Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chce uregulowania pracy stażystów. Opublikowany w piątek na stronie RCL projekt ustawy o stażach zakłada m.in. wprowadzenie minimalnego miesięcznego wynagrodzenia dla stażystów czy ograniczenia czasu trwania umowy o staż do 6 miesięcy.
Regulacja autorstwa resortu pracy uchyla obowiązującą ustawę o praktykach absolwenckich. W uzasadnieniu projektu resort podkreślił, że obowiązujące przepisy dopuszczają różnorodne sposoby organizacji staży i praktyk, a rozproszone i niejednorodne prawodawstwo w tym obszarze skutkuje brakiem jednolitych standardów jakości staży.
Projektodawca zdefiniował staż jako: „wykonywanie zadań w celu zdobycia wiedzy, umiejętności praktycznych i doświadczenia zawodowego na podstawie umowy między stażystą a organizatorem stażu niebędące pracą wykonywaną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę”.
Staż to nie praca za darmo. Minimalne stawki
Głównym założeniem projektu jest wprowadzenie zakazu bezpłatnych staży. Zgodnie z projektowaną regulacją organizator stażu będzie zobowiązany do wypłacania miesięcznego świadczenia pieniężnego dla stażystów, ustalanego w wysokości minimalnej równej 35 proc. przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Obecnie byłoby to ok. 3070 zł brutto. Jednocześnie wysokość miesięcznego świadczenia pieniężnego nie mogłaby przekraczać wysokości przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (obecnie byłoby to ok. 8771 zł brutto).
Minimalne miesięczne wynagrodzenie nieletniego stażysty ustalono natomiast na poziomie 250 zł. Organizatorowi stażu przysługiwać będzie dofinansowanie ze środków Funduszu Pracy w wysokości 250 zł za każdy pełny miesiąc stażu, jeżeli staż został zrealizowany w wymiarze co najmniej 120 godzin miesięcznie.
Umowa na pół roku i obowiązkowy opiekun
Staż będzie odbywać się na podstawie pisemnej umowy o staż (która będzie rodzajem umowy cywilnoprawnej), zawartej pomiędzy stażystą a organizatorem stażu. Okres stażu nie będzie mógł przekraczać sześciu miesięcy. Czas ten będzie mógł zostać wydłużony o czas usprawiedliwionej nieobecności stażysty. Ponadto organizator nie będzie mógł wymagać od stażysty posiadania wcześniejszego doświadczenia w zawodzie, w którym odbywany będzie staż. Organizator będzie również zobowiązany do wyznaczenia opiekuna, nadzorującego stażystę.
Umowa o staż będzie musiała zawierać m.in. rodzaj wykonywanych zadań, w ramach których stażysta ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne, program stażu czy zobowiązanie organizatora do zapewnienia należytej realizacji stażu zgodnie z ustalonym programem.
Czas pracy, ubezpieczenie i dni wolne
Resort chce również objęcia stażysty obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, na zasadach analogicznych dla zleceniobiorców, oraz ubezpieczeniem od następstw nieszczęśliwych wypadków, chyba że stażysta wybierze ubezpieczenie chorobowe.
W projekcie ustalono, iż wymiar czasu pracy stażysty będzie nie krótszy niż 4 godziny i nie dłuższy niż 8 godzin na dobę. Wynosić ma przeciętnie 40 godzin w pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy. Staż będzie mógł być realizowany także w niepełnym wymiarze czasu – minimalnie na pół etatu.
Stażyście przez pierwsze 90 dni stażu przysługiwać ma jeden dzień wolny za każde 30 dni kalendarzowych odbywania stażu oraz 2 dni wolne za każde kolejne 30 dni kalendarzowych powyżej 90 dni. Przy niepełnym miesiącu odbywania stażu przysługujący stażyście wymiar dni wolnych oblicza się proporcjonalnie, zaokrąglając w górę do pełnych dni.
Stażysta będzie mógł pracować w niedziele i święta, w porze nocnej, w systemie pracy zmianowej, o ile charakter i rodzaj pracy będą tego wymagać.
Ograniczenia dla pracodawców i tło zmian
Stażysta nie będzie mógł ponownie odbyć stażu u tego samego organizatora, u którego wcześniej go odbywał, albo był zatrudniony, „w szczególności jako młodociany pracownik” w celu przygotowania zawodowego, jeżeli od dnia zakończenia poprzedniego stażu lub zatrudnienia nie upłynęły co najmniej 24 miesiące.
Regulacja doprecyzowuje, iż u organizatora będącego pracodawcą staż będą mogły odbywać osoby w liczbie nieprzekraczającej liczby pracowników zatrudnionych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Autorzy proponowanych zmian w uzasadnieniu przywołują badania przeprowadzone w 2023 r. na zlecenie MRPiPS. Według nich ponad jedna trzecia pracodawców deklarujących, że oferują praktyki, realizuje je tylko w formie bezpłatnej, a kolejne niespełna 20 proc. oferuje odpłatne praktyki tylko w przypadku niektórych ofert.
Pracodawcy oferujący odpłatne praktyki w większości wypłacali wynagrodzenie poniżej 1800 zł. Około 20 proc. osób młodych biorących udział w badaniu skorzystało z nieobowiązkowych praktyk i staży w trakcie nauki lub studiów, a niespełna 18 proc. skorzystało z tych form po zakończeniu edukacji.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. (PAP)
kblu/ mhr/
