W opinii firmy doradczej KPMG wprowadzenie nowych zasad opracowanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości w Londynie wpłynie na jakość rozwiązań stosowanych w rachunkowości tych jednostek zmieniając przy tym istotnie sposób ujmowania w księgach przychodów z tytułu składek, a w rezultacie kalkulację wyniku finansowego.
„Opublikowany projekt zwiastuje ubezpieczycielom w krajach, które stosują, bądź będą zobligowane do stosowania Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (MSR), prawdopodobnie także w Polsce, konieczność radykalnych zmian w zakresie rachunkowości, szczególnie w przypadku zakładów ubezpieczeń na życie.” – powiedział Bogdan Dębicki, Partner w KPMG Polska.
Prawo unijne stanowi, że podmioty notowane na giełdach w państwach UE od 1 stycznia 2005 roku będą zobligowane do sporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z wymogami MSR. Dlatego też Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości będzie zmierzała do uchwalenia standardu dla ubezpieczycieli do 2005 roku.
„Projekt standardu rachunkowości dla umów ubezpieczenia jest od dawna oczekiwany w szczególności przez rynek kapitałowy.- podkreśla Bogdan Dębicki.- „W związku z publikacją projektu standardu KPMG sugeruje, by zakłady ubezpieczeń już dziś spróbowały dokonać oceny wpływu proponowanych zmian na wyniki finansowe. Pozwoli to na wcześniejsze rozpoznanie problemów i ułatwi dostosowanie systemów rachunkowości i procesów tak, by sprostać nowym wymaganiom. Uważam, że towarzystwa ubezpieczeniowe powinny jeszcze przed sporządzeniem sprawozdań zgodnie z nowymi wymogami poinformować rynek o możliwym wpływie wdrożenia standardu na ich podstawowe wskaźniki. Chociaż sprostanie dodatkowym wymogom w zakresie ujawniania informacji może sprawić ubezpieczycielom pewne trudności, w ostatecznym rozrachunku poprawi czytelność sprawozdań finansowych zakładów ubezpieczeń.”- mówi Dębicki.
Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości podzieliła prace nad standardem rachunkowości na dwie fazy. Obecnie przedstawiany projekt standardu dotyczy „fazy pierwszej”, czyli przejściowej. Natomiast prace nad „fazą drugą” są w toku, niemniej jednak nie zostaną ukończone przed 2005 rokiem. Zaproponowane zostaną wówczas zasady wyceny umów ubezpieczenia według wartości godziwej, co wprowadzi znaczne wahania wyników finansowych zakładów ubezpieczeń. Zmiany te mogą być zapowiedzią prawdziwej rewolucji w rachunkowości zakładów ubezpieczeń.
W rezultacie proponowanych zmian część umów ubezpieczenia może zostać zakwalifikowana do lokat bądź depozytów, w związku z tym przychody z tytułu składek ulegną znacznemu zmniejszeniu w przypadku zakładów ubezpieczeń na życie.
Inne znaczące zmiany, które będą zaproponowane w projekcie standardu to:
· zaostrzone wymagania w zakresie prezentacji danych finansowych mające na celu zwiększenie przejrzystości sprawozdań zakładów ubezpieczeniowych. W szczególności dotyczą one sposobu zarządzania ryzykiem i koncentracji ryzyk ubezpieczeniowych. Spółki zobowiązane będą prezentować ruchy na rezerwach techniczno – ubezpieczeniowych i kwantyfikować efekty zmian założeń przyjętych do kalkulacji. Ponadto Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wprowadziła wymóg informacyjny dotyczący wartości godziwej w sprawozdaniach finansowych sporządzonych na dzień 31 grudnia 2006 roku, co postawi przed całym sektorem ubezpieczeniowym wyzwanie związane z dostosowaniem systemów pozwalających uzyskać odpowiednie dane.
· wymóg przeprowadzenia oceny zyskowności ubezpieczeń (loss recognition test). W zależności od jego wyników, towarzystwa mogą być zobowiązane do zwiększenia wartości rezerw techniczno – ubezpieczeniowych w przypadku, gdy wartość bieżąca netto przepływów pieniężnych generowanych przez umowę ubezpieczenia będzie ujemna.
· wykluczenie możliwości prezentacji rezerwy na ryzyka katastroficzne i rezerwy na wyrównanie szkodowości jako zobowiązań w bilansie towarzystwa.
Pierwsza Faza nie przewiduje innych znaczących zmian. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości wyznaczyła dzień 31 października 2003 roku jako ostateczny termin zgłaszania uwag do projektu.
Źródło:KPMG Corporate Finance
