Pytanie czytelnika:
Pół roku temu tankowałem na jednej ze stacji paliw: gaz i paliwo. Następnie poszedłem do kasy zapłacić, wydaną mi resztę i rachunek schowałem do kieszeni i odjechałem. Parę dni temu dostałem wezwanie z Policji, że jestem oskarżony o kradzież paliwa. Okazało się, że ekspedientka skasowała mnie tylko za gaz, nie doliczyła natomiast tankowanego przeze mnie paliwa. Chodzi o ok. 15 zł.
Masz problem prawny lub finansowy? Napisz do ekspertów Bankier.pl |
Odpowiedź:
Nasz czytelnik został posądzony o kradzież, a więc na początku sprawdźmy, jak termin „kradzież” definiują przepisy prawa. Zgodnie z Kodeksem karnym kradzież jest przestępstwem umyślnym, polegającym na zabraniu cudzej rzeczy w celu przywłaszczenia. Oznacza to, że podmiot włącza cudzą rzecz w swój majątek w celu korzystania z niej, sprzedaży, zużycia lub też podarowania osobie trzeciej, a nawet w celu późniejszego jej porzucenia.
Paliwo to rzecz ruchoma?
Drugim ważnym czynnikiem jest rozważenie, czy pojęcie paliwa mieści się w definicji rzeczy ruchomej. – Jest to o tyle istotne, gdyż jednym ze znamion czynu zabronionego z art. 278 § 5 k.k. jest wystąpienie skutku w postaci objęcia w posiadanie lub użycia odpowiedniego rodzaju energii. Stosownie do omawianego przepisu czyn zabroniony pod groźbą kary popełnia również osoba dokonująca kradzieży energii – wyjaśnia Adam Szykuła, prawnik, Kancelaria Prawna Piszcz, Norek i Wspólnicy.
• Inny mężczyzna zatankował benzynę na stacji w Kościelcu za kwotę ok. 320 zł. i odjechał, nie płacąc rachunku.
• 18-letni poznaniak regularnie kradł paliwo, tankując na stacjach i nie płacąc rachunków. Dokonał kradzieży na ponad 4 tys. zł, teraz grozi mu do 5 lat więzienia.
• Policjanci rozbili grupę przestępczą, która od ponad pół roku kradła paliwo na stacjach benzynowych w Łodzi. Zatrzymano 10 osób podejrzanych o ponad 120 kradzieży. Grożą im kary do 5 lat więzienia.
Przepisy prawa energetycznego definiują paliwo jako „paliwa stałe, ciekłe i gazowe będące nośnikami energii chemicznej”. Z kolei nośnik energii, w szczególności paliwo stałe, ciekłe albo gazowe, może być przedmiotem wykonawczym kradzieży jako cudza rzecz ruchoma, np. węgiel, benzyna, olej napędowy czy też gaz płynny do napędzania silników samochodowych (gaz silnikowy) wlany do zbiornika pojazdu.
Odpowiedzialność z kodeksu wykroczeń
Nasz czytelnik może być pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu przepisu zawartego w Kodeksie wykroczeń. Zgodnie z treścią art. 119 § 1 k.w. kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 250 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. W naszym przypadku chodzi o zarzut kradzieży paliwa na 15 zł.
Umyślnie czy nieumyślnie?
Kodeks wykroczeń stanowi, że wykroczenie można popełnić umyślnie lub nieumyślnie. Jednak niektóre zdarzenia mogą być popełnione tylko umyślnie, a zatem odpowiedzialność w takich wypadkach może zachodzić tylko wtedy, gdy zostanie ustalone, iż sprawca wykroczenia popełnił je umyślnie.
Stację benzynową prowadziłem przez 5 lat. Sytuacji, w których ktoś tankował i nie płacił, miałem 3-4 razy w roku. Każde zdarzenie było zgłaszane na Policję, jeżeli udało się spisać numery auta, od razu w momencie zajścia zdarzenia. Jeżeli nie, to odczytywaliśmy numery z monitoringu. Niestety, w żadnym zgłoszonym przypadku organ ścigania nic nie zdziałał. |
- Działanie takiej osoby musi cechować zamiar bezpośredni i kierunkowy (celem jest przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej) analogicznie jak w przypadku art. 278 § 1 k.k. stanowiącego przestępstwo. Kiedy nie można stwierdzić tego celu działania - nie mamy do czynienia z kradzieżą – mówi nasz ekspert.
Za paliwo trzeba zapłacić
W przypadku opisanym przez naszego czytelnika powinien był on natychmiast po zorientowaniu się, iż nie została mu naliczona opłata za paliwo, wrócić na stację i zapłacić. Wówczas nie byłby podejrzany o kradzież.
Obecnie, pół roku po zdarzeniu, czytelnik również powinien zwrócić się do przedsiębiorcy, który prowadzi ową stację benzynową, i uregulować zaległość za zatankowane paliwo, domagając się przy tym wydania stosowanego pokwitowania zapłaty. Jest to rozwiązanie najprostsze, jednak nie zawsze wykonalne.
Jeżeli bowiem przedsiębiorca nie zgodzi się na takie rozwiązanie, wówczas czytelnik będzie musiał wykazać dowody świadczące o tym, że nie było mowy o kradzieży. - Tutaj mogą być pomocne nagrania z kamer na stacji benzynowej, które poświadczą o chęci uregulowania należności z tytułu nabytego paliwa (podejściu sprawcy do kasy i uiszczeniu należności za paliwo) – wyjaśnia Adam Szykuła.
Takie zdarzenia mają miejsce sporadycznie. Stacje Shell są wyposażone w podwójny monitoring. Należą do niego odpowiednie systemy kamer, które rejestrują przez całą dobę wszystkie zdarzenia na stacji. Dodatkowo każda stacja ma ochronę sprawowaną przez specjalistyczne firmy ochrony. Na wszystkich stacjach znajduje się przycisk antywłamaniowy, którego użycie bezpośrednio powiadamia pracowników ochrony obiektów. Stacje Shell ściśle współpracują z policją, zarówno w zakresie powiadamiania o wykroczeniach, jak również prewencyjnie przy wspólnie organizowanych szkoleniach dla pracowników. |
W przypadku, gdy nie zostanie uregulowana płatność za paliwo, obsługa stacji ma obowiązek poinformować o zaistniałym fakcie policję, która dokonuje identyfikacji na podstawie sfilmowanych numerów rejestracyjnych pojazdów, a także wyglądu osób i zeznań świadków. Dlatego najbardziej skuteczną metodą jest stosowanie na stacjach paliw telewizji przemysłowej, która odstrasza potencjalnych sprawców, a w przypadku kradzieży pomaga w ich ściganiu. |
Jeżeli jakiś problem związany z prowadzeniem firmy spędza Ci sen z powiek i nie potrafisz go rozwiązać - napisz do nas. Nasi eksperci m.in. z dziedziny podatków, dotacji unijnych, prawa pracy czy też finansów i bankowości służą pomocą. Do Państwa dyspozycji jest mail interwencje@twoja-firma.pl.
Barbara Sielicka
Bankier.pl
b.sielicka@bankier.pl
Podstawa prawna:
• Ustawa z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny. (Dz.U.1997.88.553),
• Ustawa z 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń. Dz.U.2010.46.275,
• Ustawa z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne. Dz.U.06.89.625.
• Wyrok SN z 5 maja 1999 r., V KKN 406/97, Orz. Prok. i Pr. 2000, nr 4, poz. 6
• Wyrok SN z 26 lutego 2004 r., IV KK 302/03
• Postanowienie Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2006 r. (sygn. akt I KZP 14/06)
• Wyrok SN z 29 października 2001 r., III KKN 364/01, OSN Prok. i Prawo 2002, nr 3, poz. 14
