Praktycznie nie ma ich tylko w najmniejszych sklepach. Poza nimi – mundur pracownika ochrony spotkamy zarówno w hiper- i supermarketach, jak i mniejszych sklepach samoobsługowych. Wygląd przeciętnego sklepowego ochroniarza odbiega niekiedy bardzo od standardowego wyobrażenia o pracownikach służby ochrony – młodych, rzutkich i wysportowanych. Często są to mężczyźni w sile wieku lub bardzo młodzi – nierzadko niedoświadczeni. Mimo to sklepy decydują się na zatrudnianie nawet takich ochroniarzy – z wielu powodów.
Mysia prewencja
Poza systemem monitoringu i bramkami kontrolnymi ochroniarz to na ogół niezbędny element systemu bezpieczeństwa w dużym sklepie. Obserwuje kupujących, dyskretnie śledzi potencjalnych złodziei, dba o bezpieczeństwo obsługi, monitoruje na bieżąco podgląd z kamer umieszczonych w sklepie i – jeśli uzna to za konieczne – zatrzymuje podejrzanych o kradzież lub tych, którzy przechodząc przez bramkę z czujnikami w wejściu do sklepu, uruchomili sygnał alarmowy. Sprawdza też, czy ktoś nie podkłada podejrzanego towaru na półkach. Zdarzały się bowiem w Polsce sytuacje, gdy szantażyści grozili takim działaniem, np. w Lubinie (Dolnośląskie) zamierzali podłożyć pudełka od margaryny zawierające martwe myszy. Obecność ochroniarza w sklepie ma też znaczenie psychologiczne – odstrasza potencjalnych złodziei. Jaka jest rzeczywista skuteczność pracowników ochrony? Tego dokładnie nie wiadomo. Polskie sklepy unikają podawania danych dotyczących kradzieży z obawy, że duża ilość niewykrytych przypadków przyciągnie kolejnych przestępców.
Gdy bramka piszczy dwa razy
Podstawowym pytaniem, które nurtuje przeciętnego Kowalskiego, jest kwestia, czy wolno ochroniarzowi otwierać torby, w których nieuczciwy klient lub złodziej mógłby wynieść skradzione towary. – Wychodziłam kiedyś ze sklepu odzieżowego i przy wyjściu zapiszczała bramka. Ochroniarz poprosił mnie o otwarcie torby. Odmówiłam, bo nie lubię, gdy ktoś szpera w moich prywatnych drobiazgach. Postraszono mnie policją. Zasugerowałam jednak, że jeszcze raz przejdę przez bramkę. Okazało się, że za drugim razem nic nie wykryła – mówi pani Anna Nowicka z Poznania. Ostatecznie nie zapamiętała nazwy firmy ochroniarskiej, której pracownik zachował się mało elegancko, lecz nazwę sklepu, którego teraz unika. – Gdy pracownik ochrony podejrzewa kradzież, może poprosić klienta o pokazanie zawartości toreb lub kieszeni. Klient nie ma jednak obowiązku spełnić tej prośby. Wtedy, podobnie jak każdy obywatel, ochroniarz może ująć osobę przyłapaną na gorącym uczynku – kradzieży. Niezwłocznie wzywa policję, a ta ma prawo dokonać przeszukania zatrzymanej osoby – mówi poznański adwokat Marek Matyjaszczyk z kancelarii Celichowski-Szyndler-Więckowska i Partnerzy. Jeśli jednak klient zgodził się pokazać zawartość torby, to pracownik ochrony powinien zaproponować mu dyskretną rewizję na zapleczu lub w innym pomieszczeniu w towarzystwie pracownika sklepu. Warto też, by – tak jak w przypadku pani Anny – poprosił klienta o ponowne przejście przez bramkę.
