Wcześniejsza spłata kredytu hipotecznego nikogo nie dziwi. Jednak nie każdy wie, że w przypadku gotówkowych, też można je spłacić w dowolnym terminie, a bank nie ma prawa blokować ani opóźniać decyzji kredytobiorcy. To dobra informacja dla osób, które dzięki zastrzykowi dodatkowej gotówki, mogą zdecydować się szybszą spłatę całości lub części zaciągniętego zobowiązania. Działanie to może przynieść wymierne oszczędności, jednak trzeba wiedzieć, na co zwracać szczególną uwagę.
Czym jest kredyt konsumencki?
Odpowiedź znajdziemy również w Ustawie o kredycie konsumenckim, ale tym razem w artykule 3. Zgodnie z nim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.
Idąc dalej, kredytem konsumenckim jest także zobowiązanie niezabezpieczone hipoteką, które przeznaczyć można na remont lokalu mieszkalnego lub domu, o ile jego wysokość nie przekracza wspomnianego wyżej limitu. Kredyt gotówkowy może być zatem traktowany jako kredyt konsumencki jeżeli udzielany jest konsumentowi odpłatnie na cel niezwiązany z działalnością gospodarczą, a jego kwota nie jest wyższa niż 255 550 zł.
Wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego - na czym polega?
Zaciągnięcie kredytu gotówkowego, jak i każdego innego zobowiązania finansowego, nierozerwalnie łączny się z koniecznością podpisania umowy z bankiem. Zawiera ona m.in. dane identyfikujące kredytobiorcę, informację o kosztach kredytu, zasady zmiany oprocentowania czy sposób naliczania odsetek. Jednym z jej kluczowych elementów jest harmonogram, określający dokładne terminy spłaty zobowiązania z odsetkami i innymi opłatami wynikającymi z kontraktu.
Kredyt gotówkowy spłacany jest w ratach kapitałowo-odsetkowych. Najczęściej są to raty równe. Sam fakt, że przy podpisywaniu umowy ustalony został dokładny harmonogram, nie oznacza, że kredytobiorca nie może dokonać wcześniejszej spłaty kredytu przed terminem - zarówno częściowej, jak i całkowitej.
Przed podjęciem decyzji, a najlepiej przed podpisaniem umowy, warto sprawdzić, czy bank z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego nie pobierze dodatkowej prowizji. W ten sposób zrekompensuje sobie utracone korzyści, np. z powodu niższych niż zakładano odsetek od pożyczonego kapitału.
Prowizja w wysokości 3% spłaconej kwoty kredytu może postawić pod znakiem zapytania opłacalność wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego. Jednak banki działają aktualnie w środowisku wzmożonej konkurencji i wiedzą, że wprowadzenie takiej opłaty może niekorzystnie wpłynąć na popularność oferty.
Wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego — czy to się opłaca?
Wizja wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego, generującego comiesięczne koszty finansowe, a czasami też obciążenia pozamaterialne, jak stres wynikający np. możliwości utraty dochodów, jest kusząca i w pierwszym odczuciu bardzo opłacalna.
Trzeba mieć jednak pewność, że taka czynność nie będzie oznaczać dodatkowych kosztów. W przypadku kredytu gotówkowego prowizja tego typu występuje rzadko. Z kolei muszą ją mieć na uwadze osoby spłacające i ubiegające się kredyty hipoteczne.
Dlatego, bez względu na rodzaj kredytu czy każdego innego produktu finansowego, jak konto osobiste czy lokata terminowa, warto wyrobić w sobie nawyk dokładnego czytania umów. Może się okazać, że wcześniejsza spłata kredytu, szczególnie w pierwszych miesiącach od podpisania umowy, oznaczać może koszty, które ograniczą opłacalność takiego przedsięwzięcia.
Ile można zaoszczędzić, decydując się na wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego?
Aby lepiej zobrazować, jak wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego wpływa na jego koszt, posłużymy się przykładem. Zaciągamy zobowiązanie na 10.000 zł na okres 12 miesięcy. Oprocentowanie kredytu wynosi 7,20%. Prowizja za udzielenie finansowania pobierana jest osobno (nie jest doliczana do kapitału) i wynosi 500 zł. Kredyt gotówkowy spłacany jest w ratach równych.
W takim wariancie suma odsetek w całym okresie finansowania wynosi 394,28 zł. Zakładamy, że po 6 miesiącach dochodzi do całkowitej spłaty kredytu gotówkowego. Naliczone przez pół roku odsetki to 286,86 zł. Wcześniejsza spłata oznacza 107,42 zł oszczędności tytułem nienaliczonych odsetek (394,28 zł minus 286,86 zł), a także zwrot 250 zł prowizji, co wynika ze spłaty całkowitej kredytu w połowie okresu finansowania. Ostatecznie cała operacja oznacza 357,42 zł oszczędności.
Im wyższa kwota kredytu, tym bardziej odczuwalne korzyści wynikające z przedterminowego uregulowania zobowiązania. Wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego warto poprzedzić stosownymi obliczeniami, co pozwoli oszacować opłacalność całego przedsięwzięcia. W tym celu wykorzystać można kalkulator rat kredytu gotówkowego i sprawdzić, jakie będą potencjalne koszty dla przyjętych wariantów.
Czy można spłacić wcześniej tylko część kredytu gotówkowego?
Całkowita spłata kredytu gotówkowego to komfort, na który mało kogo stać. Czynności tej zazwyczaj towarzyszy niespodziewany zastrzyk gotówki, którą przeznaczyć można na pozbycie się niechcianego zobowiązania. Warto jednak pamiętać, że kredyt gotówkowy można również nadpłacać mniejszymi kwotami i czerpać z tego tytułu dodatkowe korzyści.
Do nadpłaty dochodzi w sytuacji, kiedy spłata jest wyższa od kwoty miesięcznej raty i jednocześnie nie pozwala na całkowite zamknięcie kredytu. Przykładowo harmonogram zakłada miesięczną ratę na poziomie 1.000 zł. Do całkowitej spłaty kredytu gotówkowego potrzeba 5.000 zł, a kredytobiorca wpłaca na konto kredytowe 3.000 zł. W takiej sytuacji doszło do nadpłaty kredytu o 2.000 zł. Dzięki temu kredytobiorca osiągnąć może jedną z dwóch korzyści:
-
Skrócenie okresu kredytowania z zachowaniem miesięcznej raty w tej samej wysokości.
-
Obniżenie kolejnych rat kredytowych wyliczone na podstawie nowego harmonogramu przygotowanego przez bank.
Dokonując nadpłaty kredytu gotówkowego, należy poinformować bank, jaki efekt chcemy w ten sposób osiągnąć. Skrócenie okresu finansowania pozwoli szybciej uwolnić się od niechcianego długu. Z kolei obniżenie wysokości miesięcznej raty, z zachowaniem dotychczasowych terminów spłaty, pozwoli poprawić osobistą płynność finansową.
Kiedy warto pomyśleć o wcześniejszej spłacie kredytu gotówkowego?
Wcześniejszą spłatę kredytu gotówkowego powinny rozważyć osoby posiadające oszczędności, które nie będą im potrzebne w najbliższym czasie. Spłata czy nadpłata zobowiązania traci sens, jeśli chwilę później będziemy potrzebować wsparcia banku w realizacji innego celu, o którym wiedzieliśmy wcześniej. Środki na wcześniejszą spłatę nie powinny pochodzić z innego kredytu, chyba że jest to działanie przemyślane i służy refinansowaniu dotychczasowego zobowiązania.
Wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego to także niższe miesięczne obciążenia, co pozytywnie wpływa na zdolność kredytową. Szybsze uregulowanie mniejszych zobowiązań finansowań warto zatem przemyśleć, kiedy chcemy wnioskować o kredyt hipoteczny czy inne zobowiązanie na wysoką kwotę.
Jaka jest podstawa prawna wcześniejszej spłaty kredytu gotówkowego?
Możliwość wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego zapewniają przepisy Ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 roku. Odpowiedź znajduje się w art. 48 ust. 1, który mówi, że konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie.
Z kolei zgodnie z ust. 2 tego samego artykułu kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta. Oznacza to, że do wcześniejszej zapłaty zobowiązania może dojść w dowolnej chwili i bank nie może odmówić takiej dyspozycji, ani celowo opóźniać jej w czasie.
Jak to zrobić?
Zasadniczo, proces przedterminowej spłaty kredytu nie jest trudny ani zbyt formalny. Możesz go zrealizować kiedy chcesz. Zalecane jest jednak, aby przed podjęciem takiej decyzji, porozmawiać z doradcą bankowym, aby mieć jasność co do końcowych kosztów takiej operacji.
Może się zdarzyć, że będziesz musiał podpisać dodatek do umowy kredytowej i zdefiniować nową datę spłaty zadłużenia. Aby dokonać przedterminowej spłaty kredytu gotówkowego, możesz odwiedzić oddział banku lub zrealizować to poprzez przelew online. Po zalogowaniu na swoje konto bankowe online, wejdź w sekcję dotyczącą twojego kredytu i wybierz opcję spłaty przed czasem. Prawdopodobnie zostaniesz poproszony o wypełnienie odpowiedniego formularza i podpisanie dodatku do umowy. W niektórych sytuacjach cały proces jest możliwy do wykonania online, bez konieczności odwiedzenia banku osobiście.
Wcześniejsza spłata kredytu gotówkowego a zwrot kosztów — jaka jest opinia TSUE?
Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 19 września 2019 roku spłata kredytu przed terminem ustalonym w umowie powinna skutkować zmniejszeniem kosztów poniesionych przez klienta podczas zaciągania zobowiązania. Obciążenia powinny być pomniejszone proporcjonalnie do czasu, jaki pozostał do całkowitego zamknięcia kredytu. Orzeczenie to wzmacnia pozycje kredytobiorców w relacji z bankami i bywa przyczyną sporu pomiędzy stronami, gdyż instytucje finansowe interpretują wyrok TSUE w różny sposób.
Dodatkowo kwestie obniżenia kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty reguluje art. 49 ust. 1 Ustawy o kredycie konsumenckim. Mówi on, że w przypadku spłaty całości kredytu przed terminem określonym w umowie, całkowity koszt kredytu ulega obniżeniu o te koszty, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy, chociażby konsument poniósł je przed tą spłatą. Ta sama zasada dotyczy kredytów, które zostały spłacone częściowo przed terminem.
W związku z różnorodną interpretacją wyroku TSUE i przepisów Ustawy o kredycie konsumenckim swoje stanowisko przedstawił Rzecznik Finansowy i Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). Dokonana przez te dwa urzędy interpretacja art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim oznacza, że konsumentowi należy się proporcjonalny zwrot prowizji pobranej przez bank w przypadku spłaty kredytu przed terminem. Stanowisko to nie jest wiążące, ale stanowi istotną wskazówkę dla członków rynku finansowego.
Sprawdź też: IBAN — do czego służy międzynarodowy numer rachunku bankowego?
Sprawdź też: Wezwanie do zapłaty - jak przygotować i co zrobić, kiedy je otrzymamy?
