Czym jest scoring BIK? Jak poprawić ocenę punktową?

Na czym polega scoring BIK?

Scoring BIK, znany też jako ocena punktowa BIK to ujednolicony sposób oceny historii kredytowej. Z kolei sama historia kredytowa ma ogromny wpływ na to, czy bank uzna nas za wiarygodnych klientów. W konsekwencji sytuacja w BIK-u bezpośrednio wpływa na szanse przyznania kredytu.

Kluczowy wpływ na scoring w BIK ma to, w jaki sposób spłacane były wcześniejsze zobowiązania finansowe. Najlepsze wynik uzyskamy wtedy, gdy terminowa spłata rat nigdy nie była dla nas problemem.

Kto korzysta z oceny punktowej BIK?

Otoczenie prawne sprawia, że banki są zobligowanego do tego, by analizować historię spłat kredytów i sytuację w BIK swoich potencjalnych klientów. De facto jednak kredytodawcy sami chętnie sprawdzają liczbę punktów w BIK-u. Ocena punktowa sprawia bowiem, że dokonanie oceny ryzyka kredytowego staje się znacznie prostsze.

Ocena punktowa BIK-u decyduje o szansach na to, czy kredyt gotówkowy lub hipoteczny zostanie przyznany. Podobnie wpłynie ona na prawdopodobieństwo przyznania karty kredytowej, czy sfinalizowania zakupów na raty. Poza bankami na scoring w BIK-u uwagę zwracają inni pożyczkodawcy, w tym instytucje pożyczkowe online.

W jaki sposób oblicza się scoring BIK?

Formuła wyliczania analizy punktowej BIK była doprecyzowana przez lata. Liczba punktów w scoringu zależy od szeregu czynników związanych z historią spłat kredytów. W gruncie rzeczy finalny wynik scoringu jest sumą punktów uzyskanych podczas analizy poszczególnych aspektów historii kredytowej. Znaczenie ma tu nie tylko matematyka, ale również statystyka. Ocena historii i wiarygodności kredytowej odbywa się przez porównanie danej osoby do profilu klientów spłacających zobowiązania bez opóźnień.

Choć dokładny sposób wyliczania scoringu BIK-u jest nieco skomplikowany, to sam wynik jest przedstawiany w przystępny sposób. Mianowicie jest on prezentowany jako liczba z przedziału od 0 do 100.

Jak interpretować wyniki oceny punktowej?

Im więcej punktów uzyskamy w scoringu BIK, tym lepiej. Wtedy to mam jesteśmy bardziej wiarygodni dla banku. W Biurze Informacji Kredytowej przygotowano przedziały punktowe oraz przypisano im ocenę opisową. Szczegółowe informacje na ten temat znajdziesz w poniższym zestawieniu.

Jak podają materiały Biura Informacji Kredytowej, dla mniej więcej połowy Polaków ocena punktowa BIK-u jest określana jako doskonała. Z drugiej strony niski scoring BIK dotyczy około 10% polskich obywateli.

Jaka jest częstotliwość aktualizacji raportów BIK?

Każda osoba ma swój własny scoring BIK. Można powiedzieć, że aktualizacje są prowadzone na bieżąco. Wpływ na wynik ma zwłaszcza każda spłata rat za produkty kredytowe oraz składanie wniosków kredytowych.

Sama aktualizacja może być nieco opóźniona w czasie. Prawo nakłada na banki zgłaszanie zmian do BIK w ciągu 7 dni. Pracownicy w Biurze Informacji Kredytowej mają zaś kolejny tydzień na wprowadzenie modyfikacji w bazie. Jeśli więc np. spłaciłeś kolejną ratę kredytu, to fakt ten powinien zostać uwzględniony w raporcie BIK w maksymalnie 14 dni.

W jaki sposób sprawdzić ocenę BIK za darmo?

Standardowo BIK pobiera opłaty za pobieranie informacji. Cena za jednorazowy raport na swój temat wynosi 49 zł. Można też wykupić roczny pakiet. Uprawnia on pobrania 6 raportów oraz ustanowienia alertów kredytowych. Koszt za taki pakiet to 129 zł.

Jednakże raz na 6 miesięcy raport BIK na swój temat można ściągnąć bezpłatnie. W tym celu należy założyć konto na stronie Biura Informacji Kredytowej. Dla bezpieczeństwa konieczne jest też potwierdzenie tożsamości przelewem weryfikacyjnym.

Sprawdź również: Jak krok po kroku sprawdzić BIK za darmo?

Jak często weryfikować swój BIK?

Sytuacja w bazie Biura Informacji Kredytowej to jeden z kluczowych parametrów oceny naszej wiarygodności z perspektywy banków. Stąd, swoją ocenę punktową w BIK powinniśmy weryfikować systematycznie.

Najważniejsze jest jednak to, by sprawdzić scoring BIK przed każdym aplikowaniem o kredyt, a zwłaszcza ten długoterminowy. Przykładowo, jeśli chcemy aplikować o kredyt hipoteczny, to sprawdzenie raportu BIK powinno być pozycją obowiązkową w naszym harmonogramie.

Czym jest Biuro Informacji Kredytowej?

Biuro Informacji Kredytowej to jedna z najważniejszych instytucji z punktu widzenia każdego kredytobiorcy. BIK został powołany do życia w 1997 roku z inicjatywy Związku Banków Polskich. Siedem lat później uruchomiono natomiast scoring BIK.

Dane do tej instytucji są przekazywane przez:

• Banki komercyjne, spółdzielcze oraz SKOK-i;
• Firmy leasingowe i fakturujące związane z bankami;
• Instytucje pożyczkowe.

Należy podkreślić, że BIK jest czym innym niż BIG. W Biurze Informacji Kredytowej pojawiają się tylko dane od podmiotów ukazanych w powyższej liście. Tymczasem BIG KRD, BIG InfoMonitor, czy BIG ERIF współpracują z przedsiębiorstwami ze wszystkich branż.

Ile potrzebnych jest punktów BIK na uzyskanie kredytu?

Banki zawsze na kilka sposobów oceniają ryzyko kredytowe, zanim wydadzą decyzję na temat przyznania kredytu gotówkowego, karty kredytowej, czy innego produktu kredytowego. Ocena historii bazująca na analizie sytuacji w bazie BIK jest tu jednym z ważniejszych kryteriów.

Jednocześnie jednak przy wydawaniu decyzji banki uwzględniają inne kwestie, np. zdolność kredytową. Trzeba też uwzględnić fakt, że każdy bank udziela finansowania na nieco innych warunkach. Dlatego też nie da się jednoznacznie stwierdzić, ile punktów BIK potrzeba, by uzyskać kredyt. Upraszając, można powiedzieć, że co najmniej 74 punkty znacznie przybliżają nas do pozytywnej decyzji kredytowej.

Ocena punktowa BIK a kredyt hipoteczny

O swój scoring warto zadbać szczególnie mocno, gdy planuje się zaciągnąć długoterminowe zobowiązanie finansowe na wysoką sumę. Tak będzie w przypadku kredytu na zakup nieruchomości. Mając pozytywną historię spłaty zobowiązań finansowych i  wysoki scoring BIK można skutecznej negocjować warunki kredytu hipotecznego. Banki chętniej zgadzają się na preferencje rozwiązania, gdy negocjują z klientami, których uważają za wiarygodnych.

De facto do swojej oceny punktowej warto wrócić nawet parę lat po zaciągnięciu kredytu na zakup nieruchomości. Tak będzie, gdy w międzyczasie udało nam się poprawić scoring. Wraz z tym stajemy się przecież wiarygodniejszymi klientami i możemy złożyć wniosek o renegocjacje warunków lub refinansowanie kredytu hipotecznego. Jeśli się to uda, to rata za kredyt stanie się mniejsza.

Sprawdź również: Jak działa refinansowanie kredytu i ile można zyskać?

Jak scoring BIK wpływa na zdolność kredytową?

Zdolność kredytowa określa, czy będziemy mieć wystarczające dochody na spłatę kredytu. Wysokie i stabilne dochody mają pozytywny wpływ na wartość zdolności kredytowej. Pod uwagę brana jest też wysokość wydatków ponoszonych w ciągu miesiąca.

Zdarza się jednak, że ktoś ma wysoką zdolność kredytową, a bank i tak nie chce przyznać kredytu. Powodem takiej sytuacji często jest właśnie bardzo niski scoring BIK. Możliwa jest też sytuacja, że bank zgodzi się na przyznanie kredytu, jednak w mniejszej wysokości niż wynikałoby z samej oceny zdolności kredytowej. Tak będzie, gdy kredytodawca, oceni historię kredytową BIK, jako zadowalającą, ale odbiegającą od ideału. Dlatego też powinniśmy zwracać równie wielką uwagę zarówno na historię, jak i zdolność kredytową. Te dwa czynniki w podobnym stopniu wpływają na szanse uzyskania kredytu.

Czym analiza punktowa BIK różni się od scoringu bankowego?

Scoring w BIK jest obliczany na podstawie danych od podmiotów działających na polskim rynku kredytowym i pożyczkowym. Wyróżnia go jawność. Pobierając raport BIK, zawsze możemy przekonać się o swojej sytuacji w tym katalogu danych kredytowych.

Sytuacja w BIK i scoring bankowy decydują o tym, czy wniosek kredytowy uzyska akceptację. (Shutterstock/garagestock)

Tymczasem scoring bankowy jest szerszym pojęciem. O ile ocena punktowa w BIK jest skoncentrowana na historii kredytowej, o tyle scoring kredytowy w banku bierze pod uwagę również inne aspekty. Banki w swoim własnym scoringu uwzględniają też sytuację osobistą, zawodową i majątkową klientów. Poszczególni kredytodawcy obliczają scoring bankowy w inny sposób, a swoje wzory na scoring trzymają w tajemnicy.

Sprawdź również: Czym jest scoring bankowy i jak wpływa na decyzję kredytową?

Co pozytywnie wpływa na scoring BIK?

By mieć korzystną ocenę punktową BIK, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka czynników:

• Terminowa spłata — lepszym scoringiem BIK będziemy się cieszyć wtedy, gdy wszelkie zobowiązania kredytowe i pożyczkowe będziemy spłacać bez opóźnień.
• Długi staż kredytowy — jeśli systematycznie korzystamy z usług kredytowych, np. kredytów konsumpcyjnych  i spłat dokonujemy terminowo, to uzyskamy dużo lepszy scoring. W bazie BIK pojawi się bowiem więcej pozytywnych informacji na nasz temat.
• Liczba pozytywnych decyzji kredytowych — będziemy uznawani za wiarygodniejszych klientów, gdy większość naszych wniosków kredytowych uzyskała akceptację w banku.
• Rozważne korzystanie z produktów kredytowych — z perspektywy oceny BIK najlepiej będzie, jeśli z usług kredytowych korzystamy regularnie, ale i odpowiedzialnie. Przykładem jest tu używanie karty kredytowej. Lepszy BIK uzyskamy, gdy rzadko zdarza na się wykorzystywać maksymalny limit na karcie kredytowej.

Krótko mówiąc, wyższy scoring BIK zdobędziemy, gdy z kredytów korzystamy regularnie, a jednocześnie w rozsądny sposób. Zawsze pamiętajmy o spłacie zobowiązań w terminie zapisanym w umowie z bankiem.

Jakie czynniki negatywnie oddziałują na ocenę punktową BIK?

Negatywna sytuacja w BIK zazwyczaj ma związek z przeterminowanymi zobowiązaniami finansowymi. Jeśli więc w historii kredytowej ktoś ma raty spłacone po terminie, to może to rzutować na jego scoring. Im dłuższy czas opóźnienia, tym większy wpływ na ocenę punktową.

Kiepsko na BIK wpływa również aplikowanie o wiele kredytów jednocześnie. Tak będzie np. wtedy, gdy w ciągu miesiąca złoży się wniosek o kredyt gotówkowy i inne produkty kredytowe w kilkunastu bankach. W tej sytuacji można spodziewać się wielu odmownych decyzji ze strony kredytodawców. To zaś będzie mieć reperkusje na BIK.

Jakie są najczęstsze przyczyny kiepskiego BIK-u?

Swoją ocenę punktową w BIK można poprawić szybko, gdy powodem niskiego scoringu są błędne dane. Jeżeli więc wykryjemy niepoprawną informację na swój temat, to powinniśmy się zgłosić do podmiotu, który dokonał danego wpisu. Zwykle będzie to bank. W takich sytuacjach można też polecić nawiązanie kontaktu z pracownikiem BIK-u.

Zwykle jednak kiepska sytuacja w BIK ma konkretne uzasadnienie. Na ogół jest nim spłata zobowiązania kredytowego z opóźnieniem. Jeśli wykryje się niski scoring BIK, to lepiej działać bezzwłocznie, by możliwie najszybciej rozwiązać, a przynajmniej zminimalizować problem.

Jak poprawić swój scoring BIK?

