Od 1 stycznia 2024 roku osoby uprawnione mają otrzymać świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł na każde dziecko do 18. roku życia. Jak się okazuje, nie każdy jest zadowolony z podwyżki 500+. Jak to świadczenie wychowawcze wpływa na inne świadczenia i czy można z niego zrezygnować? Tłumaczymy.
Od 1 lipca 2019 roku świadczenie 500+ wypłacane jest na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochód osiągany przez rodzinę.
Prawo do świadczenia wychowawczego jest ustalane na roczny okres trwający od 1 czerwca do 31 maja następnego roku. Aktualnie rodzice uprawnieni otrzymali prawo do jego pobierania od 1 czerwca 2023 roku do 31 maja 2024 roku. Nie ma potrzeby składania nowych wniosków na nowy rok.
Od stycznia 2024 roku świadczenie będzie wyższe i każdy z uprawnionych zamiast dotychczas wypłacanych 500 zł na dziecko ma otrzymywać 800 zł. Jak się okazuje, nie każdy jest zadowolony z podwyżki świadczenia, a jego wyższa wartość komplikuje pobieranie innych świadczeń.
Do redakcji Bankier.pl zwróciła się czytelniczka z pytaniem: Czy mogę zrezygnować z pobierania świadczenia 800+ od nowego roku i pozostać przy 500+? Czy jeżeli to się uda, będę mogła powrócić do pobierania świadczenia w pełnej wysokości?
500+ a świadczenia pobierane w innym państwie
Od 1 czerwca 2022 roku zmieniły się przepisy dotyczące pobierania jednocześnie świadczenia 500+ oraz świadczeń z innych unijnych państw.
Nasza czytelniczka pytała o pozostanie przy niższym świadczeniu wychowawczym z uwagi na otrzymywane świadczenie z Niemiec. Pani Joanna jest nieaktywna zawodowo, a jej mąż pracuje właśnie w tym kraju. Jak wynika z obowiązujących przepisów, po stronie niemieckiej leży pierwszeństwo do wypłaty świadczeń, jednakże w Polsce, po nowelizacji ustawy, może być przyznane prawo do świadczenia wychowawczego, do którego uprawniony jest rodzic dziecka niezależnie od ustalonego pierwszeństwa do wypłaty świadczeń. O przyznanym w Polsce świadczeniu wychowawczym urząd wojewódzki poinformuje instytucję zagraniczną, jednakże obowiązek ten spoczywa również na rodzicu. Od decyzji instytucji niemieckiej zależy wysokość świadczenia Kindergeld dla dzieci naszej czytelniczki.
Stąd też mąż Pani Joanny powinien poinformować niemiecki organ wypłacający świadczenie wychowawcze o jego podwyżce. Trzeba pamiętać, że w przypadku kiedy świadczenia są nienależnie pobierane, rodzice lub opiekunowie muszą się liczyć z ich zwrotem w pełnej wysokości wraz z odsetkami.
Podwyżka 500+ i świadczenia wychowawcze w innym państwie - to muszą zrobić rodzice
Jak wynika z obowiązujących przepisów po spełnieniu warunków świadczenie wychowawcze 500+ w Polsce przyznawane jest w pełnej wysokości niezależnie od wyznaczonego przepisami unijnymi państwa pierwszeństwa. Stąd, kiedy wnioskodawca lub drugi rodzic dziecka:
- mieszka lub pracuje
- albo pobiera świadczenie, takie jak np. emerytura, renta czy zasiłek dla bezrobotnych w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegii, Islandii i Liechtensteinie), Szwajcarii lub w niektórych przypadkach Wielkiej Brytanii,
ma obowiązek wykazać powyższe informacje we wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego. Brak wykazania powyższych danych może skutkować uznaniem przyznanego wcześniej świadczenia za nienależnie pobrane.
Ustaleniem czy i w jakim okresie w sprawie mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, zajmują się urzędy wojewódzkie. Jeżeli ze złożonego do ZUS-u wniosku wynika, że może on podlegać koordynacji unijnej po przyznaniu prawa do świadczenia wychowawczego, wniosek wraz z dokumentacją jest przekazywany przez ZUS do urzędu wojewódzkiego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy w celu prowadzenia wymiany informacji z instytucją zagraniczną, w tym poinformowania o przyznanym w Polsce w pełnej wysokości świadczeniu.
Wnioskodawca ma również obowiązek poinformować instytucję zagraniczną o wszelkich zmianach sytuacji rodzinnej, osobistej lub zawodowej, które mają wpływ na prawo do świadczeń zagranicznych, w tym o przyznanym w Polsce świadczeniu.
W związku z obowiązującymi przepisami polskie świadczenie 500+, a po podwyżce 800+ jest wypłacane w pełnej wysokości niezależnie od państwa pierwszeństwa określonego w przepisach unijnych. Ostateczna decyzja o ustaleniu prawa i wysokości świadczeń zagranicznych należy zatem do instytucji przyznających uprawnienia. Stąd świadczenia pobierane za granicą mogą zostać obniżone lub odebrane po podwyżce świadczenia 500+. Trzeba zatem pamiętać o obowiązkach, jakie ciążą na rodzicach lub opiekunach uprawnionych do świadczenia wychowawczego.
Rezygnacja z 500+. Jak można wycofać wniosek o świadczenie?
System PUE ZUS daje możliwość wycofania wniosku o świadczenie wychowawcze.
Osoba, która chce wycofać wniosek o 500+, musi to zrobić za pomocą konta PUE ZUS, gdzie może złożyć wnioski:
- SW-WYC – jeżeli chce wycofać wniosek o świadczenie wychowawcze (dla rodziców, osób sprawujących pieczę nad dzieckiem, opiekunów prawnych, opiekunów faktycznych),
- SW-D-WYC – jeżeli chce wycofać wniosek o świadczenie wychowawcze (dla dyrektorów placówek opiekuńczo-wychowawczych lub opiekuńczo-terapeutycznych, interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego lub domu pomocy społecznej).
Nowy wniosek o ewentualne świadczenie też będzie można złożyć, trzeba jednak pamiętać, że ZUS nie wyrówna świadczenia za czas, kiedy rodzice lub opiekunowie zrezygnowali z jego pobierania lub nie złożyli wniosku w określonych terminach.
