Wywóz śmieci drenuje portfele. Podwyżki sięgnęły nawet 100 proc.

Od 13 proc. do nawet 135 proc. więcej za wywóz śmieci płacą po podwyżkach mieszkańcy największych polskich miast. I to niezależnie od tego, czy segregują odpady, czy nie. Gminy, w których podwyżki są najwyższe, tłumaczą je wyższymi kosztami odbioru i składowania śmieci.

W większości największych polskich miast zastosowano różne wysokości stawek dla mieszkańców segregujących odpady i nie robiących tego. W Polsce z segregacją śmieci wciąż są problemy. Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego za 2019 r., najlepiej radzili sobie z tym mieszkańcy woj. śląskiego, gdzie segregacji podlegało 38,8 proc. odpadów komunalnych.

Poza woj. śląskim,. najwięcej posegregowanych śmieci na statystycznego mieszkańca przypadało w również na Śląsku, tyle że Dolnym – 127 kg z 405 kg śmieci generowanych rocznie, czyli 31,4 proc.

Najgorzej pod tym względem było w woj. łódzkim, gdzie na 333 kg odpadów generowane średnio w ciągu roku przez mieszkańca, segregacji podlegało jedynie 54 kg, czyli 16,2 proc.

Warszawa

Najmocniej odbiór odpadów komunalnych podrożał w Warszawie. Jeszcze w marcu mieszkańców stolicy obowiązywały zryczałtowane stawki - 65 zł dla osób mieszkających w budynkach wielorodzinnych i 94 zł dla właścicieli domów jednorodzinnych.

Obowiązujące od 1 kwietnia opłaty została uzależniona od zużycia wody. Za każdy metr sześcienny trzeba płacić 12,73 zł. Dotyczy to zarówno bloków jak i domów jednorodzinnych. To maksymalny wymiar opłaty jaką określa tzw. ustawa śmieciowa.

Opłata jest liczona na podstawie średniego zużycia wody z sześciu kolejnych miesięcy w ciągu ostatniego roku. O tym, które miesiące będą podstawą do obliczenia stawki decydują zarządcy nieruchomości.

Jeśli jednak w danym budynku nie ma wodomierza lub lokal nie jest podłączony do sieci wodociągowej i posiada własne ujęcie, mieszkańcy zapłacą tak, jakby zużywali średnio 4 metry sześcienne wody na osobę., czyli 50,92 zł za każdego lokatora.

Kraków

W stolicy Małopolskiego podwyżka objęła jedynie odpady niepoddawane segregacji. Od 1 listopada 2020 r. za ich odbiór trzeba płacić zryczałtowaną stawkę 46 zł za osobę. Wcześniej było to 39 zł za osobę.

Niższą opłatą objęci zostali z kolei mieszkańcy segregujący śmieci, którzy od 1 listopada 2020 r. płacą 23 zł w przeliczeniu na każdego lokatora mieszkania, czyli o 3 zł za osobę mniej.

W dogodniejszej sytuacji są osoby mieszkające w domach jednorodzinnych. Jeśli posiadają kompostownik, mogą liczyć na 4 zł rabatu za każdego lokatora. Osoby posiadające Kartę Dużej Rodziny, niezależnie od tego, czy żyją w mieszkaniu czy domku płacą o 20 proc. mniej.

Władze miasta zmianę wysokości opłat tłumaczyły zaostrzonymi wymaganiami dotyczącymi poziomu recyklingu odpadów. O ile w 2019 r. było to 40 proc., o tyle w 2020 r. już 50 proc. Tymczasem jeszcze w 2019 r. w woj. małopolskim segregowaniu podlegało jedynie 22,1 proc. odpadów.

Łódź

Warszawską drogą postanowiły pójść władze Łodzi. Nowe stawki, liczone według zużycia wody zaczną obowiązywać 1 lipca 2021 r. Będą one jednak niższe niż w stolicy i wyniosą 9,60 zł za każdy metr sześcienny zużytej wody w przypadku osób segregujących odpady i 19,20 zł za metr sześcienny wody w przypadku mieszkańców nie podejmujących trudu segregacji śmieci.

Ilość zużytej wody będzie obliczana na podstawie wskazań wodomierza za trzy miesiące bezpośrednio poprzedzające rozliczenie, czyli w lipcu będzie brane pod uwagę zużycie wody w kwietniu, maju i czerwcu.

Co ciekawe, obecna stawka (34 zł za osobę) obowiązuje dopiero od 1 marca 2021 r. Po 1 lipca tak jak dotychczas będą płacić jedynie właściciele domów jednorodzinnych.

Wrocław

Dwa miesiące wcześniej, 1 września 2020 r. podwyżka objęła mieszkańców Wrocławia. W dalszym ciągu są oni jednak rozliczani w systemie hybrydowym. Jeśli na jednego lokatora przypada mniej niż 27 mkw., opłata naliczana jest według powierzchni mieszkania. Od 1 września 2020 r. mieszkańcy budynków wielorodzinnych płacą 1,20 zł/mkw., a posiadacze domów jednorodzinnych 1,30 zł/mkw. Jeśli jednak na lokatora przypada więcej niż 27 mkw., stosowana jest stawka mnożona przez liczbę lokatorów. Obecnie jest to odpowiednio 25,50 zł za osobę (wcześniej 19 zł) i 29,50 zł za osobę (wcześniej 22 zł).

Tak skonstruowany hybrydowy system rodzi jednak absurdy. Za przykład niech posłużą dwie 4-osobowe rodziny mieszkające w domach jednorodzinnych o powierzchni 120 mkw. i 100 mkw.

Pierwsza, która spełnia warunek co najmniej 27 mkw. na lokatora, może płacić według stałej stawki w przeliczeniu na osobę. W jej przypadku co miesiąc zostanie pobrane 118 zł. Druga z rodzin, która nie spełnia warunku powierzchni, zapłaci 1,30 zł za każdy metr kwadratowy domu, czyli łącznie 130 zł.

Poznań

Od początku 2021 r. nowe stawki obowiązują w Poznaniu. Zastosowany został dotychczasowy system naliczania opłat. Mieszkańcy budynków wielorodzinnych płacą obecnie 25 zł za lokatora (wcześniej 14 zł), a osoby mieszkające w domach jednorodzinnych 28 zł za lokatora (wcześniej 16 zł).

– Decyzja ta wynika z konieczności dostosowania poziomu opłat do realnych kosztów gospodarki odpadami. Ich sukcesywny wzrost spowodowany jest większą ilością wytwarzanych przez mieszkańców odpadów, czyli wyższym kosztem odbioru, załamaniem na rynku surowców wtórnych, m.in. brakiem popytu na śmieci po zamknięciu rynków azjatyckich oraz wzrostem nakładów na ochronę przeciwpożarową magazynowanych surowców – uzasadniają podwyżki przedstawiciele Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”.

Gdańsk

Już od roku dwukrotnie więcej za odbiór śmieci płacą gdańszczanie. Choć domowe budżety z pewnością mogły odczuć 100-procentową podwyżkę wprowadzoną 1 lutego 2020 r., to mieszkańcy stolicy woj. pomorskiego mogą cieszyć się najniższymi opłatami spośród mieszkańców największych polskich miast.

Władze Gdańska, podobnie jak przed podwyżką, wysokość opłat uzależniają od powierzchni mieszkania. Obecnie za śmieci posegregowane trzeba płacić 88 gr/mkw. Natomiast za każdy metr powyżej 110 mkw. – 10 gr/mkw.

Odpady niesegregowane objęte są dwukrotnie wyższą stawką – 1,76 zł/mkw.

Lublin

Najprawdopodobniej już 1 lipca więcej za śmieci zapłacą mieszkańcy Lublina. Stanie się tak, jeśli miejscy radni zaakceptują nowe stawki na najbliższej sesji, która odbędzie się 29 kwietnia. Według nowego cennika mieszkańcy lokali w budynkach wielorodzinnych zapłacą 24,80 zł za osobę, natomiast osoby mieszkające w domach jednorodzinnych 28,80 zł za osobę.

Preferencyjne stawki będą jednak obowiązywały jedynie lokatorów segregujących śmieci. Niedopełnienie tego warunku będzie skutkowało dwukrotnie wyższymi rachunkami za odbiór odpadów komunalnych.

Obecnie obowiązują trzy stawki uzależnione od liczby osób mieszkających w danym lokalu. W przypadku budynków wielorodzinnych jest to 21 zł – jednoosobowe gospodarstwo domowe), 41 zł – dwuosobowe gospodarstwo domowe oraz 63 zł – trzyosobowe gospodarstwo domowe i większe. Mieszkańcy domów jednorodzinnych płacą odpowiednio 45 zł, 60 zł i 75 zł.

Katowice

1 lipca podwyżką mają zostać objęci również mieszkańcy stolicy woj. śląskiego. O wymiarze podwyżki miejscy radni zdecydują na najbliższej sesji 29 kwietnia. Obecnie obowiązujące stawki, które weszły w życie 1 stycznia 2020 r. to: 21,40 zł za osobę w przypadku posegregowanych odpadów oraz 42,60 zł za osobę, jeśli odpady nie są segregowane. Takie same stawki obowiązują zarówno mieszkańców bloków i kamienic jak i domów jednorodzinnych.

Drożej nawet o 135 proc.

Tyle teorii. Jak jednak rosnące opłaty za odbiór odpadów w praktyce wpływają na domowe budżety? Żeby to sprawdzić, zrobiliśmy dwie symulacje. W pierwszej wzięliśmy pod uwagę trzyosobową rodzinę mieszkającą w 50-metrowym mieszkaniu. Dla miast, w których opłaty naliczane są w oparciu o zużytą wodę założyliśmy, przyjęliśmy 4 metry sześcienne na osobę miesięcznie. Taką samą stawkę władze Warszawy stosują bowiem w przypadku mieszkań nieposiadających wodomierzy lub niepodłączonych do sieci wodociągowej.

W tym przypadku najgłębiej do kieszeni muszą sięgać mieszkańcy miast, w których opłaty naliczane są w oparciu o zużycie wody. Rodzina spełniająca przyjęte przez nas warunki i mieszkająca w Warszawie od 1 kwietnia za wywóz odpadów płaci 152,76 zł miesięcznie. To o 135 proc. więcej niż przed podwyżką, gdy płaciła 65 zł.

Jeśli przeprowadziłaby w Łodzi, od 1 lipca co miesiąc musiałaby płacić 115,20 zł – o 13 proc. więcej niż obecnie.

O 100 proc. opłaty wzrosły w Gdańsku, choć jak już wspomnieliśmy, są one i tak najniższe spośród największych polskich miast.

Kilkudziesięcioprocentowa podwyżka dotknęłaby analizowaną rodzinę żyjącą w Poznaniu (+78,6 proc.), Katowicach (+52,9 proc.) oraz we Wrocławiu (+41,2 proc.).

O 11,5 proc. mniej niż przed zmianą cennika płacą mieszkańcy Krakowa, jednak wyłącznie, jeśli segregują śmieci. Osoby, które tego nie robią, płacą o 18 proc. więcej niż przed podwyżką.

Druga przeanalizowana sytuacja dotyczy 4-osobowej rodziny mieszkającej w domu jednorodzinnym o powierzchni 120 mkw. Podobnie jak w przypadku budynków wielorodzinnych założyliśmy średnie zużycie wody na poziomie 4 metrów sześciennych miesięcznie przez każdego z lokatorów.

I tak, ponownie najwięcej do rachunku muszą dołożyć mieszkańcy Warszawy – 116,7 proc., Gdańska (+85,2 proc.), Poznania (+75 proc.) oraz Katowic (+52,9 proc.). Jeśli radni zaakceptują nowe stawki, o ponad 50 proc. więcej niż obecnie będą musieli płacić mieszkańcy domów jednorodzinnych położonych w Lublinie.

Najwyższą stawką, po Warszawie, objęta zostałaby jednak analizowana przez nas rodzina mieszkająca we Wrocławiu.

Źródło: