| W przypadku nabycia samochodu typu pikap przedsiębiorca może odliczyć pełen VAT, zaś w przypadku pozostałych aut - tylko 60% (nie więcej jednak niż 6 tys. zł). |
Kiedy można odliczyć VAT?
Odnosząc analizowaną kwestię do regulacji w zakresie podatku od towarów i usług (VAT), należy przede wszystkim stwierdzić, iż w przypadku, gdy samochód nabywany jest jako środek trwały, z przeznaczeniem do prowadzonej działalności gospodarczej, możliwe jest dokonanie odliczenia podatku VAT (przy założeniu, oczywiście, że prowadzący działalność gospodarczą jest podatnikiem podatku VAT). W zależności od tego, jaki pojazd jest nabywany, możliwe jest odliczenie całej kwoty podatku naliczonego przy zakupie samochodu lub też jedynie 60% kwoty podatku (nie więcej jednak niż 6 tys. złotych). W przypadku ogólnie rozumianych samochodów osobowych (w tym również aut typu kombi, vanów) oraz innych pojazdów samochodowych o masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, odliczeniu podlega 60% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu samochodu (nie więcej jednak niż 6 tys. zł). Niemniej, ustawa o VAT przewiduje, iż w przypadku nabycia pewnych rodzajów samochodów klasyfikowanych ogólnie jako auta osobowe, przysługuje pełne odliczenie podatku VAT. Samochodami tymi są np. pojazdy typu pikap. Można zgadywać, że stąd też się bierze, oprócz mody na duże auta, rosnąca popularność tego typu pojazdów (np. Nissan Navara, Mitsubishi L200 czy też Toyota Hilux).
Należy pamiętać o tym, iż w przypadku, gdy samochód jest środkiem trwałym przedsiębiorstwa, powinien on być, co do zasady, wykorzystywany tylko do celów tego przedsiębiorstwa, a każde prywatne wykorzystanie takiego samochodu powoduje konieczność opodatkowania tego faktu podatkiem VAT. W takim przypadku często pojawia się pytanie: od jakiej wartości naliczyć podatek należny z tytułu prywatnego wykorzystania samochodu. W praktyce istnieje wiele sposobów, często bazujących na wartości miesięcznej raty leasingowej, pomniejszonej proporcjonalnie o wartość przypadającą na wykorzystanie dla celów związanych z przedsiębiorstwem.
| Samochód kupowany na firmę staje się środkiem trwałym, od którego przysługują odpisy amortyzacyjne zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. |
Kolejną możliwością, choć nieprzewidzianą wprost przepisami ustawy o VAT, jest częściowe odliczenie podatku naliczonego przy zakupie samochodu (tj. w przypadku auta osobowego - 60% podatku przypadającego proporcjonalnie na wykorzystanie dla celów związanych z prowadzonym przedsiębiorstwem). W takim przypadku prywatne wykorzystanie (mieszczące się w przewidzianej przy zakupie proporcji prywatnego wykorzystania) nie powinno już podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Wskutek braku odpowiednich regulacji w polskiej ustawie o VAT, brak opodatkowania prywatnego wykorzystania może być kwestionowany przez władze skarbowe. Dlatego przed zastosowaniem takiego rozwiązania wskazane wydaje się uzyskanie pisemnego potwierdzenia od właściwych władz skarbowych. Pomocne w takim przypadku może być przywołanie wyroków Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wydanych w podobnych sprawach (C-415/98, C-291/92).
Należy także zauważyć, że jeżeli samochód jest kupiony na firmę i stanowi jej środek trwały, to potencjalnie możliwe jest odliczenie podatku VAT z tytułu zakupu paliwa do tego samochodu. Odliczenie to możliwe jest jednak tylko wtedy, gdy jest to samochód dający prawo do pełnego odliczenia podatku VAT przy zakupie, a więc generalnie samochód inny niż osobowy, o masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony. Preferencje te dotyczą pewnych typów pojazdów, np. pikapów. W przypadku aut stanowiących środek trwały firmy możliwe jest także dokonanie odliczenia podatku VAT od zakupu części i materiałów eksploatacyjnych.
Podatek dochodowy od osób fizycznych
Auto prywatne używane do celów związanych z prowadzoną działalnością pozwala zaliczyć wydatki związane z jego utrzymaniem i eksploatacją do wysokości limitu liczonego wg kilometrówki
|
Samochód kupowany na firmę staje się środkiem trwałym, od którego przysługują odpisy amortyzacyjne zaliczane do kosztów uzyskania przychodów. Odpisy zaliczane do kosztów podlegają jednak ograniczeniu przy samochodach osobowych.
Z przepisów podatkowych wynika, że nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości auta, przewyższającej równowartość 20 tys. euro, przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania pojazdu do używania. Dodatkowo do kosztów takich nie zalicza się również składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia do wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Do kosztów mogą być w takim przypadku zaliczone wydatki związane z eksploatacją samochodu firmowego (np. koszty napraw, paliwa i opłat związanych z używaniem auta).
| Przedsiębiorca prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów może w ramach tego limitu wliczać w koszty wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdu. |
Alternatywnie przedsiębiorca może zakupić samochód prywatnie (a więc nie czynić z niego środka trwałego firmy) i następnie używać go do celów związanych z prowadzoną działalnością. W takim przypadku do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją samochodu osobowego do wysokości limitu liczonego według tzw. kilometrówki, tj. liczby faktycznie przejechanych kilometrów w związku z wykorzystaniem do celów prowadzonej działalności oraz stawki za jeden kilometr (aktualnie dla pojazdów o pojemności do 900 cm3 wynosi ona 0,4894 zł, a dla pojazdów o pojemności powyżej 900 cm3 - 0,7846 zł). Należy przy tym zaznaczyć, iż konieczne jest w takim przypadku prowadzenie ewidencji przebiegu samochodu.
Przedsiębiorca prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów może w ramach tego limitu wliczać w ciężar kosztów wszystkie wydatki związane z utrzymaniem i eksploatacją pojazdu. Dotyczy to nie tylko zakupu paliwa, olejów, ale też części zamiennych, remontu i napraw. Konieczne jest jednak prowadzenie wspomnianej ewidencji przebiegu auta.
Podsumowanie
Z powyższego wynika, iż w przypadku, gdy samochód osobowy ma być w znaczącej mierze wykorzystywany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, rozwiązaniem korzystniejszym z ekonomicznego punktu widzenia wydaje się jego zakup na firmę, a więc ustanowienie z niego środka trwałego firmy. Jednak może to powodować pewne utrudnienia natury administracyjnej związane z określeniem kwoty, jaka powinna stanowić podstawę opodatkowania podatkiem VAT z tytułu prywatnego wykorzystania samochodu firmowego i jaka powinna stanowić dodatkowy przychód dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.
Paweł Kowalczyk - menedżer
Łukasz Strzelec - starszy konsultant
Dział doradztwa podatkowego
PricewaterhouseCoopers
Źródło:
