Problemy z systemem informatycznym Państwowej Komisji Wyborczej podczas jesiennych wyborów samorządowych wywołały dyskusję o tym, czy urzędy państwowe stać na zatrudnianie dobrych specjalistów IT. Nie wyrokując, ile powinien płacić pracownikom sektor publiczny, widać, że płace nie są w nim konkurencyjne do firm prywatnych.
Od kilku lat niezmiennie informatycy pozostają w czołówce najlepiej wynagradzanych zawodów. Już dwa lata temu pensja specjalisty IT wynosiła średnio 5 200 PLN. Płace specjalistów IT w sektorze prywatnym były jednak zdecydowanie wyższe niż w publicznym - wynika z badań przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny.
Sektor prywatny płaci o jedną trzecią więcej
Opublikowane w 2014 roku dane z przeprowadzonego przez GUS badania "Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2012 roku" zawierają informacje o zatrudnieniu i wynagrodzeniach na poszczególnych stanowiskach w sektorach: prywatnym i publicznym. Według tego badania w 2012 roku na stanowiskach informatycznych zatrudnionych było ponad 151 tys. osób. W gospodarce narodowej (z wyłączeniem mikroprzedsiębiorstw) 26% informatyków stanowili pracujący w sektorze publicznym. Zatrudnienie w budżetówce jest jednak dla specjalisty IT finansowo mniej korzystne niż w prywatnym przedsiębiorstwie. Sektor prywatny płacił tym pracownikom o 33% więcej, niż sektor publiczny.
Biorąc pod uwagę wzrost wynagrodzeń w latach 2013 i w pierwszej połowie 2014 roku można oszacować, że mediana wynagrodzeń informatyków, na koniec pierwszego półrocza 2014 roku wynosiła: 5 621 PLN.
| Tabela 1. Wynagrodzenie całkowite brutto informatyków z podziałem na sektor własności w 2012 roku (w PLN) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sektor | próba | 1 decyl | I kwartyl | mediana | III kwartyl | 9 decyl | średnia |
| sektor
publiczny |
39 186 | 2 718 | 3 454 | 4 370 | 5 587 | 7 543 | 4 874 |
| sektor
prywatny |
111 896 | 2 700 | 3 902 | 5 794 | 8 663 | 12 400 | 6 973 |
|
ogółem |
151 082 | 2 713 | 3 713 | 5 200 | 7 850 | 11 362 | 6 429 |
|
Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS |
|||||||
Budżet więcej płaci kobietom
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego mediana wynagrodzeń kobiet w całej gospodarce narodowej wyniosła 89% mediany wynagrodzeń mężczyzn.
Wśród informatyków zatrudnionych w publicznych jednostkach, to kobiety zarabiały zdecydowanie więcej niż mężczyźni. Mediana zarobków kobiet stanowiła 106% mediany zarobków mężczyzn. Wynagrodzenie co drugiej informatyczki przekraczało 4 544 PLN, a 50% mężczyzn zarabiało powyżej 4 284 PLN.
Wykres 1. Mediana wynagrodzeń kobiet i mężczyzn zatrudnionych na stanowiskach informatycznych w sektorze publicznym w 2012 roku
Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS
Zupełnie inaczej wyglądała sytuacja w sektorze prywatnym. Zdecydowanie wyższe wynagrodzenie dostawali mężczyźni - pensja co drugiego informatyka przekraczała 5 902 PLN, czyli 115% mediany zarobków kobiet.
Zarobki mężczyzn w sektorze prywatnym stanowiły 138% płac w sektorze publicznym. Kobiety zatrudnione w przedsiębiorstwach prywatnych zarabiały o 13% więcej niż w publicznych.
Wykres 2. Mediana wynagrodzeń kobiet i mężczyzn zatrudnionych na stanowiskach informatycznych w sektorze prywatnym w 2012 roku
Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS
Doświadczenie, wiedza i umiejętność rozwiązywania problemów na stanowiskach specjalistycznych, takich jak informatyczne, zwiększają się zazwyczaj wraz ze stażem pracy. Wraz z kolejnymi latami rosną też zazwyczaj wynagrodzenia w IT. Trend ten można zauważyć niezależnie od sektora własności, w którym informatycy pracują. Wyjątkiem są zatrudnieni dłużej niż 15 lat. Zazwyczaj nie są to już osoby skłonne do zmiany pracy i szukania pracodawcy, który zaoferuje im wyższą stawkę. Dlatego też w firmach prywatnych ich wzrost wynagrodzeń w pewnym momencie hamuje. Natomiast w budżetówce płace ustalane są w mniejszym stopniu na zasadach konkurencyjności rynkowej, bardziej w oparciu o staż pracy. Dlatego też w sektorze publicznym pensje informatyków rosną równomiernie, wraz ze wzrostem ich stażu pracy.
