Analiza OFE i TFI

Analiza OFE i TFI

Zacznijmy od omówienia sytuacji według stanu na koniec kwietnia. W portfelach wszystkich OFE razem wziętych w dniu tym wartość zgromadzonych aktywów wyniosła 12 miliardów 665,27 miliona złotych, z czego w akcjach (z wyłączeniem akcji NFI) ulokowanych było 3 miliardy 476,53 miliona złotych, co stanowi 27,45% wszystkich aktywów. Nadal największym funduszem pod względem wartością aktywów jest OFE Commercial Union, który o miliard złotych wyprzedza następny na liście OFE Nationale Nederlanden. Te dwa fundusze dysponują łącznie połową wszystkich zgromadzonych aktywów dwudziestu funduszy (CU - 29,29%; NN - 21,40%). Jeśliby doliczyć dwa kolejne duże fundusze (PZU oraz AIG), to udział takiej czwórki w całym rynku OFE wynosi ponad 75%. Widzimy, że koncentracja kapitału w małej liczbie rą utrzymuje się cały czas na tym samym poziomie od dłuższego czasu.

Spośród dwudziestu istniejących funduszy (w kwietniu zniknął fundusz EPOKA, który został wchłonięty lub jak kto woli połączony przez inny fundusz PEKAO/Alliance - i jest to jak na razie pierwsza fuzja funduszy emerytalnych) dwanaście zainwestowało dodatkowo swój kapitał w akcje Narodowych Funduszy Inwestycyjnych. Najbardziej zaangażowanymi (w stosunku do wielkości swych aktywów ogółem) na tym rynku były kolejno OFE DOM, OFE Bankowy oraz OFE Pioneer. Wszystkie opisane wyżej dane można obejrzeć bardziej szczegółowo w tabeli aktywów.

Więcej ciekawych informacji płynie z tabeli pokazującej zmiany w aktywach w ciągu ostatniego miesiąca. Tabelę taką skonstruowałem na podstawie danych za kwiecień i za marzec bieżącego roku. W niektórych kolumnach wartości są wyliczone szacunkowo, ale błąd szacunku nie przekracza 5% wartości danej wielkości. Jak możemy spostrzec, kwiecień był miesiącem, w którym fundusze nareszcie zarobiły zarówno na papierach dłużnych, jak też na akcjach. Dość spora liczba funduszy w kwietniu zmniejszyła stan posiadania akcji w portfelu - zwyczajnie je sprzedając na giełdzie. Jednak do grupy tej należały głównie małe fundusze. Z czołówki największych OFE jedynie AIG zamknęło miesiąc z nieco mniejszą ilością akcji spółek w swym portfelu. Łącznie po zsumowaniu wszystkich zakupionych oraz sprzedanych w kwietniu akcji przez fundusze, wynik zamyka się dodatnią kwotą 173, 85 miliona złotych. Za tyle mniej więcej pieniędzy fundusze dokupiły nowych akcji. Biorąc pod uwagę, że w miesiącu tym otrzymały one od ZUS około 759,41 miliona złotych, to oznacza to, iż fundusze przeznaczyły na kupno nowych akcji około 22,89% nowych środków otrzymanych od ZUS. To mniej niż proporcjonalny stan posiadania starych akcji w portfelu (27,45%). Nie ulega wątpliwości, iż kwiecień był miesiącem, w którym większa część pieniędzy trafiała na rynek papierów dłużnych oraz do banków w formie lokat.

Co ciekawe kwiecień był dość dobrym miesiącem, jeśli chodzi o wielkość otrzymanych od ZUS nowych środków na inwestycje.

Zanim przejdę do standardowego komentarza opisującego zmieniającą się strukturę aktywów OFE z dnia na dzień, proszę spojrzeć na dwa wykresy. Na jednym z nich widzimy, że OFE CU przekroczyło w kwietniu miliard złotych ulokowanych w akcjach. W tym samym czasie OFE NN przebiło się przez poziom 700 milionów złotych zaangażowania w akcje.

