Jak rozliczyć przychody z giełdy w zeznaniu podatkowym za 2017 rok, co zrobić w przypadku uzyskania dochodów z różnych źródeł i do kiedy złożyć deklarację do fiskusa - podpowiadamy w corocznym poradniku dotyczącym PIT.
Przychody z kapitałów pieniężnych, czyli co?
Zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się:
1) odsetki od pożyczek;
2) odsetki od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania,
3) odsetki (dyskonto) od papierów wartościowych;
4) dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym:
4.1) dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych,
4.2) oprocentowanie udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w spółdzielniach,
4.3) podział majątku likwidowanej osoby prawnej lub spółki,
4.4) wartość dokonanych na rzecz wspólników spółek, nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń
5) przychody z tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
6) przychody z:
6.1) odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych,
6.2) realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi;
7) przychody z odpłatnego zbycia prawa poboru, w tym również ze zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu;
8) przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy;
9) wartość wkładu w przypadku wniesienia do spółki albo do spółdzielni wkładu niepieniężnego;
10) przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.
Przychody opodatkowane ryczałtowo
Opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19% są przychody (dochody) pochodzące z:
-
odsetek od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych, z wyjątkiem środków pieniężnych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
-
odsetek i dyskonta od obligacji,
-
tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
-
dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną.
Podatek ten pobierany jest przez płatnika, o ile przychody uzyskane zostały na terytorium Polski.
Do przychodów opodatkowanych podatkiem ryczałtowym zalicza się również przychody uzyskiwane m.in.:
-
z odsetek od wkładów oszczędnościowych i środków na rachunkach bankowych z wyjątkiem tych związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą,
-
z tytułu udziału w funduszach kapitałowych,
-
z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są akcje/udziały w spółkach prawa handlowego mających osobowość prawną,
-
z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych, w tym obligacji,
-
z tytułu udziału w zyskach spółki komandytowo-akcyjnej mającej siedzibę lub zarząd na terenie RP,
-
z tytułu udziału w zyskach spółki nieposiadającej osobowości prawnej mającej siedzibę lub zarząd w innym państwie, gdy jest w tym państwie traktowana jako osoba prawna i spółka podlega w tym państwie opodatkowaniu od całości swoich dochodów, niezależnie od miejsca ich osiągania.
Ponieważ przychody opodatkowane są ryczałtowo podatkiem dochodowym w wysokości 19%, podatek ten pobierany jest przez płatnika podatku. Na podatniku nie ciąży obowiązek rozliczania ich w rocznym zeznaniu podatkowych. Przychodów opodatkowanych w formie zryczałtowanej nie łączy się z przychodami z innych źródeł. Ryczałtowo opłacony podatek wykazywany jest przez płatnika na PIT-8AR.
Opodatkowane indywidualnie przychody, od których podatek nie został pobrany ryczałtowo
Dochody z:
-
odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną,
-
odpłatnego zbycia papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych,
-
z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych
podatnik musi sam wykazać w zeznaniu PIT-38 i opodatkować według 19% stawki podatku, a następnie opłacić podatek.
Co do zasady, kwoty przychodów uzyskanych w 2017 r. należy nie później niż do 30 kwietnia 2018 r. ująć w deklaracji PIT-38 i opodatkować według 19% stawki podatkowej. Natomiast w przypadku podatników, którzy obroty na giełdzie traktują jako działalność gospodarczą, sprzedaż udziałów, akcji i instrumentów finansowych wyszczególnia się jako przychód z tej działalności i ujmuje w deklaracjach PIT-36 bądź PIT-36L. W trakcie roku podatkowego nie opłaca się zaliczek na podatek dochodowy z tego tytułu.
Przychody uzyskane ze sprzedaży nie mogą zostać opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych (rozliczanym na PIT-28).
W zeznaniu rocznym PIT-38 należy wykazać jedynie te źródła przychodów i kosztów dotyczące transakcji, od których podatek nie został pobrany ryczałtem przez płatnika. W takim wypadku muszą się tam znaleźć tylko kwoty, od których samodzielnie podatnik obliczał i wpłacał zaliczki na podatek albo kwoty, które znalazły lub powinny były się znaleźć na informacji PIT-8C przekazywanej przez płatnika (najczęściej domów maklerskich i emitentów).
W zeznaniu uwzględnia się wtedy przychody, koszty i dochody z tytułu:
-
odpłatnego zbycia papierów wartościowych (m.in. na giełdowym rynku pierwotnym, wtórnym, a także z tytułu zbycia udziałów i akcji nie notowanych na żadnym z rynków regulowanych),
-
udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością lub ogółu praw i obowiązków w spółce komandytowo-akcyjnej,
-
realizacji praw wynikających z papierów wartościowych (bez przychodów z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych),
-
zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających (np. kontrakty terminowe itp.),
-
niebędących papierami wartościowymi udziałów (akcji) w spółkach,
-
objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
-
uzyskane za granicą, dla których powstaje obowiązek podatkowy w Polsce.
Podatnik powinien uzyskać informację o kwotach, które sam musi ująć w PIT-38 nie później niż do końca lutego 2018 r. na druku PIT-8C przekazanym przez płatnika. W wypadku gdyby druk zawierał błędy podatnik może i wręcz ma obowiązek na zeznaniu rocznym wpisać poprawne wartości.
Najważniejszą częścią PIT-8C dla osoby inwestującej na giełdzie jest część F tej informacji, która powinna zostać sprawdzona pod kątem tego, czy została poprawnie wypełniona przez biuro maklerskie, w szczególności zaś:
poz. 35 i 36 – z tytułu przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych,
poz. 37 i 38 – z tytułu przychodów z realizacji praw z papierów wartościowych,
poz. 39 i 40 – z tytułu przychodów z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych i realizacji praw z nich wynikających.
Kwoty z części F informacji PIT-8C podatnik- inwestor ma obowiązek przenieść do części C deklaracji PIT-38.
Jeśli podatnik otrzymał kilka informacji PIT-8C, wtedy sumuje wartości z nich wszystkich uzyskane przychody oraz poniesione koszty, dodaje do nich łączną kwotę kosztów pozostałych, nie rozliczanych przez biura maklerskie. Po tej operacji inwestor wyznacza łączną wartość dochodu oraz w efekcie – wartość podatku do zapłaty (stosując do obliczenia podatku stawkę 19%, przez którą mnoży ustaloną podstawę obliczenia podatku).
Co ważne, sumując kwoty z poszczególnych PIT-8C, podatek płaci się od łącznej wartości przychodu po odjęciu łącznej wartości kosztów poniesionych w danym roku kalendarzowym.
Obowiązek zapłaty podatku pojawi się dopiero w momencie faktycznej sprzedaży udziałów lub akcji, a dochód zostanie określony po uwzględnieniu kosztów uzyskania przychodu związanych z wydatkami przeznaczonymi na zakup. Podatnik ma obowiązek ujmować poszczególne kwoty nabycia udziałów i akcji w PIT-38 dopiero w dacie sprzedaży tychże udziałów lub akcji. Dokupując i odsprzedając udziały lub akcje spółek, podatnik oblicza dochód, stosując metodę first in first out (FIFO).
Dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów w spółkach z o.o. bądź ogółu praw i obowiązków w spółce K.A. jest nadwyżka przychodu nad kosztem uzyskania. Przychód powstaje w momencie przeniesienia na kupującego własności papierów wartościowych (udziałów w spółkach z o.o. lub ogółu praw). Za przychody uznaje się kwoty już należne, chociażby nie zostały one jeszcze faktycznie otrzymane. Natomiast koszty uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tychże określa się na dzień uzyskania przodu dopiero w momencie zbycia papierów.
Kosztami są wydatki na objęcie lub nabycie papierów wartościowych, a wśród nich wydatki na obsługę rachunku maklerskiego (prowizje, opłaty, transfery), ale też zapłacone odsetki i prowizje od kredytów, które służyły finansowaniu nabycia papierów wartościowych.
W przypadku odpłatnego zbycia instrumentów finansowych, przychód powstanie w dniu realizacji tego prawa przez podatnika. Dochodem jest kwota uzyskana z rozliczenia instrumentu.
Opodatkowanie dochodów kapitałowych uzyskanych za granicą
Obowiązek podatkowy może wynikać ze zrealizowanej transakcji międzynarodowej, w której płatnik nie pobiera w Rzeczypospolitej podatku lub w innej sytuacji, gdy podatek nie został pobrany przez płatnika. Wtedy podatnik powinien wykazać fakt otrzymania dochodu z tego tytułu.
Przy opodatkowaniu takich przychodów znajdą zastosowanie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania określające, czy uzyskane przychody podlegają opodatkowaniu w Polsce. Dochody z odpłatnego zbycia papierów, udziałów czy realizacji praw z instrumentów finansowych uzyskane za granicą, opodatkowane w Polsce na podstawie tych umów podatnik musi wykazać w zeznaniu PIT-38 łącznie z innym dochodami.
Obowiązek podatkowy powstaje, gdy podatnik jest krajowym rezydentem podatkowym, a inwestuje za granicą bez korzystania z pośrednictwa krajowych domów maklerskich. Jeśli zysk zrealizowany został za granicą, a podatek został pobrany za pośrednictwem brokera z usług pośrednictwa którego się korzysta, możliwe jest częściowe odliczanie tego podatku zapłaconego za granicą od podatku należnego do zapłaty w Polsce. Od podatku obliczonego od przychodów odliczany jest podatek zapłacony za granicą. Odliczenie tego podatku nie może przekroczyć części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia przypadającej proporcjonalnie na uzyskiwany za granicą dochód.
Informacje o wysokości przychodów i kosztów oraz podatku, którą otrzymamy z zagranicy, przenosimy do deklaracji, przeliczając wartości wyrażone w walutach obcych po średnim kursie NBP na dzień uzyskania przychodu, poniesienia kosztu bądź tez zapłaty podatku.
Przychody z funduszy inwestycyjnych
W rocznej deklaracji podatkowej nie trzeba wykazywać przychodów ani dochodów uzyskiwanych z funduszy inwestycyjnych, pod warunkiem, że w sposób prawidłowy fundusz pobrał należny ryczałtowo podatek od uzyskanego dochodu. Na podatniku nie ciąży obowiązek złożenia zeznania i wykazania uzyskanego dochodu.
Obowiązek podatkowy dla polskiego rezydenta podatkowego może jednak wynikać z transakcji międzynarodowej, w której płatnik nie pobiera w Rzeczypospolitej podatku lub w innej sytuacji, gdy podatek nie został pobrany przez płatnika. Wówczas koniecznym jest wykazanie dochodu i uiszczenie należnego podatku dochodowego.
Rozliczenie straty z lat poprzednich 2012-2016
Dopuszczalne jest rozliczanie straty podatkowej powstałej w związku z czynionym przez nas inwestycjami. Podatnik może odliczyć jednorazowe jednakże maksymalnie 50% wartości straty rocznej i o tyle pomniejszać uzyskany dochód. Rozliczenie strat może nastąpić tylko do 5 lat po latach liczonych od roku jej poniesienia. Dopuszczalne jest, by w jednym roku rozliczane były straty z kilku wcześniejszych lat, przy czym z każdego roku rozliczyć można nie więcej niż 50% wykazanej w tych latach straty.
Niekiedy korzystnie jest sprzedać akcje przed końcem roku, a następnie odkupić je w roku kolejnym, jeśli zależy nam ciągłym posiadaniu walorów konkretnej spółki, po to, by móc osiągnięty dochód rozliczyć ze stratą z ubiegłych lat. Rozliczenie straty podatkowej nie jest możliwe w przypadku dochodów opodatkowanych ryczałtowo (np. dochodów z pożyczek, z odsetek i dyskonta od papierów wartościowych).
Ulgi podatkowe
Podatnicy uzyskujący jednie przychody z kapitałów pieniężnych i rozliczający się, składając zeznania PIT-38, nie mają możliwości korzystania z ulg podatkowych, a tym samym nie mogą odliczyć od uzyskiwanych dochodów określonych kwot umniejszających przychody bądź podatek.
Jedynie gdy uzyskują jeszcze dochody z innych źródeł, rozliczane np. na zasadach ogólnych, mogą z tych tytułów uzyskać prawo do rozliczenia ulg podatkowych.
Termin płatności i zaliczki na podatek w PIT-38
Podatek opłaca się w terminie ostatecznym do złożenia deklaracji podatkowej na podatek dochodowy od osób fizycznych – w roku 2018 do dnia 30 kwietnia. W przypadku rozliczania podatku od dochodów z kapitałów pieniężnych nie opłaca się zaliczek na podatek dochodowy z tytułu przychodów z kapitałów pieniężnych.
Adwokat Łukasz Wieszczeczyński, www.adwokaci-twz.pl
Przydatne skróty: jak rozliczyć PIT
