Prezydent Karol Nawrocki podpisał w czwartek w Kaliszu swoją pierwszą inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. Jak powiedział, projekt musi być realizowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.
Podczas swojej pierwszej krajowej wizyty po zaprzysiężeniu prezydent Karol Nawrocki podpisał inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. Jak mówił na rynku w Kaliszu, realizacja całego projektu CPK „daje wszystkim nadzieję i szansę, że w końcu zaczniemy korzystać z tego, że jesteśmy położeni w samym sercu Europy”. – Bo Polska musi być centrum handlowym i komunikacyjnym Europy – dodał.
– Dzisiaj jesteśmy w pułapce ekonomicznej, gospodarczej, którą musimy przezwyciężyć właśnie wielkimi inwestycjami – ocenił prezydent. Podkreślił jednocześnie, że projekt CPK – razem z jego kolejowym komponentem – musi być realizowany zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju – „by CPK nie był kołem bez szprych, ale ze wszystkimi szprychami”.
Jak mówił prezydent, „Kalisz staje się symbolem wielu podobnych miast, które zostały wyrzucone, wyeliminowane z rządowego projektu CPK – jak Jastrzębie-Zdrój, Włocławek czy Łomża”. – Nigdy jako prezydent Polski nie zgodzę się na to, żeby eliminować miasta średnie, ale także Polskę powiatową z dystrybuowania tych wszystkich dóbr, które razem wypracowujemy – oświadczył.
Nawrocki zaznaczył jednocześnie też, że „miasto Kalisz nie może być rozjechane przez szybką kolej”.
Przemawiając w Kaliszu, prezydent Karol Nawrocki ocenił, że „zniszczenie projektu CPK przez obecną koalicję rządową wywołało obywatelski bunt”, który zaowocował projektem budowy portu, pod którym podpisało się ponad 200 tys. osób. Przywitał obecnych na spotkaniu z mieszkańcami działaczy lobbujących na rzecz CPK, m.in. prezesa stowarzyszenia „Tak dla CPK” Macieja Wilka, byłego pełnomocnika rządu ds. CPK Marcina Horałę (PiS) i posłankę Paulinę Matysiak (Razem), którzy w ubiegłym roku zainicjowali powołanie ruchu społecznego „Tak dla rozwoju”.
– To pokazuje ścieżkę zadań wobec spraw, które są ważne dla Polek i Polaków. Tak, my jako naród musimy w wielu rzeczach umieć ze sobą dyskutować. Mimo tego, że pani poseł zapewne głosuje w wielu głosowaniach inaczej niż koleżanki i koledzy z Prawa i Sprawiedliwości, mimo że pewnie z panią poseł w wielu sprawach i ja bym się nie zgodził, a pani poseł ze mną, to są rzeczy, które nas łączą. I naprawdę wierzę głęboko, że uda nam się wyłączyć rozwój, bezpieczeństwo i problemy demograficzne Polski z codziennego zgiełku politycznego – powiedział prezydent, zwracając się w kierunku posłanki Matysiak.
– Ja swoją rolę jako prezydenta Polski widzę także jako motywację rządu do ciężkiej pracy. Dlatego w ustawie jest wprost zapisane, że wszystkie prace powinny się zakończyć zgodnie z tym, co zostało przyjęte – do końca roku 2031, a rok 2032 powinien być końcem tego projektu, na który czekamy – dodał Nawrocki.
Zabierając głos po prezydencie, Wilk ocenił, że CPK to „spór o wizję polskiego rozwoju”. – Czy chcemy rozwoju, tak jak mówił pan prezydent, zrównoważonego, w sposób równomierny obejmującego cały kraj, czy też ograniczonego tylko do kilku największych miejscowości – powiedział.
Jak ocenił, rządowy projekt pomija obecnie mniejsze miejscowości, m.in. Kalisz. Planowana kolejowa obwodnica miasta – stwierdził prezes stowarzyszenia „Tak dla CPK” – kosztować będzie 3 mld zł i pozwoli zaoszczędzić jedynie 3 minuty jazdy pomiędzy Poznaniem a Warszawą.
Matysiak dodała, że należy „rozmawiać ponad podziałami” i „szukać rozwiązań w kluczowych sprawach dla Polski”. – Chcemy Polski ambitnej, która się rozwija, która jest bogata i w której dobrze się żyje. Podkreśliła, że w projekcie znaczenie ma nie tylko lotnisko, ale również sieć linii kolejowych.
Wsparcie dla inicjatywy Karola Nawrockiego zadeklarował prezydent Kalisza Krystian Kinastowski. Przypomniał, że to właśnie w Kaliszu obecny prezydent Polski rozpoczął swoją kampanię wyborczą i już wtedy zapowiadał działania dotyczące realizacji CPK w oryginalnym zakresie. – Nikogo z tu obecnych nie muszę przekonywać, że KDP (Kolej Dużych Prędkości) i CPK to wielka szansa nie tylko dla kraju i naszego miasta. Niestety ostatnie ruchy, które zostały podjęte, nasze miasto tej szansy pozbawiają – ocenił.
Wizyta Karola Nawrockiego w Kaliszu przyciągnęła na rynek miasta jego sympatyków z biało-czerwonymi flagami. Co jakiś czas słychać było okrzyki „Karol Nawrocki prezydentem Polski” oraz, już po podpisaniu przez prezydenta dokumentu, „Dziękujemy”. Na rynku pojawiła się również grupa mieszkańców protestujących przeciwko zmienionemu przebiegowi linii kolejowej z transparentami „Kalisz wycięty z CPK” i „Nie dla bypassu”.
W 2022 r. w ramach konsultacji społecznych ustalony został przebieg KDP przez stację w Kaliszu, z wykorzystaniem istniejącej już w mieście infrastruktury. W marcu tego roku CPK poinformował o zmianie tych planów. Obok miasta ma powstać tzw. bypass, który umożliwi najszybszym pociągom ominięcie Kalisza bez zatrzymywania się w mieście. Zdaniem CPK nowy wariant trasy zakłada najmniejszą ingerencję w istniejącą zabudowę. Przeciwko takiemu przebiegowi protestują mieszkańcy i władze Kalisza; ich zdaniem miasto w wyniku budowy zostanie podzielone, a 40 rodzin będzie musiało być wysiedlonych.
Prezydent zakłada nowe linie kolejowe, CPK do 2031 i zamknięcie Lotniska Chopina w 2032
Powstanie około 2 tys. nowych linii kolejowych, po których pociągi mogłyby poruszać się 250 km/h, uruchomienie CPK do 2031 roku i zamknięcie Lotniska Chopina do końca 2032 roku - takie rozwiązania zakłada opublikowany w czwartek przez kancelarię prezydenta projekt ustawy w sprawie budowy CPK.
Prezydent Karol Nawrocki podpisał w czwartek w Kaliszu swoją pierwszą inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. Na stronie kancelarii prezydenta opublikowano później tego dnia projekt nowelizacji ustawy o zapewnieniu realizacji inwestycji CPK.
Projekt zakłada zakończenie prac budowlanych na nowym lotnisku, które ma powstać pod Baranowem, oraz uzyskanie certyfikacji i zgód na uruchomienie operacji lotniczych do końca grudnia 2031 r. W przypadku linii kolejowej przebiegającej przez tunel w Łodzi, węzła CPK i linii Warszawa-Łódź termin zakończenia tych inwestycji określono na koniec 2030 r.
W projekcie ustawy założono też, że długość linii kolejowych, dla których złożono wnioski o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w 2030 r., będzie wynosić przynajmniej 1338 km, a prędkość eksploatacyjna na nowo budowanych liniach kolejowych wyniesie 250 km/h. W ramach Programu Kolejowego CPK ma powstać w sumie ok. 2 tys. km nowych linii kolejowych, w tym Kolei Dużych Prędkości (KDP).
W załączniku do projektu znalazł się również wykaz wszystkich odcinków linii kolejowych objętych obowiązkiem realizacji prac projektowych i środowiskowych. W uzasadnieniu podkreślono, że takie rozwiązanie zapewni obsługę kolejową miejscowości powyżej 50 tys. mieszkańców, które znajdą się na planowanym przebiegu linii kolejowej – w szczególności Kalisza, Płocka i Grudziądza.
„Podstawowe znaczenie ma realizacja wszystkich wskazanych odcinków linii kolejowych. Centralny Port Komunikacyjny został zaplanowany bowiem jako serce i zwornik nowoczesnego systemu komunikacyjnego, obejmującego wszystkie rodzaje środków transportu lądowego. Zakłada wygodne i wydajne połączenia z krajową siecią autostrad i dróg ekspresowych, ale jego głównymi arteriami mają być właśnie połączenia kolejowe. Brak dostępu do sieci kolejowej jest jednym z głównych powodów wykluczenia komunikacyjnego, szczególnie w Polsce wschodniej” – zaznaczono w uzasadnieniu.
Zgodnie z prezydenckim projektem wartość finansowania programu CPK za pomocą skarbowych papierów wartościowych ma wynieść przynajmniej 66,180 mld zł do 2032 r. W uzasadnieniu wskazano jednak, że projekt ustawy „nie pociąga za sobą dodatkowego obciążenia budżetu państwa względem obciążeń przyjętych już na podstawie wiążących ustaw i uchwał Rady Ministrów”. Zakłada natomiast zwiększenie wartości finansowania programu za pomocą skarbowych papierów wartościowych.
Jak zauważono, kwota ta odpowiada wartości finansowania za pomocą skarbowych papierów wartościowych przewidzianej do 2030 r. w pierwotnej wersji uchwały ws. ustanowienia programu wieloletniego – „Program inwestycyjny Centralny Port Komunikacyjny. Etap II. 2024–2030”, którą przyjął 24 października 2023 r. jeszcze poprzedni rząd. Projektodawcy wyliczyli, że oznacza to zwiększenie finansowania o blisko 3,3 mld zł w stosunku do obecnie obowiązującego programu.
W prezydenckim projekcie wskazuje się m.in. na przywrócenie projektu sieci terminali intermodalnych, Airport City, Cargo City oraz zabezpieczenie środków na działania badawczo-rozwojowe.
Określono również, że cywilny ruch lotniczy na Lotnisku Chopina w Warszawie ma trwać do najpóźniej do 31 grudnia 2032 r. Potem – według projektodawców – ruch ma przenieść się na nowe lotnisko pod Baranowem.
Projekt zakłada też wprowadzenie zakazu dofinansowywania połączeń lotniczych przez Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki oraz państwowe i komunalne osoby prawne. Podmioty te nie mogłyby zawierać umów, np. o charakterze marketingowym, promocyjnym, z przewoźnikami lotniczymi. Według projektodawców takie działania budzą wątpliwości z punktu widzenia niedozwolonej pomocy publicznej.
W uzasadnieniu prezydenckiego projektu wskazano, że „stanowi kontynuację wszystkich najważniejszych założeń projektu obywatelskiego zawartego w druku sejmowym nr 699”. Chodzi o obywatelski projekt ustawy o zobowiązaniu władz publicznych do realizacji inwestycji CPK, który do Sejmu został złożony w połowie września 2024 r. Na początku lutego br. sejmowa komisja infrastruktury opowiedziała się za odrzuceniem tego projektu.
Obywatelski projekt zobowiązuje m.in. rząd do realizacji programu CPK w kształcie i w harmonogramie, jaki został przyjęty w uchwale rządu Mateusza Morawieckiego z października 2023 r.
W tym projekcie m.in. zakazuje się rządowi dokonywania w programie budowy CPK zmian, które skutkowałyby opóźnieniem uruchomienia lotniska i zakończenia budowy linii kolejowej Warszawa-Łódź poza 2030 r.
W środę spółka CPK poinformowała o odebraniu projektu terminala lotniska i dworca kolejowego od master architekta. Obecnie trwa przygotowanie dokumentów niezbędnych do wniosków o wydanie pozwoleń na budowę, które – jak informował wiceminister infrastruktury Maciej Lasek – mają zostać złożone w 2025 r.
Obecnie trwa również przygotowanie dokumentacji projektowej m.in. dróg startowych, dróg kołowania, płyt postojowych i części dróg okołolotniskowych w ramach prac generalnego projektanta inżynierii lądowej CPK oraz dokumentacja projektowa dla tzw. obiektów wspierających lotnisko. Chodzi m.in. o budynki administracji, bazy utrzymania, budynki dla służby meteorologicznej, kontroli zagrożeń środowiskowych, straży pożarnej oraz dla wieży kontroli ruchu lotniczego.
W czwartek spółka przekazała informację o złożeniu kompletu wniosków o decyzje lokalizacyjne dla szybkiej kolei na odcinku między Warszawą a CPK oraz trzech z siedmiu dla odcinka CPK-Łódź.
Decyzję lokalizacyjną dla lotniska CPK Wojewoda Mazowiecki wydał w styczniu br. W maju spółka CPK ogłosiła z kolei postępowanie w trybie dialogu konkurencyjnego na wybór generalnego wykonawcy terminala pasażerskiego lotniska, a w lipcu zostały otwarte oferty w postępowaniu na system obsługi bagażu. Do końca 2025 r. spółka CPK zamierza ogłosić kolejne przetargi na łączną sumę około 30 mld zł.
W ramach obecnie obowiązującego Programu CPK ma powstać m.in. centralne lotnisko, zlokalizowane pomiędzy Warszawą i Łodzią, oraz system Kolei Dużych Prędkości. Nowy port lotniczy ma być przystosowany początkowo do obsługi 34 mln pasażerów rocznie i zaprojektowany w taki sposób, by w perspektywie długoterminowej mógł być elastycznie rozbudowywany, zgodnie z potrzebami i prognozami rozwoju rynku.
Linia KDP na odcinku Warszawa – Łódź przez CPK skróci czas przejazdu na tym odcinku z ok. 70 do 40 minut, a z Warszawy do lotniska w Baranowie podróż potrwa mniej niż 20 minut. Po wybudowaniu całej kolei „Y” podróż z Poznania do Warszawy potrwa ok. 1 godz. 40 minut zamiast 2 godz. 20 min, jak obecnie.
Lotnisko CPK ma zostać uruchomione do końca 2032 r. W tym terminie planowane jest też otwarcie linii KDP Warszawa – Łódź. Odcinki z Łodzi do Wrocławia i Poznania mają być gotowe trzy lata później. Szacowany koszt inwestycji do 2032 r. wynosi 131,7 mld zł. (PAP)
bpk/ mick/ mhr/ pr/
bsk/ mro/ mhr/