Jeszcze tradycyjnie rzut oka na wartość indeksu OFE10, w którym na przełomie marca i kwietnia skorygowano wagi poszczególnych OFE wchodzących w skład indeksu, zgodnie z ich wartością aktywów. Podobny wykres indeksu w porównaniu do indeksu WIG po sprowadzeniu obydwóch do wspólnej bazy na poziomie 1000 punktów.

To tyle jeśli chodzi o obraz miesięczny. Teraz przejdźmy do zmieniającej się w czasie struktury aktywów.

Jak widzimy z wykresu pierwszego, udział akcji w portfelach OFE wzrósł w ostatnich dniach do poziomu około 27%. Jednak wzrost ten w głównej mierze jest spowodowany wzrostem cen posiadanych akcji w ich portfelach. To jeszcze nie jest to na co czekam. A czekam na krótką, ale żywiołową euforię zakupów przed drugą rocznicą wyceny jednostek uczestnictwa. I tutaj należą się słowa wyjaśnienia. Już wiadomo, że podstawą do UNFE (Urząd Nadzoru Funduszy Emerytalnych) do oceny funduszy będzie okres pełnych dwóch lat liczonych jako pełne 8 kwartałów od chwili rozpoczęcia inwestowania. Te pełne 8 kwartałów mija w dniu 30 czerwca. I jest pierwszy fakt.

Drugi fakt jest taki, że większość analityków piszących w prasie codziennej (Wyborcza, Rzeczpospolita, itp.) do swych własnych rankingów funduszy przyjmie wartość jednostek uczestnictwa z ostatniego dnia poprzedzającego datę 20 maja (Pierwsze notowanie jednostek - 21 maja 1999, co oznacza koniec okresu 2 letniego w dniu 20 maja 2001). Datą tą będzie wobec tego piątek 18 maja 2001 roku. Takie rankingi będą - śmiem twierdzić - bardziej znane od tych przedstawionych przez UNFE dwa miesiące później. Z czysto prozaicznego powodu - będzie to pierwszy nagłośniony w prasie ranking, który wszyscy (no może nie wszyscy) będą czytali.

Tak więc OFE mają przed sobą dwie ważne daty. Pierwsza data jest ważna z czysto psychologicznego punktu widzenia. Warto bowiem być na czołowych miejscach w rankingach ogłaszanych przez niezależnych analityków. Druga data będzie ważna z punktu widzenia finansowego. Aby nie być zmuszonym do dopłacania do interesu (OFE Bankowy jest pod tym względem zagrożony), fundusze będą musiały wykazać się dobrymi wynikami na koniec czerwca.

Tak czy siak zbliża się gorący okres. Ja w weekend 19-20 maja przedstawię państwu taki mój ranking funduszy emerytalnych. Będzie on oparty nie tylko o wynik z okresu dwóch lat inwestowania, ale także będzie uwzględniać poszczególne wyniki kwartalne. Dla osób znających się troszkę na ekonometrii powiem, że metoda, jaką się posłużę, nosi nazwę "Metoda Hellwiga" (wybitny ekonometryk wrocławski - znany na świecie) lub nazywana zamiennie "Metoda Wzorca Rozwoju". Już teraz gorąco zapraszam do przeczytania tego komentarza.

Ponieważ wstęp był taki długi, pozwolę sobie skrócić dalszą cześć komentarz i szybko przelecę przez wykresy poszczególnych funduszy. I tak widzimy, że OFE AIG poprzez wstrzymywanie się z zakupami nowych akcji szybko wytraca udział tych akcji w portfelu. Nowych pieniędzy z ZUS przybywa, co rozwadnia udział starych akcji w portfelu. Bardzo podobnie zachowuje się OFE PZU. OFE Nationale Nederlanden jest bardziej aktywny i kupuje jednak większą ilość nowych akcji na giełdzie, ale rekordzistą pod tym względem jest OFE CU.

