Zadania aktuariusza
Aktuariusz to osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy. Każde funkcjonujące w Polsce towarzystwo ubezpieczeniowe ma obowiązek posiadania w swoich szeregach aktuariusza. Jest on bowiem jedyną osobą uprawnioną do obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zakładzie ubezpieczeń wykonującym działalność w dziale I (ubezpieczenia na życie).Najistotniejsze kwestie dotyczące działalności aktuariusza reguluje Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej.
Do zadań aktuariusza należy:
1) ustalanie wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych;
2) kontrolowanie aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, zgodnie z art. 167 ustawy o działalności ubezpieczeniowej;
3) wyliczanie marginesu wypłacalności;
4) sporządzanie rocznego raportu o stanie portfela ubezpieczeń;
5) ustalanie wartości składników zaliczanych do środków własnych.
Aktuariusz ma obowiązek niezwłocznego poinformowania zarządu zakładu ubezpieczeń o ujawnieniu podczas wykonywania ww. zadań faktów wskazujących na popełnienie przestępstwa lub naruszenie przepisów prawa.
Rejestr aktuariuszy
Tytułem aktuariusza może się dziś w Polsce pochwalić zaledwie kilkaset osób. Dokładna ich liczba oraz nazwiska zebrane są w jednym miejscu i podawane do informacji publicznej.Mianem aktuariusza mogą określać się tylko te osoby, które figurują w oficjalnym rejestrze aktuariuszy. Taki rejestr prowadzi organ nadzoru, czyli w Polsce Komisja Nadzoru Finansowego, jest również ogłaszany przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Do rejestru aktuariuszy może być wpisana osoba fizyczna, która spełnia wszystkie następujące warunki:
- ukończyła studia wyższe,
- przez okres co najmniej 2 lat wykonywała czynności z zakresu matematyki ubezpieczeniowej, finansowej, statystyki, pod kierunkiem aktuariusza ,
- złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin aktuarialny,
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- korzysta z pełni praw publicznych,
- nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za przestępstwo skarbowe.
W rejestrze znajduje się:
- imię i nazwisko aktuariusza,
- nadany numer w rejestrze,
- data wpisania do rejestru oraz
- numer decyzji.
Aktualny rejestr aktuariuszy można znaleźć na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.
Aktuariusza w ramach towarzystwa powołuje i odwołuje zarząd, a jeżeli aktuariusz jest członkiem zarządu towarzystwa ubezpieczeniowego - organ właściwy w sprawie powołania lub odwołania zarządu.
Egzaminy aktuarialne
Zdobycie uprawnień aktuariusza nie jest możliwe bez zdania państwowego egzaminu, organizowanego przez organ nadzoru rynku ubezpieczeniowego, jakim jest Komisja Nadzoru Finansowego.Egzaminy są organizowane co najmniej dwa razy w roku kalendarzowym. Dokładny termin egzaminu ustala Komisja. Warunkiem przystąpienia do egzaminu aktuarialnego jest zgłoszenie w Urzędzie pisemnego wniosku o przystąpienie do egzaminu oraz wniesienie opłaty egzaminacyjnej. Opłata za przystąpienie do egzaminu wynosi 350 zł.
Wejście na salę egzaminacyjną odbywa się za okazaniem dowodu tożsamości. Osoba przystępująca do egzaminu aktuarialnego potwierdza ten fakt własnoręcznym podpisem na liście obecności. Kontrolę nad organizacją i przebiegiem egzaminu aktuarialnego wykonują osoby wchodzące w skład Komisji. W czasie egzaminu na sali egzaminacyjnej muszą być obecne co najmniej 2 osoby wchodzące w skład Komisji.
Każdy egzamin ma postać czteroczęściowego tekstu, z którego każda część, zawierająca 10 pytań, dotyczy innej grupy zagadnień:
- matematyki finansowej,
- matematyki ubezpieczeń na życie,
- matematyki pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych,
- prawdopodobieństwa i statystyki.
Bardziej szczegółowy zakres obowiązujących na egzaminie zagadnień można znaleźć w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 listopada2003 r. w sprawie zakresu obowiązujących tematów aktuarialnych oraz trybu przeprowadzania tych egzaminów.
Kandydaci na aktuariuszy na rozwiązanie testu mają 100 minut.
Szczegółowe zapisy dotyczące egzaminów aktuarialnych zawiera Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2003 r. w sprawie nadania regulaminu działania Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy, ustalenia wysokości opłat egzaminacyjnych oraz wynagrodzenia członków tej Komisji.
Na stronach Komisji Nadzoru Finansowego znaleźć można zadania, jakie pojawiły się na poprzednich egzaminach oraz literaturę zalecaną przed przystąpieniem do egzaminu.
Aktuariusz w Unii Europejskiej
W praktyce nie każdy, kto chce w Polsce pracować w charakterze aktuariusza, musi zdawać krajowy egzamin aktuarialny.Obywatele Unii Europejskiej, którzy z powodzeniem zdali egzamin aktuarialny w jednym z krajów Wspólnoty oraz uzyskali tytuł aktuariusza, a chcieliby kontynuować karierę w innym kraju członkowskim Unii, nie muszą ponownie zdawać egzaminów w kraju docelowym. Umożliwia im to Ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 roku o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do zawodów regulowanych.
Obywatele państw obcych, którzy nabyli uprawnienia w swoim kraju, mogą wystąpić do ogólnopolskiej organizacji aktuariuszy o wydanie opinii w swojej sprawie. Pozytywna opinia może być podstawą do zwolnienia z obowiązku zdawania egzaminu w Polsce. Dotyczy to jednak wyłącznie osób, które:
-posiadają zdolność do czynności prawnych,
- korzystają z pełni praw publicznych oraz
- nie były prawomocnie skazane za umyślne przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za przestępstwo skarbowe,
oraz zdały egzamin aktuarialny w innym kraju.
Skreślenie z rejestru
Organ nadzoru, którym jest w Polsce Komisja Nadzoru Finansowego, może dokonać skreślenia aktuariusza z rejestru aktuariuszy w przypadku:1) wniosku aktuariusza;
2) zaprzestania wykonywania zawodu aktuariusza przez okres dłuższy niż 6 lat;
3) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;
4) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych;
5) skazania aktuariusza prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za przestępstwo skarbowe;
6) orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu o pozbawieniu prawa do wykonywania zawodu aktuariusza;
7) śmierci aktuariusza.
Źródło:
