REKLAMA
PROMOCJA CITI I BANKIER.PL

Zmiany w ustawie o rachunkowości

2008-05-08 07:13
publikacja
2008-05-08 07:13

Nowelizacja ustawy o rachunkowości miała na celu przede wszystkim dostosowanie naszych krajowych przepisów do regulacji unijnych. Jednak „przy okazji” do ustawy wprowadzono również inne zmiany. Warto więc prześledzić, co i kiedy zmieni się w przepisach.

Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości została opublikowana w Dzienniku Ustaw z dnia 17 kwietnia 2008 r. nr 63, pod pozycją 393. Większość nowych przepisów wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. i będzie miała zastosowanie do sprawozdań finansowych za 2009 r. Są jednak i takie, które należy uwzględnić już w 2008 r. i sprawozdaniu finansowym za ten rok. Omawiając zmiany wprowadzone ustawą nowelizującą zaczniemy właśnie od tych, które weszły w życie najszybciej, tj. z dniem 2 maja 2008 r.


Dostosowanie do dyrektywy UE

Przyspieszone wejście w życie, w stosunku do pozostałych regulacji, dotyczy przepisów dostosowujących ustawę o rachunkowości do postanowień Dyrektywy 2006/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. Zmiany w tym zakresie dotyczą kilku aspektów.

Definicje organów zarządzających i nadzorujących uzupełniono o organ administrujący, który może zostać ustanowiony m.in. w takich jednostkach, jak spółka europejska czy spółdzielnia europejska. Ponadto, zgodnie z wymogami dyrektywy, wprowadzono odpowiedzialność kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego za sporządzenie i publikację sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Będą oni solidarnie odpowiedzialni wobec jednostki za szkodę wyrządzoną naruszeniem tych obowiązków (wynika to z nowego art. 4a ustawy o rachunkowości).

Inne zmiany dostosowawcze polegają na wprowadzeniu konieczności wykazywania większej ilości informacji w sprawozdaniu finansowym. „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” należy wykazać:

  • charakter i cel gospodarczy zawartych przez jednostkę umów nieuwzględnionych w bilansie w zakresie niezbędnym do oceny ich wpływu na sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy,
     
  • istotne transakcje z podmiotami (ze stronami) powiązanymi wraz z ich kwotami, a także informacje określające charakter tych powiązań w przypadku, gdy transakcje nie zostały przeprowadzone na warunkach rynkowych,
     
  • wynagrodzenie biegłego rewidenta lub firmy audytorskiej za świadczone za rok obrotowy usługi w zakresie obowiązkowego badania rocznego sprawozdania finansowego, inne usługi poświadczające, usługi doradztwa podatkowego oraz pozostałe usługi.

Natomiast w sprawozdaniu z działalności trzeba będzie uwzględnić oprócz zdarzeń określonych w art. 49 ust. 2 pkt 1-7 ustawy o rachunkowości, dodatkowo informację o stosowaniu ładu korporacyjnego w przypadku jednostek, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do obrotu na jednym z rynków regu­lowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego (dodany pkt 8).

Uwaga! Przepisy te weszły w życie z dniem 2 maja 2008 r. i mają zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2008 r.


O nieruchomościach inwestycyjnych

W art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy o rachunkowości zmieniono definicję inwestycji w nieruchomości. Dotychczasowa definicja mówi, że do inwestycji zaliczyć można nieruchomości, które zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych i nie są wykorzystywane gospodarczo. Nowa definicja inwestycji obejmuje te nieruchomości, które nie są użytkowane przez jednostkę, lecz są posiadane przez nią w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych.

Inwestycjom w nieruchomości poświęcono przy okazji nowelizacji ustawy więcej uwagi. W rozszerzonej definicji pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych wskazuje się, że obejmują one m.in. koszty i przychody związane z utrzymywaniem nieruchomości zaliczonych do inwestycji, w tym także z aktualizacją wartości tych inwestycji, jak również z ich przekwalifikowaniem do środków trwałych, jeżeli do wyceny inwestycji przyjęto cenę rynkową bądź inaczej określoną wartość godziwą (nowy art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. c).

