Przejmowanie żydowskich firm, niewolnicza praca i produkcja broni dla niemieckich nazistów - to tylko przykłady tego, jak bogaciły się rodziny niemieckich przemysłowców.
W roku 1946 Guenther Quandt – założyciel najbardziej kultowego niemieckiego imperium przemysłowego i protoplasta dynastii, która do dzisiaj kontroluje firmę BMW – został aresztowany pod zarzutem kolaboracji z nazistami. Quandt twierdził przed sądem, że do wstąpienia do NSDAP zmusił go jego arcyrywal, minister propagandy Joseph Goebbels. Zapadł wyrok uniewinniający. Jednakże biznesmen kłamał - czytamy w opisie publikacji.
Pokolenia spadkobierców Quandta, a także spadkobierców innych niemieckich miliarderów wzbogaciły się dzięki nazistom jeszcze bardziej, podczas gdy ich rozrachunek z mroczną przeszłością należało (w najlepszym razie) uznać za niekompletny - opisuje autor "Nazistowskich miliarderów".
Wiele tych osób dalej kontroluje sporą część światowej gospodarki jako właściciele powszechnie znanych, dostępnych na całym globie marek. Potworne dziedzictwo dynastii, które dominowały w takich przedsiębiorstwach jak Daimler-Benz, współzakładały firmę Allianz i nadal zarządzają spółkami Porsche, Volkswagen czy BMW długo ukrywano przed opinią publiczną, aż dotąd - ujawnia publikacja.
Książka Davida de Jonga opisuje prawdziwą historię gromadzenia przez najbogatsze niemieckie dynastie biznesowe szemranych pieniędzy i władzy dzięki uczestnictwu w potwornościach Trzeciej Rzeszy. Korzystając z bogatych, niewykorzystywanych dotąd źródeł, de Jong pokazuje przejmowanie przez niemieckich magnatów finansowych spółek żydowskich, ich starania o niewolniczą siłę roboczą oraz intensyfikację produkcji broni na potrzeby hitlerowskiej armii w okresie, gdy płonęła prawie cała Europa.
Co jednak najbardziej szokujące, autor ujawnia polityczny oportunizm Stanów Zjednoczonych, dzięki któremu nazistowscy miliarderzy mogli uniknąć konsekwencji swoich zbrodni i ukryć krew, która po dziś dzień plami tuzy niemieckiej i światowej gospodarki.
„Zainteresowałem się tym tematem podczas mojej pracy w Bloomberg News w Nowym Jorku w 2011 r.” – powiedział PAP autor książki, która stała się międzynarodowym bestsellerem. Pozytywne recenzje „Nazistowskich miliarderów” ukazały się na całym świecie m.in. w amerykańskich dziennikach „The New York Times” i „Wall Street Journal”. Prawa do pozycji wydanej przez giganta wydawniczego HarperCollins sprzedano już w 17 wersjach językowych, na 26 kwietnia zaplanowana jest jej polska premiera.
Autor wyjaśnia, że podczas pracy dla Bloomberga opisywał historie, które często opowiadały o splocie świata finansów i powiązań rodzinnych. „To co mnie uderzyło, że firmy takie jak BMW czy Porsche, a przede wszystkim kontrolujące je rodziny, celebrowały podczas przeróżnych gal biznesu, nagród prasowych itp. biznesowe dziedzictwo swoich przodków – ojców i dziadków, ale nawet nie wspominały o ich udziale w zbrodniach i ich związkach z nazistami” – mówi De Jong.
W swojej książce opisuje on historię pięciu niemieckich rodzin, które wzbogaciły się dzięki współpracy z nazistami - Quandt, Flick, Von Finck, Porsche-Piëch i Oetker. „Wybrałem rodziny, które ciągle należą do najbogatszych i najbardziej wpływowych rodów w Niemczech” – podkreśla autor. De Jong opisuje sposoby jak budowały one fortuny współpracując z nazistami m.in. przy produkcji broni na dużą skalę, wykupowaniu żydowskich przedsiębiorstw oraz poprzez pracę robotników przymusowych.
Autor zauważa, że dla USA i Wielkiej Brytanii Trzecia Rzesza po wojnie była już przeszłością, a rosnąca siła Związku Radzieckiego i Bloku Wschodniego była realnym niebezpieczeństwem, dlatego potrzebowały one silnych Niemiec, z silną gospodarką. To jego zdaniem tłumaczy brak poważnych rozliczeń „nazistowskich miliarderów”, którzy wyszli z II wojny światowej bez poważniejszych konsekwencji.
„Większość tych rodzin charakteryzowała się chciwością i prawdopodobnie robiłyby one interesy w każdym systemie, gdyż były one zainteresowane wyłącznie rozwijaniem swoich interesów, potęgi oraz fortun” – twierdzi dziennikarz, który jest obecnie korespondentem holenderskiego dziennika „Financieele Dagblad” na Bliskim Wschodzie.
Światowe media komentują książkę: po tej lekturze już nigdy nie zasiądziesz za kierownicą Volkswagena
cernami m.in. BMW, Porsche czy Dr. Oetker i które zarabiały miliardy na współpracy z nazistami. "Po przeczytaniu tej książki już nigdy nie zasiądziesz za kierownicą Volkswagena, nie ubezpieczysz domu w Allianz ani nie sięgniesz po pizzę Dr. Oetkera w supermarkecie bez mdłości i niepokoju" - napisał w recenzji książki brytyjski dziennik "The Daily Telegraph".
"W tej skrupulatnie opracowanej książce de Jong, dziennikarz śledczy i były reporter Bloomberg News, zmusza nas do konfrontacji z obecnym dziedzictwem nazistowskich powiązań" – recenzuje dziennik "Wall Street Journal". Amerykańska gazeta zaznacza, że "lukratywne dziedzictwo zmowy z Hitlerem żyje w ogromnych fortunach pięciu niemieckich dynastii".
"Volkswagen, Porsche i BMW to jedne z najbardziej szanowanych i cenionych marek samochodowych na świecie. Jednak ci trzej giganci niemieckiego przemysłu motoryzacyjnego mają mroczną przeszłość, którą starają się za wszelką cenę ukryć" – napisał z kolei hiszpański dziennik "El Mundo".
"Fascynujące szczegóły i wciągający styl sprawiają, że +Nazistowscy miliarderzy+ to mocna książka, ujawniająca szerokiemu gronu odbiorców istotny aspekt toczącej się wewnątrz Niemiec dyskusji" – podkreśla brytyjski tygodnik "The Spectator".
Patrick Radden Keefe, zdobywca nagrody National Book Critics Circle Award a także autor bestsellerowej książki "Imperium bólu" napisał, że de Jong czerpie z ogromnego bogactwa historycznych dowodów, aby opowiedzieć wciągającą — i irytującą — historię o współudziale, tuszowaniu i zaprzeczaniu, a także odkrywa ohydne zbrodnie wojenne stojące za niektórymi z najbardziej wychwalanych obecnie marek.
"Czasami miałem wrażenie, że czytam anty-Listę Schindlera: zamiast potajemnie pomagać Żydom, najpotężniejsi magnaci niemieccy brutalnie wykorzystali ich cierpienie dla osobistych korzyści" – napisał z kolei inny amerykański dziennikarz Bradley Hope.
Francuski dziennik "Les Echos" zwraca uwagę, że praca Holendra przypomina, iż Niemcy są czwartym krajem z największą liczbą miliarderów na świecie, zaraz za Indiami, Stanami Zjednoczonymi i Chinami. "Z silną tradycją dyskrecji" – zauważa gazeta.
"Spacerując z psem często mijam poobijanego volkswagena garbusa. Kiedyś był to przyjemny widok, ale potem przeczytałem książkę Davida de Jonga i teraz muszę oprzeć się pokusie rozbicia bocznego lusterka za każdym razem, gdy mijam ten cholerny gruchot" – napisał w recenzji na łamach izraelskiego dziennika "Haaretz" Adrian Hennigan.
"Przeczytaj tę książkę, a wkrótce usuniesz sportowy samochód Porsche Panamera Turbo S ze swojej listy zakupów" – zaznacza Hennigan. "Szczegółowa, przekonująca i mrożąca krew w żyłach relacja o dynastii nazistowskich miliarderów zbudowanej na żydowskiej krwi" – pisze izraelski dziennik "The Jerusalem Post".
Obszerne recenzje książki zamieściły również czołowe niemieckie dzienniki m.in.: "Die Tageszeitung" oraz "Handelsblatt". "To co poszło nie tak, to proces denazyfikacji" – ocenia w recenzji "Nazistowskich miliarderów" niemiecki dziennik "Sueddeutsche Zeitung".
Z Amsterdamu Andrzej Pawluszek