Jak wskazywał resort sprawiedliwości uchwalona pod koniec zeszłego roku nowelizacja jest pierwszą poważną zmianą przepisów o kuratorach sądowych od ponad dwudziestu lat.
Pomoc psychologiczna dla kuratorów sądowych
Ministerstwo Sprawiedliwości w związku z tą nowelizacją akcentowało zwłaszcza nowe zapisy odnoszące się pomocy psychologicznej dla kuratorów, a także bezpłatnej ochrony prawnej w postępowaniach karnych i cywilnych, w których kuratorzy uczestniczą.
Zmiany wprowadzają bowiem rozwiązanie, które ma umożliwić kuratorom sądowym uzyskanie potrzebnej pomocy psychologicznej. Zgodnie z nowelą pracodawca, czyli sąd rejonowy, ma zapewnić kuratorowi zawodowemu, na jego wniosek lub za jego zgodą, taką pomoc.
Nowe przepisy umożliwiają także kuratorowi sądowemu uzyskanie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu karnym, w którym uczestniczył w charakterze pokrzywdzonego lub oskarżyciela posiłkowego. Zwrot kosztów przysługiwać ma także kuratorowi, przeciwko któremu zostało wytoczone powództwo cywilne w związku z wykonywaniem czynności służbowych. Koszty takie zostaną również zwrócone kuratorowi społecznemu, który będzie mógł ubiegać się o to w sądzie rejonowym.
Nowe wymogi dla kuratorów
Wśród innych ważnych zmian wprowadzonych nowelizacją uregulowane zostały zasady nadzoru administracyjnego nad kuratorską służbą sądową oraz ujednolicono zasady odbywania aplikacji kuratorskiej i przeprowadzania egzaminu kuratorskiego.
Zgodnie z nowymi przepisami, kuratorem zawodowym może zostać osoba, która posiada wyłącznie obywatelstwo polskie i wykształcenie wyższe magisterskie z zakresu: psychologii, pedagogiki, socjologii lub prawa albo studia z co najmniej jednej wymienionej dziedziny.
Prezes sądu okręgowego będzie zobowiązany do niezwłocznego złożenia aplikantowi kuratorskiemu po zdanym egzaminie propozycji pracy. Kuratora okręgowego będzie powoływać minister sprawiedliwości spośród kuratorów zawodowych zatrudnionych w danym okręgu sądowym albo "mając na względzie dobro kuratorskiej służby sądowej – spośród kuratorów zawodowych zatrudnionych poza tym okręgiem".
Inne z przepisów odnoszą się do kadencyjności kierowników zespołów kuratorskich, lepszego wykorzystanie kadry kuratorskiej dzięki uelastycznieniu zasad przenoszenia i delegowania kuratorów między zespołami i sądami oraz wzrostu wysokości ryczałtów dla kuratorów zawodowych i społecznych.
Kuratorzy dostaną więcej pieniędzy
Nowe przepisy regulują też kwestie związane z dodatkami funkcyjnymi. Przewidziano wprowadzenie dodatków w związku z prowadzeniem zajęć w ośrodku kuratorskim w formie miesięcznego ryczałtu. Kuratorowi zawodowemu może być też przyznany na czas określony dodatek specjalny do wysokości 40 proc. wynagrodzenia zasadniczego.
Nowelizacja wprowadziła też tytuł honorowy - dyplomowanego kuratora specjalisty. Przysługuje on kuratorowi posiadającemu co najmniej 20-letni okres pracy, w tym co najmniej 5-letni okres pracy jako kurator specjalista oraz znaczący dorobek zawodowy. Dzień 25 czerwca został ustanowiony świętem kuratorskiej służby sądowej.
Nowela wprowadziła też zmiany w postępowaniach dyscyplinarnych kuratorów zawodowych. Przepisy rozszerzyły odpowiedzialność dyscyplinarną kuratora zawodowego o przesłankę nieprzestrzegania zasad etyki zawodowej. W katalogu kar przewidziano też nowy rodzaj kary – upomnienie, a usunięto z niego karę nagany z ostrzeżeniem. Zmiany dotyczą także sposobu powoływania rzecznika dyscyplinarnego kuratorów, którego wcześniej wybierało okręgowe zgromadzenie kuratorów spośród swoich członków. Zgodnie z nowelą, rzecznika powoływać ma prezes sądu okręgowego.
"Kuratorzy dostarczają sądowi ważnych informacji o swoich podopiecznych, pozwalając podjąć odpowiednie decyzje oraz przywracają człowieka społeczeństwu. Ponad 20 lat funkcjonowania dotychczasowej ustawy pokazało, że jest ona skutecznym narzędziem realizacji polityki państwa" - mówił w grudniu zeszłego roku, gdy zakończono prace legislacyjne nad nowelizacją, wiceminister sprawiedliwości Michał Woś.(PAP)
autor: Marcin Jabłoński
mja/ itm/