Na skutek spadku sprzedaży i rosnących kosztów działalności w 2024 r. firmy w Polsce zanotowały najniższą rentowność w ciągu ostatnich 10 lat - przekazał w poniedziałek Polski Instytut Ekonomiczny (PIE). Dodał, że niemal co czwarta firma zakończyła rok stratą.
PIE zwrócił uwagę, że w okresie 2020-2024 na polskie przedsiębiorstwa oddziaływał szereg wewnętrznych i zewnętrznych czynników związanych z pandemią COVID-19 i wojną w Ukrainie. Ponadto gwałtowny wzrost cen surowców oraz wysoka inflacja miały istotny wpływ na zmianę rentowności firm.
„Na skutek spadku sprzedaży i rosnących kosztów działalności, w 2024 r. firmy w Polsce zanotowały najniższą rentowność w ciągu ostatnich 10 lat. Rentowność obrotu netto zmalała do 3,4 proc., a udział firm osiągających zysk spadł do 77,2 proc., co oznacza, że niemal co czwarta firma zakończyła rok stratą” - podał Instytut.
W ujęciu sektorowym największe obniżenie rentowności odnotowały branże kapitałochłonne i pracochłonne, w tym przetwórstwo przemysłowe, budownictwo, handel oraz transport i gospodarka magazynowa. W tych sektorach obserwowano spadki marż EBITDA, rotacji aktywów oraz osłabienie efektu dźwigni finansowej, które łącznie skutkowały pogorszeniem wskaźników ROA (wskaźnik rentowności aktywów) i ROE (wskaźnik rentowności kapitału własnego).
W publikacji podkreślono, że branże te zmagały się także z rosnącymi kosztami pracy, co wymagało ścisłej dyscypliny kosztowej i zwiększania produktywności. Z kolei takie jak informacja i komunikacja oraz pozostała działalność usługowa – mimo wzrostu kosztów pracy i spadku marż, zachowały relatywnie wysoką rentowność i stabilność finansową. Firmy z branży zakwaterowania i gastronomii, po silnym spadku w 2020 r. związanym z pandemią, odnotowały dynamiczne odbicie w latach 2022-2023, a w 2024 r. tempo wzrostu rentowności wyhamowało. Zdaniem PIE stabilności tych sektorów sprzyjały duża rotacja aktywów, efekty skali oraz ostrożne zarządzanie płynnością i zadłużeniem.
„Przychody średnich i dużych przedsiębiorstw niefinansowych w 2024 r. spadły r/r o 3 proc., zaś koszty obniżyły się tylko o 1,8 proc. W efekcie rentowność obrotu netto firm spadła do poziomu należącego do najniższych w latach 2014- 2024. Konsekwencją niskiej rentowności wielu firm było ograniczenie skali inwestycji i tym samym ich wolniejszy rozwój. Dodatkowym czynnikiem hamującym inwestycje były wysokie koszty kredytu przy rekordowych stopach procentowych NBP w latach 2022-2023. W efekcie realne nakłady inwestycyjne obniżyły się o 7,8 proc. Inwestowaniu nie sprzyjał też dominujący udział finansowania ze środków własnych” – zauważyła. cytowana w publikacji zastępczyni kierownika Zespołu Foresightu Gospodarczego w PIE Anna Szymańska.
Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank ekonomiczny; przygotowuje raporty, analizy i rekomendacje dotyczące kluczowych obszarów gospodarki oraz życia społecznego w Polsce. (PAP)
fos/ malk/