Obraz jest ładny - trwa rozgrywka szachów, albo jak kto woli - trwa dojazd do mety jednego z etap, którego finisz odbędzie się na szerokiej trasie. Nikt nie chce się wychylić z za pleców przeciwnika. Stan taki może trwać niemal do ostatniej chwili - tak jak to bywa podczas wyścigów torowych kolarzy...jednak zryw będzie szybki i dynamiczny. Być może wczoraj na sesji mieliśmy właśnie pierwsze szarpanie peletonu...

Dla kolekcjonerów też coś mam - historyczne wartości indeksu OFE10 w pliku XLS.

Niestety nawet w komentarzu dotyczącym funduszy inwestycyjnych musi się przewinąć przynajmniej raz słowo OFE. I tak już będzie coraz częściej. Rola tych pierwszych (TFI) systematycznie spada w porównaniu do OFE. OFE co miesiąc dostają nowe pieniądze od ZUS TFI od dłuższego czasu nie powiększają ilości nowych członków. No ale wypada powiedzieć i tak kilka słow. Taki Poneer I - najstarszy z funduszy na naszym rynku - ma nadal coś do powiedzenia ze swymi aktywami przekraczającymi miliard złotych. Poczynania tego funduszu nadal mogą wpływać na koniunkturę giełdową. Sprzedaż olbrzymich pakietów akcji, którymi dysponuje ten fundusz może doprowadzić do spadków cen akcji - na szczęście nie do takich jak w kwietniu 1994 roku...

Sądzę jednak, że działania TFI będą silnie związane z ich nastawieniem i oczekiwaniem na ruchy wykonywane przez fundusze emerytalne. Tam (jak wspomniałem w komentarzu dla OFE) sytuacja przypomina jazdę na torze kolarskim. Nikt nie chce się zbyt szybko wychylić do przodu. Wiadomo bowiem, że najlepiej atakuje się zza pleców. TFI jak sądzę zechcą przewieźć się na tych plecach, aby tanim nakładem sił skorzystać ze wzrostu cen akcji, który może być krótki, ale bardzo żywiołowy. No zobaczymy co z tego wyjdzie.

Zobaczmy jak swe aktywa przygotowują największe TFI do tej końcowej rozgrywki.

I tak Pioneer I zwiększa procentowe zaangażowanie kapitału w akcje. Pioneer III cały czas utrzymuje ten sam wysoki poziom od dłuższego czasu. DWS I po rajdzie i wielkich zakupach w poprzednich tygodniach teraz jakby zbiera siły na dalszą część walki. DWS III chyba taki odpoczynek ma już za sobą i teraz zbiera się do drugiej fali wzmożonych zakupów.

Tak ja to widzę. Zdaję sobie sprawę, że mogę się mylić. Inni być może mają swoje własne zdanie. Chętnie z takimi osobami podyskutuję na ten temat. Na zakończenie powiem tylko, że najbliższe tygodnie powinny według mnie przebiegać w następujący sposób:

1. RPP nie obniży znacząco stóp procentowych - do czego nas już przyzwyczaiła,
2. Brak obniżki (istotnej) stóp nie spowoduje silnego wzrostu cen obligacji,
3. Fundusze nie zarobią wobec tego wiele na papierach dłużnych,
4. Aby ratować słaby wynik postanowią zrobić rajd na rynku akcji na kształt tego z przełomu roku,
5. Zrobią to dwa razy,
6. Pierwszy raz tak, aby szczyt osiągnięty został w dniu 18 maja,
7. Potem być może nawet zdołują rynek,
8. Po co utrzymywać rynek na wysokim poziomie i tracić amunicję, gdy drugi ważny termin dopiero za sześć tygodni,
9. Ostra gra powtórzy się przed 30 czerwca.

Zapewne znajdą się tacy, co skorzystają z takich ruchów. Jedni do sprzedania akcji po atrakcyjnych cenach, drudzy do podłączenia się do jadącej w górę windy. Ta strona pomocnicza, która zwycięży, może wywołać całkiem dynamiczny ruch. To będzie raj dla spekulujących na kontraktach. Zmiany dobowe mogą by ć naprawdę spore. Oby tylko być we właściwym czasie po właściwej stronie rynku. Tego wszystkim życzę.

Źródło: