Młody, wykształcony i dobrze zarabiający, a może biedny, stary i oszukany? Politycy prześcigają się w szafowaniu pomysłami jak pomóc kredytobiorcom walutowym, a ekonomiści rozważnie analizują ewentualny wpływ wahań kursowych i pomocy publicznej na sektor bankowy, stan portfeli kredytobiorców oraz całą gospodarkę. Jednak tak naprawdę wciąż nie wiemy kim jest przeciętny frankowiec i czy rzeczywiście tej pomocy potrzebuje?
Załamanie kursu złotego wobec franka szwajcarskiego bezpośrednio dotyczy ponad pół miliona rodzin w Polsce. W dniach 16-19 stycznia Bankier.pl przeprowadził ankietę wśród swoich użytkowników odnośnie do ewentualnej pomocy państwa dla osób zadłużonych we franku szwajcarskim. W badaniu wzięło udział ponad 6,6 tys. naszych użytkowników. Aż 63% stwierdziło, że państwo nie powinno angażować się w pomoc dla kredytobiorców. 2 tys. osób biorących udział w ankiecie zadeklarowało, że posiadają zobowiązanie we franku szwajcarskim – z tego ponad 60% zaciągnęło kredyt po kursie mniejszym od 2,4 złotego za franka.
Z badania Bankier.pl wynika, że frankowcy to przeważnie ludzie młodzi – 55% pytanych nie ukończyło 35. roku życia, a 28% nie ma skończonych 30 lat. 81% ankietowanych kredytobiorców stanowili mężczyźni, ale równocześnie ponad połowa kredytów hipotecznych (62%) udzielana była małżeństwom, z tego 48% to małżeństwa z dziećmi. Single stanowili 29% badanych. Pozostałe 9% to osoby rozwiedzione lub o innym statusie (wdowa/wdowiec).
| Wiek i płeć frankowca | |
|---|---|
| Płeć | |
| Kobieta | 19% |
| Mężczyzna | 81% |
| Wiek | |
| Poniżej 30 lat | 28% |
| 30-35 lat | 27% |
| 36-40 lat | 19% |
| 41-45 lat | 11% |
| 46-50 lat | 9% |
| powyżej 50 lat | 5% |
| Źródło: Ankieta Bankier.pl "Czy państwo powinno pomóc frankowcom?", w badaniu udział wzięło 6644 użytkowników serwisu Bankier.pl | |
73% frankowców to ludzie z wykształceniem wyższym
Większość, bo aż 73%pytanych kredytobiorców, legitymuje się wyższym wykształceniem. Wykształcenie średnie miało 15% respondentów. Tylko 2% stanowili ludzie z wykształceniem zawodowym, a 1% to osoby z wykształceniem podstawowym. Pozostałe 9% wciąż uczy się lub studiuje.
| Sytuacja rodzinna | ||||
|---|---|---|---|---|
| Sytuacja rodzinna i miesięczne dochody | ||||
| W związku małżeńskim, mamy dzieci | 48% | |||
| W związku małżeńskim, bez dzieci | 14% | |||
| singiel/singielka | 29% | |||
| Rozwiedziony/a | 3% | |||
| Inne | 6% | |||
| Miesięczne dochody netto na głowę w gospodarstwie domowym | ||||
| poniżej 1200 zł | 9% | |||
| 1200 zł-2400 zł | 28% | |||
| 2400 zł-3600 zł | 25% | |||
| 3600 zł-4800 zł | 14% | |||
| powyżej 4800 zł | 24% | |||
| Źródło: Ankieta Bankier.pl "Czy państwo powinno pomóc frankowcom?", w badaniu udział wzięło 6644 użytkowników serwisu Bankier.pl | ||||
Tak duży odsetek frankowców z wyższym wykształceniem bardzo źle świadczy o poziomie edukacji finansowej - mamy problemy z umiejętnością oceny ryzyka kursowego, dokładnym zrozumieniu umów kredytowych oraz prognozą ewentualnych zagrożeń odnośnie do zachowania ciągłości dochodów. Otwarte pozostaje pytanie, na ile mętne były informacje o ryzyku, udzielane kredytobiorcom przez banki?
| Wykształcenie | |
|---|---|
| Wyższe | 73% |
| Średnie | 15% |
| Studiuję/uczę się | 9% |
| Zasadnicze zawodowe | 2% |
| Podstawowe | 1% |
| Źródło: Ankieta Bankier.pl "Czy państwo powinno pomóc frankowcom?", w badaniu udział wzięło 6644 użytkowników serwisu Bankier.pl | |
Prawdopodobnie były one niewystarczające, bo aż 47% zapytanych przez Bankier.pl frankowców nie ma żadnych środków w postaci oszczędności na ewentualne pokrycie nadpłaty kredytu lub spłaty rat. To dziwne, zwłaszcza w kontekście stosunkowo wysokich średnich dochodów deklarowanych przez biorących udział w badaniu.
Ile zarabia frankowiec?
Bankier.pl zapytał frankowców o dochody na głowę w gospodarstwie domowym. Tylko 9% respondentów przyznało, że mają w miesiącu do dyspozycji mniej niż 1200 zł netto. Dochody miesięczne per capita 28% badanych mieściły się w przedziale od 1200 zł do 2400 zł netto. 25% deklaruje dochody w przedziale od 2400 zł do 3600 zł miesięcznie, 14% ankietowanych ma do dyspozycji na głowę od 3600 zł do 4800 zł netto miesięcznie, a 24% ponad 4800 zł netto.
Z analizy Bankier.pl wynika, że średni dochód na głowę w rodzinie frankowców biorących udział w ankiecie to 3046 zł netto miesięcznie, a mediana wynosi 2132 zł netto. Z danych GUS-u za 2013 rok wynika, że średni dochód rozporządzalny na głowę w polskim gospodarstwie domowym wynosi ok. 1,3 tys. zł netto. Innymi słowy, przeciętny frankowiec ankietowany przez Bankier.pl po opłaceniu raty kredytowej (średnio 1,7 tys. zł) ma do dyspozycji dwukrotnie więcej pieniędzy w miesiącu niż statystyczny Polak, a mimo tego blisko połowa nie jest wstanie stworzyć „poduszki finansowej”, zabezpieczającej ich przed ewentualną czasową niekorzystną zmianą kursu walutowego.
Frankowcy ankietowani przez Bankier.pl to w większości osoby wykształcone i posiadające relatywnie wysokie dochody jak na polskie warunki. Skoro oni mogą mieć problemy ze spłatą kredytów, to jak dramatycznie musi wyglądać sytuacja wśród pozostałych kredytobiorców złotowych? Wyniki ankiety stawiają pod znakiem zapytania zasadność potencjalnej bezpośredniej pomocy państwa dla wszystkich zadłużonych we franku. Z drugiej strony, skoro rząd pomaga górnikom to czemu miałby nie pomóc innym, jeśli zajdzie taka potrzeba?
