Rząd planuje kolejne zmiany w przepisach na korzyść podatników. Projekt, który trafił właśnie do konsultacji społecznych, zakłada niższe grzywny za spóźnienia i błędy w dokumentach podatkowych. Kary mają być adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości popełnionych wykroczeń.
– Projekt zmian w Kodeksie karnym skarbowym i Ordynacji podatkowej to długo wyczekiwany krok w stronę realnej deregulacji. Wiele proponowanych zmian jest nieostrych. Ta zmiana faktycznie może wnieść duże korzyści. Kary przewidywane za wykroczenia skarbowe, takie jak spóźnienie się z dokumentem czy błąd w oświadczeniu - są niewspółmiernie wysokie względem faktycznej szkodliwości czynu. Wreszcie mamy propozycję, która zmienia ten stan rzeczy – komentuje Piotr Juszczyk, główny doradca podatkowy inFakt.
Niższe kary za błędy i spóźnienia
Ekspert zwraca uwagę, że zmniejszenie maksymalnej liczby stawek dziennych grzywny, nawet trzykrotnie, to po pierwsze mniejsze ewentualne kary, a po drugie zrozumienie, że nie każdy błąd to celowe oszustwo. Juszczyk podkreśla, że czynności o charakterze formalnym, np. złożenie dokumentu po terminie, nie powinny grozić bardzo wysoką grzywną.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny skarbowy oraz ustawy Ordynacja podatkowa zakłada przekształcenia polegające na:
- obniżeniu najwyższej liczby stawek dziennych grzywny wymierzanej za przestępstwa skarbowe mające charakter formalny tj. dotyczące dokumentów w postaci oświadczeń oraz informacji, do złożenia których obligują przepisy podatkowe.
- usystematyzowanie przepisów tak, aby czyny polegające na niezłożeniu (niesporządzeniu) dokumentów znajdowały się w odrębnym paragrafie danego artykułu niż czyny dotyczące podania nierzetelnych danych bądź czyny naruszające terminowość składanych dokumentów.
- uchylenie przepisu penalizującego niewyznaczenie osoby obliczającej i pobierającej podatki w związku z wykreśleniem przedmiotowego obowiązku w ustawie Ordynacja podatkowa.
W przypadku wskazanych w projekcie przestępstw skarbowych proponuje się określić maksymalną liczbę stawek dziennych, którą sąd wymierza za dany czyn zabroniony, poprzez zmianę górnej granicy kary grzywny, którą można nałożyć za poszczególne przestępstwa. W praktyce oznacza to złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe mające charakter formalny w następujący sposób:
- z 720 stawek (44 793 504 zł) na 480 stawek (29 862 336 zł) lub 240 stawek (14 931 168 zł),
- z obecnie przewidzianych 240 stawek na 120 stawek dziennych (7 465 584 zł).
Zmiany dotyczą m.in. kar za: naruszenie obowiązków związanych z informacją składaną (lub jej niezłożenie w terminie) przez podatnika o pojazdach samochodowych wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej, błędy w oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w wybranych oświadczeniach lub informacjach związanych z podatkami dochodowymi. Obniżeniu ulegną zarówno kary grzywny za czyny polegające na niewykonaniu obowiązku (niezłożeniu, niesporządzeniu, braku rejestracji) jak i czyny związane z naruszeniem ustawowych terminów.
Nowelizacja porządkuje dotychczasowe przepisy
– Nowe progi w mojej ocenie są bardziej realistyczne i proporcjonalne. Na plus zasługuje również uporządkowanie przepisów: oddzielenie sankcji za niezłożenie dokumentów, złożenie ich z błędem oraz złożenie po terminie pozwala na większą klarowność – zarówno dla podatnika, jak i dla organu czy sądu. Dziś te elementy bywają „sklejone” w jednym przepisie, co rodzi wiele interpretacyjnych wątpliwości, ale też duży subiektywizm urzędników w ocenie sytuacji – mówi Piotr Juszczyk.
Jak podkreśla doradca podatkowy, projekt nie znosi odpowiedzialności karnej - ale dostosowuje ją do realiów i poziomu ryzyka. "To krok w dobrą stronę. Czy wystarczający? Zobaczymy po praktyce. Ale jeżeli rzeczywiście zależy nam na tym, by poprawić relacje na linii fiskus - podatnik, to właśnie tak przez konkretne uproszczenia i proporcjonalność - budujemy zaufanie do systemu" - podsumowuje rozmówca.
Proponowane zmiany są częścią pakietu deregulacyjnego
Projekt realizuje zobowiązanie rządowego Zespołu Deregulacyjnego i stanowi realizację filaru VI: „Wsparcie dla biznesu i deregulacja” planu gospodarczego na 2025 r. „Polska. Rok przełomu”, który zakłada złagodzenie odpowiedzialności karnej przewidzianej w Kodeksie karnym skarbowym. Celem projektu jest złagodzenie kar, które w przypadku czynów niemających charakteru uszczupleniowego w swoich znamionach wydają się być wystarczające i spełniające funkcje prewencyjne. Proponowane w projekcie zagrożenie przewidziane w tych przepisach będzie adekwatne do stopnia społecznej szkodliwości tej kategorii zachowań.
