O tym, że ZUS umarza „jakieś” zaległe składki chyba słyszał każdy.
Zastosowanie przepisów ustawy abolicyjnej w praktyce rodzi jednak wiele
pytań i wątpliwości. Zakład Ubezpieczeń Społecznych postanowił je
wyjaśnić, odpowiadając na najczęściej zadawane pytania.
foto: thinkstock
Ustawa
abolicyjna, a dokładnie ustawa o umorzeniu należności powstałych z
tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą
działalność, dotyczy tylko zaległości w opłacaniu składek za okres od 1
stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. Abolicją objęte są nieopłacone
składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe za osoby
obowiązkowo podlegające tym ubezpieczeniom z tytułu prowadzonej
działalności, a także składki na ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy,
opłaty prolongacyjne koszty upomnienia, opłaty dodatkowe i koszty
egzekucyjne naliczone przez ZUS za ten sam okres.
Czy to mnie dotyczy?
Tak, możesz skorzystać z umorzenia, jeśli spełniasz określone w ustawie kryteria. Ustawa abolicyjna dotyczy tych osób, które w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r. podlegały obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu prowadzonej działalności. Rozumie się przez to: prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, bycie twórcą lub artystą, osobą prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu, bycie wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej albo partnerskiej.
Nie mam zaległości, ale czy należy mi się zwrot?
![]() |
» Co zrobić, gdy zapłaci się niewłaściwą kwotę podatku lub składek ZUS? |
Chociaż wiele osób uzna to za niesprawiedliwe, to ustawa abolicyjna nie przewiduje możliwości umorzenia należności, które zostały wcześniej zapłacone. Krótko mówiąc, ZUS podaruje należności tylko swoim dłużnikom, ale nie zwróci pieniędzy osobom, które w tamtym czasie regularnie opłacały wszystkie składki.
ReklamaCzy ZUS może umorzyć tylko składki zdrowotne?
Nie, ponieważ ustawa abolicyjna jest tak skonstruowana, że dotyczy umorzenia zaległych składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe, a umorzenie zaległości w opłacaniu składek zdrowotnych czy na Fundusz Pracy jest skutkiem umorzenia tych pierwszych. Jeśli osoba chcąca skorzystać z umorzenia należności posiada zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne albo Fundusz Pracy (za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r.), ale nie posiada zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za ten okres, to ZUS nie może wydać decyzji tylko o darowaniu składek zdrowotnych.

Jaką formę opodatkowania wybrać?
Własna działalność gospodarcza a podatki
Założyłeś własną firmę? Kolejnym krokiem w jest wybór sposobu rozliczania się ze skarbówką z tytułu osiąganych dochodów. Odpowiednia formy opodatkowania, dopasowana do potrzeb przedsiębiorcy, niesie ze sobą korzyści finansowe. Warto o nich wiedzieć!<BR>
Pobierz e-booka zostawiając zgody, albo zapłać 20 zł
Masz pytanie? Napisz na marketing@bankier.pl
Czy mogę się ubiegać o umorzenie odziedziczonych długów?
Tak, ponieważ zgodnie z przepisami spadkobierca również może wystąpić o umorzenie należności za okres od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., jeśli w zakresie tych zobowiązań Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję o jego odpowiedzialności. Taka osoba powinna złożyć odpowiedni wniosek w ciągu 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy abolicyjnej, czyli do 15 stycznia 2015 r. Jeśli zaś ZUS wyda decyzję o odpowiedzialności spadkobierców po dniu wejścia w życie tej ustawy, to wniosek o umorzenie należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tej decyzji (chyba, że termin 24 miesięczny jest dłuższy).
Czy mogę złożyć taki wniosek za męża?
Nie, nawet jeśli odpowiada Pani z majątku wspólnego za zobowiązania męża. Oprócz osób, które nie płaciły swoich składek na ubezpieczenie społeczne w terminie od 1 stycznia 1999 r. do 28 lutego 2009 r., z wnioskiem o umorzenie mogą wystąpić jedynie spadkobiercy lub osoby trzecie, jeśli w zakresie tych zobowiązań ZUS wydał decyzję o ich odpowiedzialności. Odpowiedzialność finansowa za długi męża wynika zaś z przepisów Ordynacji podatkowej. W tym przypadku z wnioskiem o umorzenie należności może wystąpić tylko płatnik składek, czyli pani mąż.
Czy mogę złożyć wniosek o umorzenie składek za pracowników?
![]() |
» W 2014 r. składki ZUS znowu w górę |
Nie, ogólna zasada jest taka, że abolicja przewiduje tylko umorzenie należności osoby podlegającej obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności. Jeśli jednak płatnik składek wniósł odwołanie od decyzji wydanej wcześniej przez ZUS do sądu, to postępowanie Zakładu zostanie zawieszone, ponieważ rozpatrzenie sprawy i wydanie ostatecznej decyzji o umorzeniu będzie zależało od rozstrzygnięcia wstępnego przez sąd.
ZUS mi odmówił, czy mogę spróbować jeszcze raz?
Tak, w sytuacji wydania przez ZUS decyzji odmownej w sprawie umorzenia należności można zwrócić się jeszcze raz z wnioskiem o umorzenie na podstawie przepisów ustawy abolicyjnej. Jedynym ograniczeniem jest ostateczny termin składania wniosków, czyli 15 stycznia 2015 r.
Czy ZUS może rozłożyć pozostały dług na raty?
Tak, rozłożenie na raty składek niepodlegających umorzeniu jest możliwe, jednak wyłączeniem należności w kwocie odpowiadającej wysokości składki na ubezpieczenie emerytalne, a także składki na ubezpieczenia zdrowotne za ubezpieczonych nie będących płatnikami składek na własne ubezpieczenia, czyli na przykład pracowników, zleceniobiorców wraz z odsetkami za zwłokę. Podstawowym warunkiem rozłożenia zadłużenia na raty jest więc opłacenie tych należności. Termin spłaty będzie wynikał z zawartej umowy o rozłożeniu należności na raty.
Jakie są „skutki uboczne” abolicji?
Okres, za który składki zostały umorzone, nie podlega uwzględnieniu przy ustalaniu prawa i wysokości emerytur i rent z ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń, do których prawo jest uzależnione od posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. Skutkiem negatywnym będzie to, że kwota umorzonych składek nie podlega wliczeniu do podstawy obliczenia emerytury.
Opracowane na podstawie wypowiedzi Iwony Kowalskiej, rzeczniczki ZUS we Wrocławiu.
Justyna Niedbał
Bankier.pl