Informacje dla osób ubiegających się o certyfikat księgowy

Uzyskanie certyfikatu księgowego do 31 grudnia 2008 r.

Dnia 2 maja 2008 r. weszły w życie przepisy przejściowe dotyczące nabywania uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych określone w art. 2 ust. 1-4 ustawy z dnia 18 marca 2008 r. w sprawie zmiany ustawy o rachunkowości (Dz. U. nr 63, poz. 393). Wynika to z art. 6 pkt 2 wymienionej ustawy.

Zgodnie z tymi przepisami wnioski o wydanie certyfikatu księgowego, złożone do 31 grudnia 2008 r. rozpatrywane będą na dotychczas obowiązujących zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz. U. z 2002 r. nr 120, poz. 1022 ze zm.).

Przypomnę, że zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia, Minister Finansów wydaje certyfikat księgowy osobom fizycznym, które:

1) złożyły oświadczenie, iż posiadają pełną zdolność do czynności prawnych i korzystają z pełni praw publicznych, nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa popełnione umyślnie oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.),

2) spełniają co najmniej jeden z poniższych warunków:

a) udokumentowały trzyletnią praktykę w księgowości oraz posiadają wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na jednym z kierunków ekonomicznych o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,

b) udokumentowały trzyletnią praktykę w księgowości, posiadają wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne oraz ukończyły studia podyplomowe z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,

c) udokumentowały dwuletnią praktykę w księgowości, posiadają wykształcenie co najmniej średnie oraz złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.

Przy czym, zgodnie z § 4 ust. 1 wymienionego rozporządzenia, za praktykę w księgowości uważa się wykonywanie - na podstawie stosunku pracy, umowy cywilnoprawnej, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem ewidencji własnej działalności gospodarczej, czynności:

1) o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2, 4 lub 5 ustawy o rachunkowości, na zasadach w niej określonych, lub

2) w ramach badania sprawozdania finansowego, pod nadzorem biegłego rewidenta.

Od 1 stycznia 2009 r. obowiązywać będą inne zasady nabywania uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zasady te określone zostały w nowym rozdziale 8a „Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych” wprowadzonym do ustawy o rachunkowości. Osoby, które złożą wnioski o zakwalifikowanie do egzaminu i nie przystąpią do niego do dnia 31 grudnia 2008 r., będą kwalifikowane do kolejnego egzaminu, ale już na zasadach obowiązujących od 1 stycznia 2009 r. Oczywiście egzamin sprawdzający kwalifikacje będzie się wówczas odbywać także według nowych zasad.

Uzyskanie certyfikatu księgowego od 1 stycznia 2009 r.

Począwszy od 1 stycznia 2009 r. certyfikat księgowy będzie wydawany na wniosek osoby fizycznej, która spełnia łącznie warunki określone w art. 76b ust. 1 znowelizowanej ustawy o rachunkowości, tj.:

1) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,

2) nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniądza i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości,

3) posiada dwuletnią praktykę w księgowości,

4) posiada wykształcenie co najmniej średnie,

5) złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na nową definicję praktyki określoną w art. 76b ust. 2 znowelizowanej ustawy o rachunkowości, obowiązującą od 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z wymienionym przepisem za praktykę w księgowości uważać się będzie wykonywanie - na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie mniejszym niż 1/2 etatu, odpłatnej umowy cywilnoprawnej zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej działalności gospodarczej - następujących czynności:

1) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym, lub

2) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub

3) sporządzanie sprawozdań finansowych, lub

4) badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.

W stosunku do dotychczasowego stanu prawnego definicja praktyki uległa więc istotnej zmianie. Od 1 stycznia 2009 r. wykonywanie czynności uznawanych za praktykę na podstawie umowy o pracę będzie możliwe wyłącznie w wymiarze nie mniejszym niż 1/2 etatu (dotychczasowe przepisy nie określały wymiaru czasu pracy). W odniesieniu do umów cywilnoprawnych zwraca się uwagę na odpłatny charakter takiej umowy oraz konieczność jej zawarcia z przedsiębiorcą świadczącym usługi w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ponadto nie będzie wątpliwości, iż wymóg praktyki będzie spełniony, jeżeli osoba ubiegająca się o wydanie certyfikatu księgowego udokumentuje wykonywanie tylko jednej z wymienionych wyżej czynności przez wymagany okres.

Dodać należy, że na mocy przepisów przejściowych, osoby, które złożą wniosek o wydanie certyfikatu księgowego bez egzaminu po 1 stycznia 2009 r., ale przed dniem 30 czerwca 2010 r. otrzymają certyfikat księgowy, jeżeli wykażą, iż spełniają łącznie warunki określone w art. 2 ust. 5 ustawy nowelizującej, tj.:

1) mają pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzystają z pełni praw publicznych,

2) nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniądza i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy,

3) posiadają trzyletnią praktykę w księgowości i wykształcenie:

a) wyższe magisterskie uzyskane na kierunku rachunkowości lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów i program kształcenia odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, lub

b) uzyskane w ramach studiów podyplomowych z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych, poprzedzone studiami magisterskimi lub równorzędnymi.

Źródło: