Wiceprezes Huawei Meng Wanzhou, która przez trzy lata przebywała w areszcie domowym w Kanadzie, odleciała w piątek do Chin - podały kanadyjskie media. "Meng Wanzhou może bez przeszkód opuścić Kanadę" - oświadczyło wcześniej ministerstwo sprawiedliwości tego kraju.
Przeczytaj także
W piątek sąd w Nowym Jorku zatwierdził warunkowe zawieszenie postępowania o oszustwo, które było podstawą wniosku ekstradycyjnego Meng w Kanadzie. Wcześniej prawnicy wiceprezes Huawei i Departament Sprawiedliwości USA osiągnęli porozumienie w sprawie warunkowego zawieszenia postępowania. Meng uczestniczyła w rozprawie w Nowym Jorku w formie wideokonferencji.
Koniec procesu ekstradycyjnego
Podczas krótkiego posiedzenia sądu w Vancouver sędzia Heather Holmes podpisała dokumenty, które kończą postępowanie ekstradycyjne. Decyzji sądu w sprawie ekstradycji, po przesłuchaniach zakończonych w sierpniu, oczekiwano nie wcześniej niż w październiku.
Kilka godzin wcześniej w piątek sąd w Nowym Jorku zatwierdził warunkowe zawieszenie postępowania o oszustwo, które było podstawą wniosku ekstradycyjnego Meng w Kanadzie. Wcześniej prawnicy wiceprezes Huawei i Departament Sprawiedliwości USA osiągnęli porozumienie w sprawie warunkowego zawieszenia postępowania. Meng uczestniczyła w rozprawie w Nowym Jorku w formie wideokonferencji.
Meng została zatrzymana przez kanadyjskie władze na początku grudnia 2018 r., na wniosek USA, i przebywa pod nadzorem elektronicznym w areszcie domowym w swojej rezydencji w Vancouver. Amerykańscy prokuratorzy stawiali jej zarzuty oszustw m.in. dotyczących wprowadzenia w błąd banku HSBC, który z tego powodu mógł naruszyć amerykańskie sankcje nałożone na Iran.
Porozumienie obowiązuje przez cztery lata licząc od daty zatrzymania Meng i kończy się 1 grudnia 2022 r. Warunkowe zawieszenie postępowania stwierdza, że jeśli Meng wypełni nałożone na nią zobowiązania, rząd USA nie będzie podtrzymywał zarzutów, w razie naruszenia warunków porozumienia postępowanie może zostać wznowione.
Jak informowały kanadyjskie media, Meng odleciała z lotniska w Vancouver do Chin w podobnej porze jak Spavor i Kovrig odlecieli z Chin do Kanady po uwolnieniu. Rząd w Pekinie twierdził przez minione prawie trzy lata, że sprawy Kovriga i Spavora oraz Meng nie są powiązane.
Dwaj więzieni w Chinach Kanadyjczycy wracają do kraju
"Ci dwaj ludzie przeszli przez niewiarygodnie ciężką próbę. Przez minionych ponad tysiąc dni wykazali siłę, wytrzymałość, odporność i klasę" - powiedział Trudeau, cytowany w kanadyjskich mediach. Dodał, że Spavor i Kovrig wylecieli z Chin samolotem o godz. 19.30 kanadyjskiego czasu wschodniego (godz. 1 w nocy czasu polskiego) i wracają w towarzystwie ambasadora Kanady w Pekinie Dominica Bartona.
Spavor i Kovrig zostali aresztowani w Chinach 10 grudnia 2018 r., 9 dni po tym jak w Kanadzie zatrzymano na wniosek USA wiceprezes chińskiego koncernu telekomunikacyjnego Huawei Meng Wanzhou. Na początku sierpnia br. Spavor został skazany za rzekome szpiegostwo na 11 lat więzienia i deportację. Proces Kovriga, którego także oskarżono o szpiegostwo, zakończył się w marcu br., ale od tego czasu nie wydano wyroku.
Spavor i Kovrig zostali aresztowani w Chinach 10 grudnia 2018 r., 9 dni po tym zatrzymaniu w Kanadzie zatrzymano wiceprezes Huawei. Na początku sierpnia br. Spavor został skazany na 11 lat więzienia i ekstradycję. Proces Kovriga zakończył się w marcu br., ale nie wiadomo, kiedy zostanie wydany wyrok w jego sprawie. Rząd Kanady stoi na stanowisku, że zatrzymania Spavora i Kovriga były arbitralne, a proces nie dotrzymywał międzynarodowych standardów.
Obaj Kanadyjczycy, jak wynika z informacji podawanych w mediach przed ich zatrzymaniem, odgrywali ważną rolę w kontaktach USA i Kanady z Koreą Płn. Spavor był od lat szefem działającej w Chinach organizacji non-profit Paektu Cultural Exchange, promującej kontakty turystyczne i gospodarcze z Koreą Płn.
To właśnie Spavor umożliwił wizyty w Korei Północnej Dennisa Rodmana w 2014 r., a potem także ówczesnego prezydenta USA Donalda Trumpa. Pisał o tym m.in. „The Japan Times” w lutym 2016 r, wspominając wielokrotne kontakty Spavora z Kim Jong Unem. Dziennikarz „The Japan Times” cytował rozmowę ze Spavorem, który powiedział, że „hokej może być jedynym sposobem budowania przyjaznych relacji i zaufania” między Kanadą a Koreą Płn. O roli Kanadyjczyka w zorganizowaniu wizyty Rodmana w Korei Płn. pisała także agencja Associated Press, a za nią inne media.
Spavor był przez media azjatyckie i krajów Bliskiego Wschodu uważany za eksperta ds. relacji między Chinami a Koreą Północną.
Kovrig jest przyjacielem Spavora i tak jak on był często komentatorem mediów azjatyckich i zachodnich. Jako dyplomata Kovrig przygotował m.in. oficjalną wizytę premiera Kanady Justina Trudeau w Hongkongu w 2016 r., a także nawiązywał kontakty, w tym z chińskimi dysydentami. Po zakończeniu pracy w dyplomacji pracował dla brukselskiego think-tanku International Crisis Group.
Jak mówiła PAP kanadyjska dziennikarka śledcza Amy MacPherson, która dokumentowała informacje nt. roli Spavora i Kovriga w kontaktach USA z Koreą Płn., aresztowanie Kanadyjczyków najprawdopodobniej nie było przypadkiem, ale efektem problemów w relacjach amerykańsko-chińskich. Jej zdaniem "była to relacja (ze Spavorem i Kovrigiem – PAP) o niezbyt wysokiej temperaturze, zależnej od aktualnego stanu zagranicznej polityki Donalda Trumpa. Kiedy amerykańscy Republikanie zagrali kartą Meng, Chińczycy przerwali operację obserwowania Spavora i Kovriga" - dodała.
Z Toronto Anna Lach(PAP)
lach/ sp/
