Rolnicy zwykle nie muszą rozliczać się z fiskusem, ale są wyjątki. Emerytury, dzierżawa, sprzedaż maszyn czy agroturystyka – w tych przypadkach rolnicy muszą pamiętać o PIT. Sprawdź, kiedy musisz złożyć zeznanie podatkowe i uniknij kłopotów.
Rolnicy prowadzący działalność rolniczą zwykle nie muszą martwić się składaniem deklaracji PIT. Podlegają bowiem podatkowi rolnemu, zależnemu od wielkości gospodarstwa, oraz składkom na KRUS. Jednak coraz częściej działalność rolników wychodzi poza typową produkcję rolną, co wiąże się z obowiązkiem złożenia rocznego PIT. W jakich sytuacjach rolnik musi rozliczyć się z fiskusem?
Kiedy rolnik musi złożyć PIT?
Zgodnie z przepisami prawa podatkowego rolnik powinien złożyć roczne zeznanie PIT, jeśli:
- pobiera emeryturę lub rentę z KRUS,
- osiąga dochody ze sprzedaży przetworów z własnego gospodarstwa (rolniczy handel detaliczny),
- zarabia na dzierżawie gruntów rolnych lub wynajmie sprzętu,
- sprzedaje maszyny lub inne składniki majątku ruchomego (np. ciągniki),
- prowadzi działy specjalne produkcji rolnej,
- świadczy usługi sprzętem rolniczym,
- prowadzi działalność gospodarczą niezwiązaną z rolnictwem,
- wykonuje pracę na umowę zlecenie lub umowę o pracę.
Wszystkie formularze podatkowe za rok 2024 należy złożyć do 30 kwietnia 2025 r. Warto o tym pamiętać, by uniknąć problemów z fiskusem.
Emerytury i renty z KRUS – kiedy obowiązkowe rozliczenie?
Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) przygotowuje za rolników PIT-40A i pobiera zaliczki na podatek od świadczeń emerytalno-rentowych. Jeśli rolnik-emeryt lub rencista nie ma innych źródeł dochodu, lub nie korzysta z ulg, lub nie chce rozliczyć się wspólnie z małżonkiem, to nie musi składać PIT-u samodzielnie.
Natomiast jeśli rolnik chce skorzystać z ulg podatkowych lub rozliczyć się z małżonkiem, powinien złożyć własną deklarację (np. PIT-37), co pozwoli odzyskać część podatku dochodowego. Podobnie w sytuacji gdy podatnikowi zależy na przekazaniu 1,5 proc. podatku na cele wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP). Wystarczy wypełnienie prostego formularza PIT-OP, aby wskazać podmiot.
Warto pamiętać, że świadczenia takie jak zasiłki macierzyńskie, chorobowe czy odszkodowania z KRUS nie podlegają opodatkowaniu PIT i nie trzeba ich wykazywać w deklaracji. O szczegółach rozliczenia podatku rolnika przeczytasz więcej tutaj.
Dzierżawa gruntów i wynajem sprzętu
Dochód z dzierżawy gruntów lub najmu maszyn rolniczych jest przychodem podatkowym. Rolnicy rozliczają go na PIT-36. W tym celu należy wykazać dochód (przychód minus koszty) lub stratę. Ważne, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko kwoty faktycznie otrzymane.
Sprzedaż składników majątku
Jeśli rolnik sprzedał maszyny rolnicze, samochód czy inny majątek ruchomy, a zakup miał miejsce mniej niż 6 miesięcy przed sprzedażą, to musi zapłacić podatek od dochodu (cena sprzedaży minus cena zakupu). Dochód ten także trafia do formularza PIT-36.
Rolniczy handel detaliczny i przetwory rolnicze
Sprzedaż przetworów z własnego gospodarstwa (np. dżemów, wędlin, serów) jest opodatkowana, ale w 2024 r. obowiązuje korzystny limit. Jeśli przychody rolnika z tego tytułu nie przekroczyły 40 tys. zł, są one zwolnione z podatku dochodowego. W PIT za 2024 r. wykazuje się tylko nadwyżkę ponad tę kwotę (inne źródła w dokumencie PIT-36).
Przetwórstwo przemysłowe lub pośrednictwo
Natomiast rolnicy skupujący płody rolne od innych rolników i sprzedający je dalej lub zajmujący się przemysłowym przetwarzaniem własnych produktów (np. duże przetwórnie), powinien założyć działalność gospodarczą lub rozliczać się z fiskusem jako działalność wykonywana osobiście (PIT-36 lub PIT-37).
Usługi sprzętem rolniczym
Świadczenie usług sprzętem rolniczym (np. orka, siew, żniwa, prace budowlane) lub wynajmowanie sprzętu z operatorem to działalność, która również wymaga rozliczenia w rocznym PIT. Przychody te wpisujesz do deklaracji (PIT-36 lub PIT-37).
Agroturystyka – kiedy bez podatku?
Dochody z wynajmu pokoi (do 5 pokoi) oraz wyżywienia gości w gospodarstwie agroturystycznym na wsi są zwolnione z podatku. Jeśli jednak rolnik wynajmuje sprzęt turystyczny, sale na imprezy, oferuje organizację imprez okolicznościowych, szkoleń czy turnusów języków obcych – to już jest działalność gospodarcza, która wymaga rozliczenia z fiskusem (PIT-36).
Działy specjalne produkcji rolnej
Dochody z działów specjalnych produkcji rolnej (np. szklarnie, fermy, pasieki, hodowle powyżej określonych limitów wskazanych w przepisach) zawsze podlegają podatkowi PIT. Podstawą rozliczenia są:
- normy szacunkowe (jeśli roczne przychody netto nie przekraczają 1,2 mln euro) lub
- księgi rachunkowe/KPiR (dla przychodów powyżej limitu).
- Deklaracja składana jest na PIT-36 lub PIT-36L.
Od 2016 r. zamiast PIT-6 składa się informację PIT/DS załączoną do PIT-36 lub PIT-36L.
Umowy zlecenie lub o pracę
W przypadku gdy rolnik ma dodatkowe dochody z umów cywilnoprawnych (zlecenia, dzieło) lub z umowy o pracę, musi je rozliczyć na PIT-37 na podstawie informacji PIT-11 otrzymanej od pracodawcy.
Własna działalność gospodarcza
Prowadzenie działalności gospodarczej niezwiązanej z rolnictwem wymaga wyboru formy opodatkowania dostosowanej do rodzaju działalności. Rolnik nadal może być ubezpieczony w KRUS, jeśli spełnia kryteria dochodowe. Działalność gospodarczą rozlicza się na PIT-36.