Najwyższa mediana wynagrodzeń wystąpiła wśród pracowników sektora prywatnego, których staż wynosił 11-15 lat (7 247 PLN). W sektorze publicznym najlepiej zarabiały osoby z szesnastoletnim doświadczeniem (4 780 PLN). Największą dysproporcją w zarobkach charakteryzowała się grupa pracowników ze stażem od 4 do 5 lat - informatycy w sektorze publicznym zarabiali 58% tego, co informatycy pracujący w prywatnych przedsiębiorstwach.
Wykres 3. Zróżnicowanie wynagrodzeń zatrudnionych na stanowiskach informatycznych w podziale na sektor własności oraz staż pracownika
Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS
Wynagrodzenia informatyków w różnym wieku
Krzywa obrazująca mediany wynagrodzeń informatyków zatrudnionych w sektorze publicznym jest spłaszczona w stosunku do rynkowej krzywej, obrazującej pensje w sektorze prywatnym. Tam najwięcej zarabiają osoby w wieku od 36 do 40 lat (7 247 PLN), natomiast w kolejnej grupie wiekowej wynagrodzenia są już niższe.
Wykres 4. Zróżnicowanie mediany wynagrodzeń zatrudnionych na stanowiskach informatycznych w podziale na sektor własności oraz wiek pracownika
Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS
Nie na każdym stanowisku "prywaciarze" płacą więcej
Nie ulega wątpliwości, że stanowiskami, na których zarabia się najlepiej są stanowiska dyrektorskie i kierownicze. Z podziałem na sektor własności zróżnicowanie płacowe wśród tych stanowisk jest ogromne. Dyrektor ds. informatyki w przedsiębiorstwach prywatnych zarabiał w 2012 roku prawie o 4 800 PLN więcej, niż informatyk zatrudniony na tym samym stanowisku w sektorze publicznym.
Wśród wybranych stanowisk można odnotować też takie, w których to "na państwowym" zarabia się więcej. Do grupy tych zawodów należą: programiści aplikacji czy projektanci baz danych, chociaż procentowa różnica w tym przypadku jest niewielka.
| Tabela 2. Wynagrodzenia na wybranych stanowiskach w podziale na sektor własności | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| sektor | średnie | próba | I kwartyl | mediana | III kwartyl | |
|
administrator baz danych |
publiczny | 5 010 | 1 024 | 3 325 | 4 571 | 6 135 |
| prywatny | 6 418 | 2 714 | 3 887 | 5 607 | 8 008 | |
|
dyrektor do spraw informatyki |
publiczny | 13 949 | 142 | 8 937 | 11 230 | 16 940 |
| prywatny | 17 309 | 2 269 | 9 487 | 16 025 | 23 100 | |
| informatyk
medyczny |
publiczny | 3 752 | 370 | 2 603 | 3 708 | 4 729 |
| prywatny | 4 015 | 254 | 2 655 | 3 624 | 5 025 | |
|
kierownik działu informatyki |
publiczny | 6 972 | 1 318 | 6 422 | 8 131 | 4 229 |
| prywatny | 9 858 | 5 473 | 8 505 | 13 017 | 3 341 | |
| programista
aplikacji |
publiczny | 6 581 | 719 | 3 998 | 6 021 | 8 187 |
| prywatny | 6 294 | 17 025 | 4 050 | 5 700 | 7 850 | |
| projektant
baz danych |
publiczny | 5 929 | 214 | 3 447 | 4 930 | 8 409 |
| prywatny | 5 665 | 687 | 3 300 | 4 744 | 7 449 | |
| technik
informatyk |
publiczny | 3 419 | 3 412 | 2 500 | 3 180 | 3 985 |
| prywatny | 3 970 | 9 933 | 2 000 | 3 438 | 4 956 | |
| Opracowanie własne Sedlak&Sedlak na podstawie danych GUS | ||||||
Podsumowanie
Informatyk to zawód kojarzony z wysokimi zarobkami. Tymczasem, w porównaniu do ogólnokrajowej mediany z 2012 roku, która wyniosła 3 115 PLN, mediana wynagrodzeń informatyków stanowiła 167%. Na ogół w przedsiębiorstwach prowadzących działalność prywatną, wynagrodzenia były wyższe o 33% niż w podmiotach publicznych. Jednak dysproporcje były różne w zależności od województwa czy stanowiska.
Sylwia Radzięta
Sedlak&Sedlak
