Podstawą prawną istnienia PZPN jest art. 7 ust. 1 ustawy z 29 lipca 2005 r. o sporcie kwalifikowanym. Zgodnie z ustawą PZPN ma monopol na podejmowanie decyzji istotnych dla gry w piłkę nożną na poziomie ogólnokrajowym. Członkami PZPN - na mocy jego statutu - są kluby sportowe prowadzące sekcje piłki nożnej, wojewódzkie związki piłki nożnej i inne osoby prawne. PZPN jest stowarzyszeniem, podlega przepisom ustawy z 7 kwietnia 1989 r. o stowarzyszeniach. Ma osobowość prawną, jest wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego.
Pozycja prawna związków sportowych jest uregulowana w dwóch ustawach: o stowarzyszeniach i o sporcie kwalifikowanym. Przepisy o nadzorze w ustawie o sporcie kwalifikowanym - jako regulujące nadzór nad jedną tylko kategorią stowarzyszeń (polskich związków sportowych) - są szczególne w stosunku do przepisów o nadzorze w ustawie o stowarzyszeniach. Związki sportowe wyłączone zostały z nadzoru ogólnego, w którym decydujące kompetencje mają sądy powszechne, i poddane nadzorowi ministra sportu i turystyki oraz orzecznictwu sądu przy Polskim Komitecie Olimpijskim.
Szczególny nadzór
Nadzór nad PZPN sprawuje minister sportu i turystyki. Tak stanowi art. 18 ust. 1 ustawy o sporcie kwalifikowanym. Do 5 października 2007 r. obowiązywał art. 23 ust. 1 tej ustawy przyznający ministrowi uprawnienie do zawieszenia w czynnościach władz związku i wyznaczenia kuratora. Skorzystał z niego minister Tomasz Lipiec. Po zmianie przepisu minister już nie może podjąć takiej decyzji. Ustawa przyznaje mu prawo wystąpienia do Trybunału Arbitrażowego do spraw Sportu, działającego przy Polskim Komitecie Olimpijskim, o zawieszenie w czynnościach członków związku sportowego albo całych jego władz. Taką ścieżkę wybrał minister Mirosław Drzewiecki. W obu przypadkach zawieszenie uzależnione było od spełnienia tych samych przesłanek z art. 23 ust. 1 ustawy o sporcie kwalifikowanym, tj. od stwierdzenia, że PZPN działa niezgodnie z prawem - statutem lub regulaminami.
Nietypowy sąd arbitrażowy
Trybunał Arbitrażowy do spraw Sportu nie jest typowym sądem arbitrażowym. W polskim systemie sądy arbitrażowe nie są powoływane ustawą, ich właściwość rzeczowa jest generalna i obejmuje spory o prawa majątkowe i niemajątkowe. Poza tym od rozstrzygnięcia sądu polubownego służy skarga do sądu powszechnego o uchylenie wyroku. W przypadku Trybunału rzecz ma się inaczej.
Jaka kompetencję władczą ma Trybunał Arbitrażowy do spraw Sportu? Jakie środki odwoławcze są przypisane do orzeczeń Trybunału? Co oznacza zawieszenie władz PZPN przez Trybunał? Kto może wnieść w tej sprawie skargę kasacyjną do SN? Czy orzeczenie Trybunału w sprawie zawieszenia Zarządu mogło być proceduralnym zaskoczeniem dla zainteresowanych?
Krzysztof Kluj, radca prawny, Warszawska Kancelaria Prawnicza Krzysztof Kluj
Więcej: Gazeta Prawna 2.10.2008 (193) - str. 16
Źródło:
