Ustawa o przeciwdziałaniu epidemii COVID-19 w Polsce gwarantowała szereg udogodnień pracodawcom i pracownikom. Dotyczyły one kwestii wykorzystania urlopów wypoczynkowych, pracy zdalnej czy konieczności wykonywania badań okresowych. Czy ze względu na zakończenie stanu epidemii wspomniane przywileje przestaną obowiązywać? Sprawdzamy.
16 maja zostanie oficjalnie zniesiony stan epidemii w Polsce. Zastąpić ma go stan zagrożenia epidemicznego. Co to oznacza? Jakie konsekwencje dotkną pracodawców i pracowników? Wyjaśniamy.
Stan epidemii a stan zagrożenia epidemicznego
Definicję stanu epidemii oraz stanu zagrożenia epidemicznego reguluje bezpośrednio Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239). Zgodnie z nią odróżnić należy samą epidemię od stanu zagrożenia epidemicznego. W czym tkwi różnica?
Poprzez stan epidemii rozumieć należy sytuację prawną wprowadzoną na danym obszarze w związku z wystąpieniem epidemii w celu podjęcia działań przeciwepidemicznych i zapobiegawczych. Z kolei stan zagrożenia epidemiologicznego to sytuacja prawna wprowadzona w związku z ryzykiem wystąpienia epidemii, w celu podjęcia określonych w ustawie działań profilaktycznych.
Oznacza to, że stan zagrożenia epidemicznego jest niejako działaniem wstępnym mającym na celu niedopuszczenie do rozwoju stanu epidemii w kraju.
Jaką formę opodatkowania wybrać?
Własna działalność gospodarcza a podatki
Założyłeś własną firmę? Kolejnym krokiem w jest wybór sposobu rozliczania się ze skarbówką z tytułu osiąganych dochodów. Odpowiednia formy opodatkowania, dopasowana do potrzeb przedsiębiorcy, niesie ze sobą korzyści finansowe. Warto o nich wiedzieć!<BR>
Pobierz e-booka zostawiając zgody, albo zapłać 20 zł
Masz pytanie? Napisz na marketing@bankier.pl
Co zmienia stan zagrożenia epidemicznego?
Wprowadzenie stanu zagrożenia epidemicznego w Polsce niewiele zmieni, większość bowiem działań nadzwyczajnych związanych z COVID-19, w świetle aktualnych przepisów, obowiązuje zarówno w okresie stanu epidemii, jak i właśnie stanu zagrożenia. Faktyczna zmiana stanu prawnego w Polsce będzie mieć miejsce dopiero w przypadku całkowitego odwołania stanu zagrożenia epidemicznego, aktualnie nie ma jednak podjętych żadnych decyzji dotyczących tej kwestii.
Warto również pamiętać, że stan zagrożenia epidemicznego nie jest przeciwskazaniem do powrotu do wcześniej obowiązujących obostrzeń. Mówi o tym bezpośrednio art. 46 pkt. 4 Ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U.2021.0.2069):
"W rozporządzeniach można ustanowić:
- czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się,
- czasowe ograniczenie lub zakaz obrotu i używania określonych przedmiotów lub produktów spożywczych,
- czasowe ograniczenie funkcjonowania określonych instytucji lub zakładów pracy,
- zakaz organizowania widowisk i innych zgromadzeń ludności,
- obowiązek wykonania określonych zabiegów sanitarnych, jeżeli wykonanie ich wiąże się z funkcjonowaniem określonych obiektów produkcyjnych, usługowych, handlowych lub innych obiektów,
- nakaz udostępnienia nieruchomości, lokali, terenów i dostarczenia środków transportu do działań przeciwepidemicznych przewidzianych planami przeciwepidemicznymi,
- obowiązek przeprowadzenia szczepień ochronnych, o których mowa w ust. 3, oraz grupy osób podlegające tym szczepieniom, rodzaj przeprowadzanych szczepień ochronnych - uwzględniając drogi szerzenia się zakażeń i chorób zakaźnych oraz sytuację epidemiczną na obszarze, na którym ogłoszono stan zagrożenia epidemicznego lub stan epidemii”.
Stan zagrożenia epidemicznego. Jakie przywileje dla pracowników i pracodawców?
Zniesienie stanu epidemii i wprowadzenie w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego nie będzie miało bezpośredniego wpływu na zmianę przepisów prawa gwarantujących pracownikom i pracodawcom korzystanie z nowych udogodnień. Bez zmian pozostanie kwestia:
Świadczenia pracy w formie pracy zdalnej
Pracodawca nadal może zlecić pracownikowi wykonywanie przez czas oznaczony pracy określonej w umowie o pracę poza miejscem jej stałego wykonywania. Ma taką możliwość w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii – również w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu w celu przeciwdziałania COVID.
Zawieszony obowiązek wykonywania badań okresowych
Dzięki obowiązującym przepisom pracodawca nadal może korzystać z możliwości odraczania terminu wysyłania pracowników na obowiązkowe badania okresowe. W myśl specustawy covidowej zawieszeniu podlegają obowiązki dotyczące:
- wykonywania badań okresowych,
- wydawania przez pracodawcę skierowań na badania okresowe,
- wykonywania badań okresowych po zaprzestaniu pracy w kontakcie z substancjami i czynnikami rakotwórczymi lub pyłami zwłókniającymi lub po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek o objęcie takimi badaniami (art. 229 § 5 Kodeksu pracy).
To jednak nie wszystko. Ważność utrzymują wszystkie orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., nie dłużej jednak niż do upływu 180 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo od dnia odwołania stanu epidemii.
Obowiązek wykorzystania zaległego urlopu nadal bez zgody pracownika
Obowiązującym nadal pozostaje przepis, który umożliwia pracodawcom w trakcie trwania stanu epidemii bądź zagrożenia epidemicznego kierowanie pracowników na zaległy urlop wypoczynkowym w wymiarze do 30 dni urlopu. Co ważne, może to robić w wyznaczonym przez siebie terminie - również bez zgody pracownika.
Wstępne szkolenie BHP w formie elektronicznej
W okresie stanu zagrożenia epidemicznego pracodawca nadal posiada możliwość przeprowadzania szkoleń wstępnych BHP w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Wyjątkiem jest szkolenie instruktażu stanowiskowego:
- pracownika zatrudnianego na stanowisku robotniczym;
- pracownika zatrudnionego na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
- pracownika przenoszonego na stanowisko,
- ucznia odbywającego praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.
Nie wyklucza to jednak możliwości przeprowadzania szkolenia w dotychczasowej formie z zachowaniem reżimu sanitarnego.
Konsekwencją pojawienia się epidemii COVID-19 w Polsce było wprowadzenie powyższych udogodnień związanych bezpośrednio z kwestią zatrudniania pracowników, jak i świadczenia pracy. Wszystko wskazuje na to, że udogodnienia te pozostaną z nami na dłużej. Z całą pewnością do momentu całkowitego odwołania stanu epidemii w Polsce.
