Fala upałów nadciągnęła nad Polskę. Praca w wysokich temperaturach może być groźna dla zdrowia osób zatrudnionych. Pracodawca ma obowiązek m.in. zapewnić dostęp do zimnych napojów, miejsce do odpoczynku, może także zdecydować o skróceniu czasu pracy. Szczególne prawa w trakcie upałów posiadają także kobiety w ciąży.
Wysoka temperatura wpływa na warunki pracy zarówno osób pracujących na świeżym powietrzu, jak i pomieszczeniach zamkniętych. Upały rodzą obowiązki przed pracodawcą.
Woda dla pracowników
Podczas upałów pracodawca jest zobowiązany do zapewnienia bezpłatnych zimnych napojów dla zatrudnionych osób. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. sprawie profilaktycznych posiłków i napojów nakłada obowiązek udostępnienia napojów w sytuacji, gdy:
- temperatura otoczenia jest powyżej 25°C – praca na otwartej przestrzeni,
- temperatura otoczenia przekracza 28°C – w pomieszczeniach zamkniętych (hale produkcyjne, punkty obsługi, biura).
Przepisy nie narzucają sposobu, w jaki pracodawca ma dostarczyć wodę pracownikom. Może ustawić ogólnodostępny dyspozytor lub rozdawać wodę w butelkach. Dodatkowo dla osób pracujących poza pomieszczeniem zamkniętym pracodawca ma obowiązek zapewnić zacienione i zadaszone miejsce do odpoczynku. Za niewywiązanie się ze swojej powinności, pracodawca może zostać ukarany grzywną od 1 do 30 tys. złotych.
– Pracodawca powinien zapewnić pracownikom nieodpłatnie zimne napoje, gdy temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28°C, a na otwartej przestrzeni 25°C. Napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych (...) Przy pracach brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających zapewnienia należytej higieny procesów technologicznych, pracodawca zobowiązany jest zapewnić do celów higienicznych co najmniej 90 l wody dziennie na każdego pracownika – apeluje Katarzyna Łażewska-Hrycko, Główny Inspektor Pracy.
Skrócony czas pracy
Pracodawca może również zdecydować o skróceniu czasu pracy z powodu upałów. Nie należy to do obowiązków pracodawcy, jest to możliwość, z której osoba zatrudniająca może skorzystać. Jeżeli w firmie zapadnie decyzja o skróceniu czasu pracy, to pracownik otrzyma 100 proc. wynagrodzenia przysługującego mu za dany dzień.
– Pracodawcy mogą też wprowadzać rotację na stanowiskach pracy i dodatkowe przerwy, aby umożliwić pracownikom ochłodzenie się i regenerację sił. Skrócenie czasu pracy i dodatkowe przerwy nie mogą jednak powodować obniżenia należnego pracownikom wynagrodzenia – przypomina Katarzyna Łażewska-Hrycko, szefowa PIP.
Upały a młodzi pracownicy
Szczególną ochroną podczas upałów objęci są pracownicy młodociani, czyli osoby niepełnoletnie. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac wskazuje, że w sytuacji, gdy temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza, a wilgotność względna powietrza 65 proc. pracownicy młodociani nie mogą wykonywać swoich obowiązków w takich warunkach.
Kobiety w ciąży a upał
Kolejną grupą pracowników znajdujących się pod szczególną ochroną w trakcie upałów są kobiety w ciąży i w trakcie karmienia. Nie mogą wykonywać pracy w środowisku o dużych wahaniach tzw. parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-minutowej adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej, czytamy w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
DF