Rozwiązuje to problem ujęcia w księgach rachunkowych skutków wyceny nieruchomości inwestycyjnej w cenach rynkowych. Warto w tym miejscu nadmienić, że dotychczas zastosowanie w przypadku takiej wyceny znajdował art. 35 ust. 4 ustawy o rachunkowości, który wzrost wartości inwestycji nakazywał zaliczać na zwiększenie kapitału (funduszu) z aktualizacji, a obniżenie wartości - na zmniejszenie tego kapitału, a następnie w koszty finansowe. Po nowelizacji wyraźnie wyłączono nieruchomości inwestycyjne z zakresu tego przepisu.

Warto też wiedzieć, że do tej pory z przepisów ustawy o rachunkowości wynikało, że nieruchomości inwestycyjne powinny być inwentaryzowane drogą weryfikacji. Po nowelizacji nieruchomości zaliczone do inwestycji będą inwentaryzowane drogą spisu z natury. Ponadto nieruchomości takie znajdujące się na terenie strzeżonym można będzie inwentaryzować raz w ciągu 4 lat. Wynika to ze zmian wprowadzonych do art. 26 ust. 1 i 3 ustawy o rachunkowości.


Brak obowiązku zamykania ksiąg

Obecnie mamy dwie wyjątkowe sytuacje wskazane w ustawie o rachunkowości, w których można nie zamykać ksiąg rachunkowych:

  • przekształcenie spółki osobowej oraz spółki cywilnej w inną spółkę osobową oraz
     
  • połączenie jednostek metodą łączenia udziałów, gdy nie powoduje to powstania nowej jednostki.

Nowelizacją wprowadzono możliwość niezamykania ksiąg rachunkowych dodatkowo w przypadku:

  • przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową,
     
  • ogłoszenia upadłości jednostki z możliwością zawarcia układu,
     
  • gdy podział jednostki następuje przez wydzielenie.

Mówią o tym nowe ust. 3 i 3a w art. 12 ustawy o rachunkowości.

Trzeba też wiedzieć, że ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu nie będzie przeszkodą do uznania, że działalność jednostki będzie kontynuowana (nowy art. 29 ust. 3). Będzie to także stanowiło okoliczność powodującą możliwość odstąpienia od inwentaryzacji (nowy art. 26 ust. 5).


Zmiana zasad wyceny

Do ustawy o rachunkowości wprowadzono możliwość wyceny udziałów w innych jednostkach i inwestycji w skorygowanej cenie nabycia. Jest to cena nabycia (wartość), w jakiej składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych został po raz pierwszy wprowadzony do ksiąg rachunkowych, pomniejszona o spłaty wartości nominalnej, odpowiednio skorygowana o skumulowaną kwotę zdyskontowanej różnicy między wartością początkową składnika i jego wartością w terminie wymagalności, wyliczoną za pomocą efektywnej stopy procentowej, a także pomniejszona o odpisy aktualizujące wartość.

Wprowadzono też uproszczenie dla jednostek, których sprawozdanie finansowe nie podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Jednostki te dokonując wyceny produktów nie muszą ustalać kosztu niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. Mimo że Komitet Standardów Rachunkowości opracował stanowisko w sprawie ustalania kosztu wytworzenia dla celów bilansowej wyceny zapasów (Dz. Urz. Ministra Finansów z 2007 r. nr 2, poz. 11), ustalenie tych kosztów przysparza wiele trudności. Po nowelizacji jednostki niepodlegające badaniu obliczając koszt wytworzenia produktu zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości, będą mogły do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od ceny sprzedaży netto.

Ważną i oczekiwaną zmianą jest ujednolicenie przepisów ustawy o rachunkowości z przepisami ustaw o podatku dochodowym w kwestii przeliczania kosztów i przychodów wyrażonych w walucie obcej. Nowy art. 30 ust. 2 ustawy o rachunkowości mówi, że wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w pkt 1, a także w przypadku pozostałych operacji.

Uwaga! Omówione zmiany (z wyłączeniem przepisów dostosowawczych do dyrektywy UE) wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. i będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2009 r.



autor: Dorota Przybyszewska
Gazeta Podatkowa Nr 452 z dnia 2008-05-08
Źródło:
Tematy
Załóż konto osobiste w apce Moje ING i zgarnij do 600 zł w promocjach od ING
Załóż konto osobiste w apce Moje ING i zgarnij do 600 zł w promocjach od ING

Komentarze (0)

dodaj komentarz

Powiązane: Nieruchomości

Polecane

Najnowsze

Popularne

Ważne linki