Wycofywanie się przez Iran z elementów porozumienia nuklearnego tworzy presję i jest źle przyjmowane w Unii Europejskiej - oświadczył w poniedziałek po spotkaniu ministrów spraw zagranicznych krajów UE szef polskiej dyplomacji Jacek Czaputowicz.
Unijni ministrowie, którzy po raz pierwszy, od kiedy Iran zaczął wzbogacanie uranu powyżej limitu z porozumienia nuklearnego (JCPoA), rozmawiali na ten temat, chcieli wysłać do Teheranu sygnał niezadowolenia z tego działania, jednocześnie wskazując, że układ cały czas jest do uratowania.
"My do początku uważaliśmy, że stworzenie mechanizmu JCPoA nie będzie trwałym rozwiązaniem, że Iran nie będzie zadowolony. Iran oczekuje więcej. A teraz mamy mniej za mniej, w związku z tym Iran wycofuje się z pewnych elementów porozumienia stwarzając pewną presję. To jest źle przyjęte w UE i problem ciągle istnieje" - powiedział dziennikarzom w Brukseli Czaputowicz.
W reakcji na przywrócenie przez Stany Zjednoczone Sankcji Iran zaczął na początku miesiąca wzbogacać uran powyżej limitu wyznaczonego w JCPoA na 3,67 proc. Co więcej, Teheran grozi wzbogacaniem uranu do poziomu 20 proc.
"Gdyby Iran osiągnął 20 proc., to wówczas przejście do 80-90 proc., to byłby krótki okres, to byłoby poważne zagrożenie. W związku z tym jest apel do strony irańskiej, żeby pozostać w tym porozumieniu" - zaznaczył szef MSZ.
Minister podkreślał, że zdaniem Polski UE powinna razem ze Stanami Zjednoczonymi rozwiązywać problem i mieć spójną politykę wobec Teheranu. Relacjonując dyskusję ministrów, szef MSZ mówił, że Iran chciałby aby państwa UE łamały wraz z Rosją i Chinami amerykańskie restrykcje, co dla strony unijnej jest nie do przyjęcia. "Ale istnieje wola rozmów, utrzymania tego porozumienia. Ministrowie twierdzą, że ten proces wzbogacania uranu jest jeszcze odwracalny" - powiedział Czaputowicz.
Szef polskiej dyplomacji przewiduje, że dalsze ewentualne wzbogacanie uranu przez Iran spowoduje większy sceptycyzm w UE. "Wydaje mi się, że wówczas stanowisko UE i Stanów Zjednoczonych będzie bardzo bliskie" - ocenił.
Na razie partnerzy z obu stron Atlantyku różnią się w podejściu do Teheranu. Podczas gdy administracja Donalda Trumpa odwiesza sankcje na Iran, UE szuka sposobów, by przynajmniej przedsiębiorcy ze Starego Kontynentu nie rezygnowali ze swoich aktywności w tym kraju. Firmy europejskie w obawie przed restrykcjami USA wycofały się jednak z Iranu.
Czaputowicz uważa, że docelowo Iran oraz Stany Zjednoczone i UE powinny wypracować stałe porozumienie dotyczące Bliskiego Wschodu oraz irańskiej polityki nuklearnej.
Prezydent Donald Trump wycofał USA w 2018 roku z paktu nuklearnego z Iranem, jednak pozostałe mocarstwa, które sygnowały te umowę, chcą ją utrzymać w mocy. Jest to bardzo trudne, bo Waszyngton nałożył sankcje na Iran i grozi takimi retorsjami wszystkim krajom i podmiotom, które tych ograniczeń nie będą respektować.
Z Brukseli Krzysztof Strzępka (PAP)
stk/ mal/ mhr/
