Powiązanie prawa do świadczenia wychowawczego dla cudzoziemców z państw trzecich z aktywnością na rynku pracy oraz nauką dzieci w polskiej szkole zakłada projekt ustawy, którego założenia opublikowano w wykazie prac legislacyjnych rządu.
Chodzi o projekt ustawy o weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o zmianie niektórych ustaw autorstwa MSWiA. Projektowana regulacja przewiduje m.in. zmiany w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, a także w ustawie o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka - "Aktywny rodzic".
Propozycja zakłada powiązanie prawa do świadczenia wychowawczego dla cudzoziemców z państw trzecich z aktywnością na rynku pracy oraz nauką dzieci w polskiej szkole oraz zmiany uzależniające wypłatę świadczenia wychowawczego od aktywności zawodowej rodziców oraz doprecyzowujące przepisy o prawie do świadczeń na dzieci, które nie ukończyły 18 lat, a nie uczą się już w szkole średniej.
Ma to zapobiec napływowi cudzoziemców, których celem jest głównie utrzymywanie się ze świadczeń oferowanych na terytorium Polski. Jednocześnie - jak piszą autorzy projektu - zapobiegają ryzyku wystąpienia wykluczenia społecznego cudzoziemców legalnie przebywających na terytorium Polski.
Projekt zakłada ponadto możliwość wstrzymania świadczenia w przypadku niespełnienia przesłanek ustawowych. Zgodnie z propozycją wskazany zostanie katalog cudzoziemców, którzy są zobowiązani do posiadania numeru PESEL w celu umożliwienia jednoznacznej identyfikacji wnioskodawcy i dziecka, na które ma być wypłacane świadczenie.
Weryfikacja przez PESEL i ZUS
Możliwe będzie ponadto udostępnianie w drodze teletransmisji przez ministra właściwego do spraw informatyzacji z Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności danych cudzoziemców - w tym numeru PESEL - do Krajowego Rejestru Cudzoziemców, prowadzonego przez Komendanta Głównego Straży Granicznej w celu zapewnienia zgodności danych w rejestrach państwowych.
Zmiany umożliwią Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, w celu wypłaty świadczeń lub ich wstrzymania, weryfikację w rejestrze prowadzonym przez Komendanta Głównego Straży Granicznej spełnienia przesłanki zamieszkiwania cudzoziemców na terenie Polski.
Możliwe będzie również weryfikowanie pobytu dzieci na terytorium Polski przy nadawaniu numeru PESEL oraz gromadzenie w rejestrze PESEL informacji o rodzaju dokumentu podróży cudzoziemca.
"Znaczący wzrost napływu cudzoziemców do Polski"
Autorzy projektu propozycje zmian motywują m.in. obserwowanym od 2014 r. znaczącym wzrostem napływu cudzoziemców do Polski, zarówno w celach zarobkowych, jak i w związku z sytuacją w Ukrainie, w tym zajęciem Krymu przez Rosję, a następnie pełnoskalową agresją Rosji na Ukrainę.
"Od 2020 r. znacząco rosła również liczba wniosków o legalizację pobytu przez cudzoziemców z państw trzecich. W efekcie, Polska przekształciła się z kraju o charakterze typowo emigracyjnym w państwo migracyjno-emigracyjne, z rosnącym napływem cudzoziemców" - czytamy.
Jak wskazują projektodawcy, obecnie w Polsce mieszka między 2,3 a 2,5 mln cudzoziemców, których pobyt można określić jako długookresowy. "Doświadczenia wielu państw, na terenie których znajduje się liczna grupa cudzoziemców, wskazują na ryzyko wykorzystywania przez nich systemu polityki społecznej w celu uzyskiwania dodatkowych dochodów lub traktowania świadczeń rodzinnych i socjalnych jako alternatywy dla poszukiwania i podejmowania zatrudnienia" - napisano w wykazie prac legislacyjnych rządu. Zmiany mają wyeliminować te nadużycia.
Projektowane rozwiązania nie będą dotyczyły cudzoziemców, którzy są obywatelami Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, podlegają koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, bądź odrębnym regulacjom w tym zakresie na podstawie umów dwustronnych.
Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to II kwartał 2025 r.(PAP)
mchom/ mark/