Wybór nie jest łatwy
Nie zawsze jednak pracownicy ochrony wykazują się odpowiednią dozą kultury osobistej i subtelności – szczególnie gdy łapią na gorącym uczynku nieletnich. Zdarzały się też na przestrzeni ostatnich lat sytuacje, gdy ochroniarze (w porozumieniu z nieuczciwym personelem) okradali sklepy, których mieli bronić przed złodziejami. By uchronić się przed podobnymi sytuacjami, bardzo ważne jest znalezienie dobrej i kompetentnej firmy ochroniarskiej. Nie jest to zadanie łatwe. Działa ich na polskim rynku ponad 5 tysięcy (w samej stolicy ok. 500), z czego do liczących się graczy należy – według różnych ocen – od kilkudziesięciu do ponad stu firm. Według szacunków w Polsce pracuje od 200 do 250 tys. ochroniarzy. Firma ochroniarska musi mieć koncesję wydawaną przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (przyznawana jest na określony czas, precyzuje zakres usług świadczonych przez agencję). Pracownicy muszą być niekarani. Nie ma jednak wymogu posiadania przez nich licencji pracownika ochrony – mają ją zazwyczaj nieliczni. Umowę z firmą ochroniarską podpisuje właściciel sklepu. Ważne jest,by dokładnie przeanalizował propozycje co najmniej kilku agencji. Wybór należy uzależnić od tego, jakie rozwiązania ochrony dla sklepu proponuje firma. Warto przyjrzeć się doświadczeniu agencji i dowiedzieć się, kogo zatrudnia (np. ilu ma doświadczonych pracowników z licencją). Należy sprawdzić, czy firma posiada polisę ubezpieczeniową, która pozwoli na zapłacenie zleceniodawcy odszkodowania w przypadku niewłaściwie wyświadczonej usługi.
Trzeba płacić więcej
Jakość pracy ochrony zależy jednak od pieniędzy, które firma gotowa jest wydać na zatrudnienie agencji ochroniarskiej. W trakcie negocjacji sieci handlowe, a także inne firmy zatrudniające pracowników ochrony, starają się do minimum zbić cenę za ich usługi. Skutek? – Za przepracowaną godzinę ochroniarz dostaje przeważnie 5,60 zł brutto. To jest głodowa stawka – mówi Marcin Pach z Komitetu Założycielskiego Sekcji Krajowej Pracowników Ochrony i przewodniczący organizacji związkowej „Solidarność” w firmie Securitas. Nic dziwnego, że pracownicy ochrony pracują niekiedy na dwa etaty, a jakość ich pracy jest wówczas bardzo mizerna. – Tym bardziej że za nadgodziny płaci im się często mniej niż za normalny czas pracy, w ramach umowy zlecenia – tłumaczy Pach.
W tym roku po raz pierwszy pracownicy ochrony zażądali podwyżek – o 30 proc. Grozili strajkami i akcjami protestacyjnymi pod placówkami firm zaniżających stawki. Na razie do protestów nie doszło – we wrześniu mają odbyć się negocjacje z pracodawcami w sprawie podwyżek – mówi Pach. Dodaje, że zmiana w wynagradzaniu ochroniarzy jest konieczna. Skutkiem obecnej sytuacji jest bowiem obniżenie standardów. Niemal nikt nie robi licencji pracownika ochrony, a narzekające na brak rąk do pracy firmy ochroniarskie bardzo często zatrudniają przypadkowych pracowników „z łapanki”: bez umiejętności i doświadczenia. – Kurs przygotowujący do otrzymania licencji kosztuje około tysiąca złotych. Niezbędne badania to wydatek 350 zł. Kolejne tyle kosztuje egzamin. Człowieka zarabiającego tysiąc złotych brutto miesięcznie nie stać na taki wydatek – mówi Pach. Dodaje, że niektóre przedsiębiorstwa zaczynają rozumieć konieczność wyższych opłat za usługi firm ochroniarskich. Są firmy, które nie mają więc problemów ze współpracą z agencjami ochrony. – Od lat działamy we współpracy z tą samą zaufaną firmą. Nie ma problemów kadrowych, choć myślimy o tym, by w przyszłości skupić się przede wszystkim na dalszym wdrażaniu nowoczesnych metod monitoringu elektronicznego – mówi Błażej Patryn, Rzecznik sieci handlowej Piotr i Paweł. Czy oznacza to powolną redukcję liczby ochroniarzy w sklepach? – Trudno powiedzieć, choć nie sądzę, by taki scenariusz był przesądzony – odpowiada Patryn.
Źródło:
