Utrzymanie węgla koksowego na liście unijnych surowców krytycznych pomaga w zapewnieniu UE dywersyfikacji dostaw istotnych dla transformacji energetycznej - zwrócili uwagę analitycy PIE. Wskazali, że największym producentem węgla koksowego w UE jest Jastrzębska Spółka Węglowa.
Zgodnie z opublikowanym w tym miesiącu przez KE projektem rozporządzenia, węgiel koksowy pozostaje unijnym surowcem krytycznym na kolejne 4 lata. Ostateczna propozycja dokumentu zostanie przedstawiona pod koniec marca br.
Jak zwrócili uwagę analitycy Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE), surowiec ten służy do produkcji niezbędnej dla transformacji energetycznej stali wykorzystywanej w turbinach wiatrowych, panelach słonecznych czy w rozwoju przemysłu kolejowego. "Budowa małej turbiny wiatrowej wymaga zużycia nawet 80 ton węgla koksowego" - stwierdzili. UE chce zmniejszyć uzależnienie od importu surowców krytycznych, zwiększając lokalne zdolności produkcyjne poprzez ułatwianie pozyskiwania pozwoleń na wydobycie i finansowanie strategicznych projektów - zauważyli eksperci PIE.
Praktyczne ograniczenie eksportu z krajów trzecich?
Dodali, że do 2030 r. wydobycie surowców krytycznych w UE powinno objąć co najmniej 10 proc. rocznego zużycia, przetwarzanie – 40 proc., a recykling – 15 proc. "W dokumencie określono również cel dotyczący dywersyfikacji dostaw. Nie więcej niż 65 proc. jakiegokolwiek strategicznego surowca powinno pochodzić z jednego państwa trzeciego" - stwierdzili w najnowszym wydaniu "Tygodnika Gospodarczego PIE"
"Utrzymanie węgla koksowego na liście surowców krytycznych pomaga w zapewnieniu UE dywersyfikacji dostaw istotnych dla transformacji energetycznej. Z drugiej strony, wspiera działalność polskiej Jastrzębskiej Spółki Węglowej" - zaznaczyli.
Metan kontra węgiel koksowy
PIE przypomniał, że JSW jest największym producentem węgla koksowego w UE. Obecnie surowiec ten wydobywany jest w UE tylko w Polsce i Czechach, a kraje członkowskie uzależnione są od importu węgla koksowego. W 2021 r. polska produkcja stanowiła 29 proc. unijnej konsumpcji surowca. Jednocześnie Polska była 4. największym dostawcą węgla koksowego na rynek unijny – 10 proc. importu pochodziło z Polski. Więcej węgla koksowego sprowadzono z Australii (39 proc.), USA (27 proc.) i Rosji (11 proc.) - dodali analitycy.
W opinii PIE kolejnym istotnym dokumentem dla sektora będzie unijne rozporządzenie o redukcji metanu. "W projekcie ustawy przepisy miały objąć kopalnie węgla, co ograniczy możliwość produkcji węgla koksowego w Polsce. Jednocześnie zapisy te uzależniłyby UE od dostaw surowca spoza Europy" - zauważyli. Podkreślili, że w obecnej formie rozporządzenie pomija ograniczenia dla węgla koksowego.
Dokumenty trafią do Parlamentu Europejskiego
Projekt rozporządzenia w sprawie ustanowienia ram dla zapewnienia bezpiecznych i zrównoważonych dostaw surowców krytycznych - tzw. Akt w sprawie surowców krytycznych Komisja Europejska opublikowała w czwartek, 16 marca. Załącznikiem do tego dokumentu jest proponowana lista surowców krytycznych, na której po raz czwarty znalazł się węgiel koksowy - jego wiodącym producentem w UE jest Polska. Za produkcję węgla koksowego odpowiada Jastrzębska Spółka Węglowa (JSW). Projekt unijnego rozporządzenia będzie teraz przedmiotem prac Parlamentu Europejskiego i Rady UE.
Poprzez zaproponowane przepisy Komisja Europejska chce wzmocnić też ramy prawne dotyczące obiegu zamkniętego i recyklingu kluczowych surowców.
Z roczną produkcją powyżej 10 mln ton Jastrzębska Spółka Węglowa jest największym w Europie producentem węgla koksowego, wykorzystywanego do produkcji stali. Grupa kapitałowa JSW osiągnęła w 2022 r. 7,6 mld zł zysku, co oznacza najlepszy wynik w jej historii.
autorka: Magdalena Jarco
maja/ amac/
