie jego rewizję
ETS2 odłożony, a Komisja Europejska musi przygotować w najbliższym czasie jego rewizję. Robimy, nie gadamy - tak premier Donald Tusk zareagował w środę na decyzję ministrów środowiska państw UE.
„Jak obiecaliśmy, tak zrobiliśmy. Dwa tygodnie temu mówiłem, że rozbroimy ETS2, czyli opłaty za ogrzewanie i transport, na które zgodził się Morawiecki. Dziś to się stało. ETS2 odłożony, a jego rewizję Komisja Europejska musi przygotować w najbliższym czasie. Robimy, nie gadamy” - napisał po ogłoszeniu decyzji szefów resortów środowiska premier Donald Tusk na platformie X.
Głosowanie ministrów nie kończy procesu legislacyjnego. Ostateczny kształt przepisów zmienionego prawa klimatycznego UE zostanie przyjęty po negocjacjach Rady UE reprezentującej państwa członkowskie i Parlamentu Europejskiego.
mro/ ktl/ mce/ akl/
