Recyklomat, czyli urządzenie umożliwiające premiowanie mieszkańców selektywnie zbierających odpady, przykuwa uwagę uczestników szczytu klimatycznego COP24 w Katowicach. Urządzenia testowano w Wieluniu (Łódzkie), który uczestniczy w specjalnym pilotażu Ministerstwa Środowiska.
Recyklomat, stworzony przez firmę EcoTech System, ustawiono przy wylocie głównej trasy, którą uczestnicy COP24 pokonują między obiektami szczytu, a Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach, gdzie odbywają się jego główne wydarzenia. W ostatnich dniach przy urządzeniu zbierały się większe grupy, oglądając je i próbując samodzielnie testować.
Takie same urządzenia w ostatnich miesiącach znalazły się w Wieluniu, będąc częścią projektu Motywacyjnego Systemu Gospodarki Odpadami na terenie gminie Wieluń. Ten z kolei włączono w działania miasta w ramach uruchomionego w ub. roku przez Ministerstwo Środowiska programu pilotażowego Gospodarka o obiegu zamkniętym w gminie" dla pięciu polskich gmin.
Założenia programu, a także doświadczenia Wielunia, przedstawiono w środę podczas Dnia Innowacji - jednego z dni tematycznych pawilonu polskiego podczas COP24. Koordynujące ten dzień ministerstwo przedsiębiorczości i technologii motywem przewodnim uczyniło upowszechnienie założeń modelu gospodarki o obiegu zamkniętym.
Zgodnie z opisem MPiT gospodarka o obiegu zamkniętym oznacza odstąpienie od działania na zasadzie weź, wyprodukuj, wyrzuć. W modelu tym surowce wykorzystywane są w gospodarce możliwie jak najdłużej, ich wartość jest maksymalizowana, ilość generowanych odpadów i emisji - minimalizowana, a - jeśli już powstaną zagospodarowywane są w sposób optymalny, z punktu widzenia gospodarczego i środowiskowego.
Jak mówił w środę Sławomir Mazurek, podsekretarz stanu w resorcie środowiska, które włączyło się w organizację Dnia Innowacji na COP24, wdrażając założenia modelu gospodarki obiegu zamkniętego Europa i Polska potrzebują dzielić się dobrymi przykładami. Stąd program pilotażowy, który udało nam się zrealizować - wskazał wiceminister.
Żeby zastosować rozwiązania gospodarki obiegu zamkniętego w systemie, w którym to gminy odpowiadają za gospodarkę odpadami, bardzo ważne, aby wypracować odpowiednie narzędzia. Kierujemy się do małych wspólnot, małych miast - Wieluń jest największym aktorem programu (pozostałe gminy to Krasnobród, Łukowica, Sokoły i Tuczno - PAP) mówił Mazurek.
Jeżeli możemy utrzymać ludzi w terenach niezurbanizowanych, warto wykorzystać gospodarkę obiegu zamkniętego, aby surowce, które są tam, na miejscu, zostały zagospodarowane. Co ważne, mamy zaangażowane samorządy - to jest dobra praktyka, którą możemy się dzielić - podkreślił wiceminister środowiska.
Przedstawiający zaangażowanie Wielunia burmistrz Paweł Okrasa mówił, że jednym z celów tamtejszej gminy, liczącej 32,5 tys. mieszkańców i będącej istotnym ośrodkiem gospodarczym (z dużym zapotrzebowaniem na energię elektryczną i cieplną) jest doprowadzenie w ciągu pięciu lat do niezależności energetycznej - w całości opartej o źródła odnawialne.
Chcemy do właściwej gospodarki odpadami, w której zamierzamy maksymalnie wykorzystać surowce: w większości energetycznie () dołożyć elementy wydatkowe, czyli elektrociepłownię na biomasę i frakcję kaloryczną odpadów oraz geotermię - wyjaśnił Okrasa dodając m.in., że gmina zamierza też w całości przejść na komunikację miejską elektryczną (zasilaną z powstającej lokalnie energii).
Jesteśmy w stanie na bazie tych surowców, które posiadamy, wygenerować 50 megawatów energii elektrycznej i 90 megawatów energii cieplnej ze źródeł, którymi dysponujemy na terenie gminy. Potrzeba nam obecnie ok. 35 megawatów energii elektrycznej oraz ok. 50 megawatów w ciepłowni miejskiej i ok. 40 megawatów energii cieplnej w przemyśle - podał Okrasa.
Jesteśmy w stanie do 2023 r. doprowadzić, by mieć całość energii odnawialnej - ocenił. Aby do tego dojść, potrzebne są też m.in. budowa kompostowni, modernizacja linii sortowniczej oraz budowa nowej linii do wytwarzania RDF (paliwo alternatywne) z frakcji kalorycznej odpadów. Gmina zamierza ponadto wdrożyć instalację PSZOK, czyli selektywnej zbiórki wraz z odpowiednim systemem na terenie miasta.
Aby zachęcać do selekcji odpadów mieszkańców gmina postawiła na terenie Wielunia dwa recyklomaty - do motywacyjnego systemu zbiórki odpadów: butelek plastikowych oraz puszek. Efekty tych dwóch recyklomatów przeszły nasze najśmielsze oczekiwania - podkreślił burmistrz. Jedyny problem, że mamy ich za mało; chcemy ich uruchomić ok. 30 - zadeklarował.
Jak wyjaśnił, w systemie mieszkańcy, którzy składają w recyklomatach odpady, otrzymują punkty zamieniane na zniżki do wejścia do gminnych: kinoteatru (przy tamtejszej kasie ustawiono jeden recyklomat), basenu czy muzeum. W system chcą się też włączyć lokalne restauracje czy punkty handlowo-usługowe. Docelowym planem jest możliwość zamiany zebranych punktów na obniżkę opłat za wodę i ścieki.
Chcemy wytworzyć wśród mieszkańców poczucie, że żyją w mieście czystym, zielonym, w które żadne odpady nie są marnowane na wysypisku, tylko są one przetwarzane na dalsze surowce - podkreślił Okrasa. Ale też nie będzie motywacji dla mieszkańców, aby selektywnie zbierać odpady, jeżeli nie będzie czynnika finansowego - zastrzegł.
Program pilotażowy Gospodarka o obiegu zamkniętym w gminie" dla pięciu polskich gmin będzie realizowany do 2020 r. przez MŚ ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (fundusze bezzwrotne i zwrotne). W założeniu chodzi o przetestowanie, jak sprawdzą się założenia gospodarki obiegu zamkniętego w małych społecznościach lokalnych.
Program o budżecie 45 mln zł nie koncentruje się na segregacji odpadów; obejmuje też efektywne wykorzystanie surowców wtórnych, systemy transportu przyjaznego środowisku, rekultywację terenów zdegradowanych czy edukację. Gminy proponowały kompleksowe rozwiązania w tych dziedzinach; łącząc też fundusze programu z finansowaniem zewnętrznym, np. unijnym.(PAP)
autor: Mateusz Babak
mtb/ drag/