Najważniejsze, to uporać się z przeterminowanym zadłużeniem. Jeśli więc są jakieś niezapłacone raty, to trzeba je uregulować. Warto też zwrócić uwagę na bieżące zobowiązania kredytowe. Być może właśnie zbliża się termin uregulowania zobowiązań z kart kredytowych. Jeśli tak, to koniecznie trzeba dokonać terminowej spłaty.

Poprawę oceny punktowej trzeba traktować jako proces. Cały czas trzeba pamiętać o tym, by wszystkie kolejne zobowiązania finansowe regulować w terminie. Takie podejście będzie stopniowo zwiększać naszą liczbę punktów w BIK.

Jak długo negatywne dane są uwzględniane w BIK?

Parodniowe opóźnienie w spłacie kredytu wcale nie musi się jeszcze wiązać z drastycznym spadkiem oceny punktowej. Negatywny wpis dotyczący przeterminowanego zobowiązania może się pojawić po spełnieniu dwóch warunków:

• Opóźnienie w spłacie zobowiązania to co najmniej 60 dni.
• Minęło 30 dni od chwili, w której kredytodawca poinformował kredytobiorcę, o dążeniu do dokonania stosownego wpisu w BIK, a kredytobiorca nie spłacił w tym czasie zaległości.

Jeśli te warunki zostaną spełnione, to w BIK-u pojawi się negatywny wpis. Z zasady w przypadku osób fizycznych będzie on wpływał na scoring BIK przez 5 lat. Wpis ten będzie widoczny nawet po tym, jak w końcu spłaci się przeterminowane zobowiązanie. Zgodnie z prawem kredytobiorca nie może zażądać usunięcia takiego negatywnego wpisu. Często więc, by poprawić scoring, trzeba uzbroić się  w cierpliwość.

Ocena punktowa BIK, a zgody na przechowywanie danych

Tak naprawdę zdecydowana większość danych BIK ma charakter pozytywny. Takie dane dokumentują fakt dokonywania spłat kredytów zgodnie z harmonogramem. By budować korzystną sytuację w historii kredytowej, warto wyrażać zgody na przetwarzanie danych w BIK.

Wyrażenie zgody na przetwarzanie danych w BIK to dobry pomysł. (Shutterstock/Studio Romantic)

Taką zgodę najprościej wyrazić podczas podpisywania umowy o kredyt. Wtedy to terminowa spłaty rat będzie jeszcze przez kilka lat pozytywnie wypływać na naszą ocenę punktową w BIK. Możesz też wyrazić zgodę ogólną dla wszystkich kredytów. W tym celu powinieneś skontaktować się z działem obsługi BIK-u.

Jak wcześniejsza spłata kredytu wpłynie na nasz BIK?

Kiedy zdecydujemy się na wcześniejszą spłatę kredytu, to możemy liczyć na poprawę naszej oceny punktowej. Wszystko to pod warunkiem tego, że wyraziliśmy zgodę na przetwarzanie danych w BIK.

Równie istotne jest to, że wcześniejsza spłata zobowiązania poprawi naszą zdolność kredytową. Tak będzie, ponieważ obniżą się nasze miesięczne koszty kredytowe. Co chyba jeszcze ważniejsze, wcześniejsze spłacenie kredytu gotówkowego lub innego typu może nam przynieść realne oszczędności.

Sprawdź również: Na czym polega wcześniejsza spłata kredytu?

W jaki sposób brak historii kredytowej wpływa na scoring BIK?

BIK podaje, że ponad 25 mln Polaków ma historię kredytową w tej bazie. Jednakże niektórzy ludzie niechętnie korzystają z produktów kredytowych. W ich przypadku pojawia się kwestia braku historii kredytowej. To z perspektywy banku stanowi sporą niewiadomą. Tymczasem banki nie lubią niewiadomych, gdyż uznają je za ryzyko.

Taka kwestia będzie dla nas szczególnie istotna, jeśli do tej pory rzadko korzystaliśmy z usług kredytowych, a teraz przymierzamy się do zaciągnięcia dużego kredytu, np. na zakup mieszkania.

Najlepiej, gdy o scoringu BIK pomyślimy zawczasu, jeszcze przed złożeniem wniosku o duży kredyt. Rozwiązaniem może być zakup czegoś na raty w połączeniu z wyrażeniem zgody na przetwarzanie w BIK-u. Po terminowej spłacie rat zaczniemy budować pozytywną historię kredytową  i uzyskamy swój scoring BIK. W konsekwencji będzie nam dużo łatwiej uzyskać większy kredyt.