Jak sprawdzić, czy ktoś nie założył konta na moje nazwisko i ile to kosztuje?

Jeśli podejrzewamy, że ktoś mógł skraść nam tożsamość i założyć na nasze dane konto w banku, możemy to łatwo sprawdzić. Od lipca 2016 roku w ramach systemu Ognivo  działa Centralna informacja o rachunkach. Wystarczy w dowolnej placówce banku lub SKOK-u złożyć odpowiedni wniosek. Gdzie można zrobić to najtaniej?

[Aktualizacja 31.08.2017]

Centralna informacja o rachunkach została utworzona po to, by ułatwić spadkobiercom odnalezienie rachunków po zmarłych członkach rodziny. Centralna informacja o rachunkach funkcjonuje w ramach systemu Ognivo, którego operatorem jest Krajowa Izba Rozliczeniowa. KIR na co dzień zajmuje się m.in. rozliczeniami przelewów międzybankowych. I choć docelowo centralna informacja służy do poszukiwania rachunków po zmarłych, to można ją wykorzystać także do sprawdzenia własnych kont. Na przykład wówczas, gdy podejrzewamy, że ktoś skradł nam tożsamość i założył na nasze dane rachunek w banku.

Jeszcze do niedawna zakładanie rachunków na skradzione dane było prawdziwą plagą. Oszuści wykorzystywali tzw. metodę na przelew weryfikacyjny. Podszywając się pod pracodawcę, prosili potencjalnych kandydatów o wysłanie przelewu na 1 zł na wskazany numer konta. Przelew ten miał rzekomo służyć do zweryfikowania danych, ale w praktyce aktywował konto w banku. Komisja Nadzoru Finansowego zmusiła banki do uszczelnienia tej metody zakładania rachunków. Nowe regulacje obowiązują od lipca 2016 r. W ich wyniku większość banków zrezygnowała oferowania możliwości otwierania kont przelewem.

Ktoś wziął na mnie kredyt przez internet - częsty problem klientów banków

I choć dziś system jest szczelniejszy, to nie wiadomo ile rachunków na skradzione dane udało się oszustom otworzyć. Nieoficjalnie mówi się o dziesiątkach tysięcy. Część z nich została wykorzystana natychmiast do wyłudzania kredytów z banków lub chwilówek z firm pożyczkowych. Część najprawdopodobniej pozostaje uśpiona lub jest używana do innej formy przestępczej działalności. Na przykład prania brudnych pieniędzy. Do czego przestępcy wykorzystują rachunki na słupa? Pisaliśmy o tym w artykule „Niebezpieczne konta.  Czym grozi bycie słupem?”

Osoby, które kiedykolwiek zleciły przelew weryfikacyjny przyszłemu „pracodawcy”, mogą za pomocą centralnej informacji o rachunkach sprawdzić, czy oszust zdążył założyć konto na ich nazwisko. W tym celu należy udać się do dowolnej placówki banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-rozliczeniowej i złożyć specjalny wniosek. Nie trzeba mieć tam konta osobistego. Bank w imieniu klienta wyśle zapytanie do centralnej bazy rachunków, a baza sprawdzi we wszystkich bankach, czy na takie nazwisko jest założony rachunek. Usługa ta jest jednak odpłatna.  W zależności od banku za sporządzenie raportu trzeba zapłacić od 5 do nawet 150 zł.

Sporządzenie i przekazanie zbiorczej informacji o rachunkach w bankach i SKOK-ach
Nest Bank	5,00 zł
Eurobank	6,00 zł
Deutsche Bank	10,00 zł
Credit Agricole	15,00 zł
Bank Pocztowy	15,00 zł
Getin Noble Bank	20,00 zł
PKO BP i Inteligo	25,00 zł
mBank	25,00 zł
Bank Millennium	25,00 zł
Orange Finanse	25,00 zł
Alior Bank	25,00 zł
BZ WBK	30,00 zł
Bank Pekao	30,00 zł
Raiffeisen Polbank	30,00 zł
BGŻ BNP Paribas	50,00 zł
Plus Bank	50,00 zł
ING Bank Śląski	60,00 zł
BOŚ	150,00 zł
Stan na 31.08.2017 r.
Źródło: Bankier.pl

Kiedy otrzymamy raport, warto sprawdzić czy jest on kompletny - czy znajdują się tam informacje ze wszystkich podmiotów, które mają obowiązek udzielić odpowiedzi. Zdarzają się bowiem przypadki, że do klienta trafia tylko częściowo wypełniony dokument. Znajduje się tam jednak informacja, ile banków i które konkretnie, nie udzieliły odpowiedzi. Wówczas w banku, w którym wnioskowaliśmy o raport powinniśmy złożyć reklamację.

Jak sprawdzić czy ktoś nie wziął na mnie kredytu?

Jeśli natomiast obawiamy się, że ktoś wziął kredyt na nasze nazwisko, możemy to sprawdzić w Biurze Informacji Kredytowej. BIK zbiera dane o kredytach zaciągniętych w bankach, SKOK-ach i największych firmach pożyczkowych. Można tu więc też sprawdzić, czy ktoś wziął na nasze dane chwilówkę. Raport zawierający informacje o zaciągniętych zobowiązaniach można otrzymać bez opłat raz do roku. Po złożeniu wniosku trzeba czekać do 30 dni. Jest też płatna wersja raportu plus, którą można otrzymać w zasadzie od ręki.

Kradzieże tożsamości są dla sektora bankowego dużym problemem. Oszuści regularnie wyłudzają dane, podszywając się pod banki. Niedawno Komisja Nadzoru Finansowego wydała bankom kolejne zalecenie. Mają lepiej edukować klientów i ostrzegać ich przed niebezpieczeństwami. Zdaniem nadzoru klient powinien podpisywać oświadczenie, że zna ryzyka związane z korzystaniem z bankowości elektronicznej. Natomiast banki w swoich działaniach powinny przyjąć zasadę „security first”. Oznacza to, że bezpieczeństwo powinno być na pierwszym planie, bez względu na dodatkowe koszty.

Obserwuj @wboczon

Wojciech Boczoń