Polscy przedsiębiorcy i inwestorzy coraz częściej decydują się na współpracę handlową z krajami azjatyckimi. W ciągu ostatnich pięciu lat import towarów z Azji wzrósł w Polsce ponad dwukrotnie. Jednak często wizja zysków i chęć szybkiego działania, przysłania importerom bardzo ważne kwestie formalno-prawne, których zaniechanie może doprowadzić do poważnych konsekwencji i niepotrzebnych strat.
Począwszy od wyboru rzetelnego producenta, który zrealizuje nasze zamówienie, poprzez kontrolę towaru i transport produktów, musimy liczyć się z długą listą dokumentów do wypełnienia, certyfikatów do weryfikacji czy zezwoleń. Wystarczy, że zapomnimy o wymaganym dokumencie albo nie sprawdzimy poprawności jednego z certyfikatów, a może okazać się, że nie będziemy mogli wprowadzić towaru do obrotu na terenie kraju czy Unii Europejskiej.
CE to nie wszystko
Każdy przedsiębiorca, który kiedykolwiek sprowadzał towar z Azji, spotkał się z pewnością z oznakowaniem CE. To jeden z najważniejszych i najbardziej znanych certyfikatów, który potrzebny jest przy 90% importowanych produktów. Bez oznakowania CE przedsiębiorca nie ma prawa do wprowadzenia towaru na rynek. Jest to przepustka, która umożliwia produktom zaistnienie na rynku europejskim, liczącym ponad 30 państw oraz 490 milionów konsumentów. Zanim jednak otrzyma się taki certyfikat, importer bądź producent wystawia najpierw deklarację zgodności CE. Potwierdzeniem, że deklaracja jest prawdziwa, jest certyfikat wydany na podstawie przeprowadzonych badań przez profesjonalną jednostkę certyfikującą.
 |
» Biznes w Polsce czy za granicą? |
Istnieje jeszcze szereg innych wymogów, które należy zweryfikować i uwzględnić. Importer powinien posiadać oznakowanie CE na towarze z jednocześnie wystawionymi innymi zaświadczeniami o spełnianiu odpowiednich norm czy dyrektyw. Importując na przykład koparki będziemy potrzebować oczywiście certyfikatu CE, ale zgodnego z dyrektywą kompatybilności elektromagnetycznej, dyrektywą maszynową czy z dokumentem potwierdzającym spełnianie wymogów dotyczących emisji hałasu. Wyjątkowo wymagająca jest również branża medyczna. Przy sprowadzaniu produktów tego typu, niezbędne jest poznanie szczegółów dyrektywy medycznej. Warto też pamiętać, że nawet jeżeli sprowadzimy towar medyczny, który posiada wszystkie wymagane certyfikaty i jest zgodny ze wspomnianą dyrektywą , to prawnie nadal nie będzie towarem medycznym. Konieczna jest zatem rejestracja w Urzędzie Rejestracji Wyrobów Medycznych, gdzie importera czeka przejście przez kolejną procedurę.
Jeżeli posiadamy wiedzę o ewentualnych ograniczeniach i potrzebnych normach pozwalających na wprowadzenie towaru do obrotu, to z pewnością będziemy mogli zaoszczędzić. Znane są jednak przypadki, kiedy samodzielni importerzy niepotrzebnie ponosili koszty dodatkowych certyfikatów. Wielu przedsiębiorców myśli, że do każdego rodzaju towaru trzeba posiadać certyfikat (świadectwo) pochodzenia (Certificate of Origin). Istnieje jednak sporo produktów, np. medycznych, które nie wymagają tego certyfikatu przy podaniu kraju pochodzenia na fakturze handlowej (to zależy również od tego jaki jest kraj pochodzenia towaru i preferencje).
Dobre chęci i zaangażowanie mogą nie wystarczyć, kiedy mamy do czynienia z brakiem doświadczenia i wiedzy o istnieniu wielu procedur i wymagań. Pomocni okazać się mogą specjaliści, którzy zwrócą uwagę na wszystkie ważne kwestie niezbędne do dokończenia procesu importu, ograniczając przy tym niepotrzebne koszty.
EORI, agencja celna i PDR
Warto wiedzieć, że oprócz kwestii związanych z wymogami formalnymi dotyczącymi konkretnych rodzajów towarów, istnieje jeszcze szereg innych procedur i formalności, których trzeba dopilnować.
Obowiązkiem każdego, kto chce zająć się importem, jest rejestracja w systemie EORI (Wspólnotowy System Rejestracji i Identyfikacji Podmiotów Gospodarczych (ang. Economic Operators' Registration and Identification). Zostaje nam wówczas nadany unikalny numer identyfikacyjny EORI, który jest uznawany na obszarze całej UE. Celem systemu EORI jest przyspieszenie załatwiania formalności i operacji celnych przez przedsiębiorców oraz osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą, a także uczestniczą w czynnościach celnych.
 |
» O czym pamiętać, zmieniając siedzibę firmy? |
Kolejnym krokiem będzie wybór agencji celnej. Pamiętajmy, że najważniejszą i najbardziej skomplikowaną częścią całej procedury importu jest odprawa celna. Dokumentację związaną z odprawą nadzoruje agencja celna, którą importer upoważnia do dokonywania w jego imieniu działań. Profesjonalne firmy pośredniczące w imporcie zazwyczaj współpracują już ze sprawdzonymi agencjami w kraju i za granicą, co z pewnością sprzyja szybszemu rozwiązaniu wielu procedur i poprawnemu zataryfikowaniu towaru.
Następnym etapem będzie wypełnienie przez importera upoważnienia dla agencji celnej w formie pośredniej lub bezpośredniej. Chodzi o to, w jakiej procedurze ma być wykonana odprawa i kto będzie ponosił za nią odpowiedzialność (w przypadku upoważnienia pośredniego – importer, a w przypadku upoważnienia bezpośredniego – agencja celna i importer). Firmy pośredniczące w imporcie są zazwyczaj zapobiegliwe i przygotowują obie wersje upoważnień dla swoich klientów, aby nie komplikować i nie przedłużać procedur.
Kiedy posiadamy już komplet dokumentów (potwierdzenie numeru EORI, dwa egzemplarze upoważnień, potwierdzenia opłat skarbowych, wszystkie dokumenty rejestrowe firmy – NIP, REGON czy KRS, kopię dowodu osobistego), wysyłamy go do wybranej agencji celnej. Jej zadaniem jest weryfikacja nadesłanych dokumentów. Jeżeli wszystko się zgadza, agencja je podpisuje i odsyła importerowi.
Kolejnym krokiem jest rejestracja w systemie PDR poprzez dodanie tam naszej agencji celnej i otrzymanie karty rejestracji (PDR - Podsystem Danych Referencyjnych), którego celem jest gromadzenie, aktualizacja, eksportowanie i udostępnienia danych referencyjnych dla systemów celnych. Wszystkie dokumenty, które do tej pory udało nam się zdobyć (wraz z kartą rejestracji PDR), powinniśmy złożyć do Dyrektora Izby Celnej w mieście prowadzenia naszej działalności.
Rodzaj towaru a dodatkowe zaświadczenia
 |
» Prowadzenie biznesu w Polsce to droga przez mękę |
Produkty w zależności od branży z jakiej pochodzą posiadają określone wymagania formalno-prawne. Dokumentacja importera produktów spożywczych będzie znacznie różnić się od dokumentacji importera maszyn. Warto mieć na uwadze, że import tych towarów wiąże się również z kontaktem z różnymi instytucjami w Polsce, które wydają specjalne zezwolenia czy przeprowadzają dodatkowe kontrole. W przypadku sprowadzania towarów takich jak baterie, czy akumulatory należy zarejestrować je w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska (GIOŚ). Rejestracja dotyczy produktów, które nie nadają się do wyrzucenia, tylko są przeznaczone do utylizacji. Co ważne, powinniśmy też podpisać umowę z zewnętrzną firmą utylizacyjną. W przypadku braku rejestracji wymaganych produktów w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska, agencja celna może wstrzymać odprawę celną do momentu nadania numeru GIOŚ a nawet jeżeli odprawa się powiedzie, to prędzej czy później importer otrzyma karę grzywny. W przypadku produktów spożywczych, często wymagane są też dodatkowe kontrole weterynaryjne i SANEPIDU. Należy wypełnić specjalne upoważnienia do Państwowego Granicznego Inspektoratu Sanitarnego i do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych. Brak odpowiednich dokumentów skutkować może nawet niedopuszczeniem towaru do obiegu w kraju czy na terenie UE.
Kolejna istotna kwestia dotyczy rodzajów opakowań lub palet, na których są przewożone towary. Te wykonane z drewna, kontrolowane są przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa (WIORiN). Wymagane jest również posiadanie specjalnego certyfikatu fumigacji, a także widocznych oznaczeń na opakowaniach w formie charakterystycznego kłosa. Fumigacja ma na celu ograniczenie ryzyka rozprzestrzeniania się szkodników kwarantannowych w obrocie międzynarodowym.
Sam proces importu i potrzebna do niego dokumentacja z pewnością mogą sprawić importerowi sporo problemów. Powodzenie inwestycji może być nawet zagrożone z powodu braku wiedzy importera o wielu dodatkowych procedurach. Dlatego też, warto zastanowić się nad współpracą z firmą, która na co dzień zajmuje się sprowadzaniem towarów z Azji. Dzięki jej doświadczeniu i sprawdzonym kontaktom, możemy mieć pewność, że nie zostanie pominięta żadna ważna kwestia, która może mieć wpływ na pomyślny przebieg procesu importu.
Piotr Burzyński
Właściciel firmy Importuj z Nami, która specjalizuje się w kompleksowej obsłudze importu z krajów azjatyckich, w szczególności z Chin.
