Czynsz w kamienicach może być podnoszony najwyżej raz na sześć miesięcy, ale właściciele muszą te podwyżki uzasadniać - tak brzmi wyrok Trybunału Konstytucyjnego. Zgodnie z nim lokator może zaskarżyć podwyżkę do sądu, jeśli uzna jej wysokość jest nieuzasadnioną lub nieracjonalną.
Ustawa o ochronie praw lokatorów z 2001 r. od 1 stycznia 2005 r. miała uwolnić czynsze mieszkaniowe, co pozwalałoby negocjować ich stawki. Jednak w grudniu 2004 r. Sejm uchwalił zasady ustalania czynszów odrzucone przez Trybunał. W opinii Trybunału Sejm naruszył konstytucję i własne ustalenia, a obciążając odpowiedzialnością właścicieli pominął obowiązek państwa.
Stwierdzono także, iż hamowanie czynszów chroniło interesy najemców poprzez ograniczanie praw właścicieli, co łamie zasadę ochrony własności i praw majątkowych.
Gdy dawne przepisy stracą ważność właściciel, podnosząc czynsz do 10 proc. przekraczających 3 proc. wartości odtworzeniowej (5 - 6 zł za mkw. mieszkania), ma miesiąc czasu na wypowiedzenie. Nie obowiązuje go przy tym żadne uzasadnienie.
Jednak po przekroczeniu progu 10 proc. właściciel musi zachować trzymiesięczny termin wypowiedzenia i poinformować lokatora na piśmie o podniesieniu komornego, wraz z przedstawieniem kalkulacji podwyżki.
Po otrzymaniu podwyżki lokator może złożyć do wydziału cywilnego sądu rejonowego pozew kwestionujący zasadność podwyżki albo odmówić jej przyjęcia, co powoduje rozwiązanie umowy po upływie terminu wypowiedzenia.
(na podst.: Rzeczpospolita)
