foto: thinkstock
Z opublikowanego w grudniu 2013 r. projektu założeń do nowelizacji Ordynacji podatkowej wynika, że głównym celem zmian ma być stworzenie ram prawnych, które po pierwsze zracjonalizują, a po drugie – uproszczą procedury podatkowe. Po wejściu w życie znowelizowanych przepisów kontakty podatników z organami podatkowymi mają być łatwiejsze, a pobór podatków – efektywniejszy.
Kłopoty z pełnomocnictwami
Coraz więcej podatników jest zainteresowanych powierzeniem swoich spraw innej osobie lub podmiotowi. Niestety, przy obecnych przepisach ujawnienie faktu udzielenia pełnomocnictwa następuje dopiero po wszczęciu postępowania, poprzez złożenie dokumentu potwierdzającego nadanie pełnomocnictwa do akt poszczególnych spraw.
 | » Dlaczego politycy psują podatki? |
Łatwiej też będzie zapłacić swój podatek przez pośrednika – do wysokości 1000 zł, a w przypadku małżonka lub innego członka rodziny podatnika bez limitu kwotowego. W takich przypadkach organ skarbowy będzie przyjmował, że zapłata nastąpiła ze środków podatnika, jeśli treść dowodu zapłaty nie wzbudzi jego wątpliwości.
Jednolite, elektroniczne księgi podatkowe
Eksperci z Departamentu Polityki Podatkowej zauważają, że znacząco wzrósł poziom wyrafinowania prawnego i finansowego, mówiąc krótko – kreatywności w zakresie oszustw podatkowych, zwłaszcza w przypadku wyłudzeń zwrotu podatku. Z tego powodu resort finansów proponuje wprowadzenie ujednoliconej formy elektronicznych raportów z ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Po wprowadzeniu zmian podatnicy będą musieli na żądanie organu podatkowego dostarczyć stosowne dokumenty w takiej właśnie formie. Ma to usprawnić analizę danych, skrócić czas kontroli i, jak twierdzi resort finansów, „ograniczyć angażowanie podatnika”.
Prawo ma być jasne i precyzyjne
Ustawodawca przeanalizował doktrynę i orzecznictwo sądów administracyjnych (oraz uwagi i postulaty zgłaszane przez organy podatkowe) i doszedł do wniosku, że potrzebne jest stworzenie katalogu praw i obowiązków podatników od nowa. Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z nowymi zasadami interpretacje indywidualne będą wydawane tylko do tych zdarzeń, dla których nie powstały jeszcze skutki podatkowe. Uruchomiona zostanie również instytucja „grupowych” wniosków o interpretację, dzięki czemu rozwiane będą wątpliwości prawne wszystkich zainteresowanych kontrahentów. Sądy nie będą tez marnowały czasu na powielanie interpretacji indywidualnych po wydaniu interpretacji ogólnej – zamiast tego będą tylko potwierdzały jej stosowanie.
Fiskus uzyska twoje dane od banku
Jeśli zaistnieje podejrzenie o tym, że podatnik prowadzi niezgłoszoną działalność gospodarczą, uzyskuje dochody z nieujawnionych źródeł przychodów albo, że nie wykazał w składanych deklaracjach podatkowych wszystkich swoich przychodów, fiskus zacznie współpracę z bankiem, w którym ta osoba ma swój rachunek. Obecnie zakres dostępu urzędów skarbowych do danych polskich banków i instytucji finansowych jest ograniczony. Zakres dostępu zostanie poszerzony o dane posiadane przez bank, w szczególności o tytuły operacji finansowych, nadawców, odbiorców i kwoty wpłat. Zmiana ta wynika z trudności, które napotyka fiskus w walce z szarą strefą głównie w handlu internetowym. Informacje będą udostępniane w toku postępowania podatkowego i tylko po wyczerpaniu możliwości uzyskania danych bezpośrednio od podatnika.
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania
 | » Jak zmienić formę opodatkowania działalności gospodarczej? |
- Klauzula pozwoli na zwalczanie sztucznych konstrukcji prawnych, zwykle zawierających elementy zagraniczne, wykorzystywanych przez wielkie korporacje do unikania zapłaty podatku. Klauzula jest powszechnie stosowana na świecie, a jej wprowadzenie w Polsce zaleca Komisja Europejska. Obecnie należymy do nielicznych krajów, które takich rozwiązań jeszcze nie mają. Zastosowanie klauzuli będzie uprawniać do dokonania wymiaru podatku, bazując na zdarzeniu gospodarczym i adekwatnych do jego osiągnięcia typowych konstrukcjach prawnych, a także do pominięcia tych konstrukcji prawnych, które są sztuczne, nieadekwatne lub zbędne do realizacji zdarzenia i uzyskania zamierzonego efektu gospodarczego. Stosowanie klauzuli będzie powiązane z rozwiązaniami zabezpieczającymi: opinie zabezpieczające, Rada ds. Unikania Opodatkowania, niewykonalność spornych decyzji, wyłączna właściwość ministra finansów w sprawach klauzuli czy możliwość korekty deklaracji w końcowej fazie postępowania podatkowego. Na wejście w życie klauzuli zaproponowano 6-miesięczne vacatio legis – tłumaczy Wiesława Dróżdż, rzecznik prasowa Ministerstwa Finansów.
Jednym z założeń planowanej nowelizacji jest również wprowadzenie większej elastyczności w przypadku tzw. „właściwości miejscowej urzędu”. Oznacza to, że wprowadzone zostanie nowe rozwiązanie umożliwiające wyznaczenie jednego „wiodącego” urzędu w sprawach powiązanych podmiotów, które przynależą do różnych urzędów. To jednak ułatwienie głównie dla urzędników, bo stosowane będzie tylko w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego albo zabezpieczenia dowodów jego popełnienia. W skrócie ma ułatwić zwalczanie zorganizowanej przestępczości gospodarczej.
Korzystną zmianą dla podatników jest możliwość wskazania adresu do korespondencji z organem skarbowym innego niż zamieszkania oraz doręczenie na skrytkę pocztową. Większość opisanych powyżej zmian dotyczy jednak czynności sprawdzających i kontrolnych. Na tej podstawie można stwierdzić, że prawo podatkowe rzeczywiście ulegnie uproszczeniu – zwłaszcza w kontroli i zdobywaniu informacji o podatnikach. Projektowana nowelizacja wejdzie w życie w trakcie 2014 r.
Justyna Niedbał
Bankier.pl
j.niedbal@bankier.pl
